Jizzax yengil sanoat kasb-hunar kolleji

Notebook kompyuterlar. Notebook kompyuterlar hajmi ancha ixcham bo`lib, ammo 
bajaradigan amallar soni, xotira hajmi shaxsiy kompyuterlar darajasiga ko`tarilib bormoqda. 
Ularning qulaylik tomonlaridan biri ham elektr energiyasidan, ham ichiga o`rnatilgan 
batareyalarda uzluksiz (batareyani har safar almashtirmasdan) ishlashi mumkinligidir. 
Bunda batareya quvvati energiyaga ulanishi bilan o`zi zarad ola boshlaydi va u batareya 
bir necha yillarga mo`ljallangan bo`ladi. Hozirda bunday Notebooklarni IBM, Compaq, Acer, 
Toshiba va boshqa firmalar ishlab chiqarmoqda. Tabiiyki, bunday kompyuterlar o`z 
imkoniyatlari nuqtai nazaridan shaxsiy kompyuterlarga tenglashayotganini nazarda tutilsa, uning 
narxi baland bo`lishini sezish qiyin emas. Bundan tashqari, bunday rusumli kompyuterlar 8-10 
yil mobaynida buzilmasdan ishlash qobiliyatiga ega. Ular shaxsiy kompyuterlar uchun yaratilgan 
operatsion sistemalar MS DOS, qobiq programmalar, Windows ning oxirgi versiyalarida va 
boshqa operatsion sistemalar boshqaruvida ishlaydi. 
Hozirda Notebook kompyuterlaridan ham ixcham cho`ntak kompyuterlari ham ishlab 
chiqilmoqda. Ular ham tabiiyki, operatsion sistema boshqaruvida ishlaydi va ular turli soha 
masalalarini yechishga qodir. 
Ixtiyoriy kompyuterning ishlash prinsipini birinchi bo`lib ingliz olimi Charlz Bebich va 
uning g`oyasini mukammallashgan ko`rinishini Djon Fon Neyman taklif qilgan. Uning prinsipi 
programma asosida boshqariladigan avtomatik ravishda ketma-ket ishlash g`oyasidan iborat. 
Hozirda ko`p kompyuterlar shu g`oya asosida ishlaydi. Lekin keyingi paytlarda ko`p protsessorli 
kompyuterlar, ya'ni bir vaqtda programmaning bo`laklarini ketma-ket emas, parallel bajaradigan 
kompyuterlar ham yaratilganligini eslatib o`tish joizdir. Shunday qilib, kompyuter avvaldan 
tuzilgan programma asosida ishlaydi. O`z navbatida programma qo`yilgan masalani 
kompyuterda yechish uchun qandaydir programmalash tilida yozilgan buyruqlar (operatorlar) 
ketma-ketligidir. Programmalash tilida tuzilgan programmalar maxsus tarjimon programmalar 
yordamida kompyuter tiliga o`tkaziladi. Kompyuter tili 0 va 1 lardan tashkil topgan, ma'lum 
qoidalar asosida yoziladigan ketma-ketliklardan iborat. Djon Fon Neyman prinsipi bo`yicha 
avtomatik ravishda bajariladigan programma avval kompyuterning xotirasiga kiritiladi 
(yuklanadi). Xotirada turgan programma asosida programmani tashkil etuvchi har bir operator 
ketma-ket bajariladi.