258
1.Auditning aniq ob‟ektlari va ularni tekshirish ketma-ketligi belgilanadi
.
Ob‘ektlarni tekshirishda ketma-ketlikni to‗g‗ri tanlash
ham
katta rol o‗ ynaydi, chunki
ob‘ektlar
ham
hisob
nuqtai nazaridan,
ham
tekshirish nuqtai nazaridan bir –biri
bilan
uzviy bog‗liq
hisoblanadi
. Bizningcha, yuridik statusi to‗liq bo‗lgan xo‗jalik yurituvchi
sub‘ektlarning yillik moliyaviy
hisobotlari
bo‗ yicha o‗tqazilayotgan auditda uning
ob‘ektlari
quyidagi
ketma- ketlikda tekshirilishi lozim:
Moliyaviy natijalar to‗g‗risida
hisobotning
ko‗rsatkichlari (daromadlar, tannarx,
davr harajatlari, shu jumladan harajatlarga kiruvchi soliqlar va majburiy to‗ lovlar, soliq
bazasiga
qayta
qo‘shiladigan
harajatlar, asosiy faoliyatdan
olingan boshqa daromadlar,
moliyaviy faoliyatdan olingan natijalar, soliqgacha foyda, soliqga tortiladigan foyda,
daromad (foydadan ) soliqlar, sof foyda);
Buxgalteriya
balansi va moliyaviy
hisobotning
boshqa shakllarining moddalari
(
har
bir modda ko‗rsatkichlari boshlang‗ich
hujjatlardan
asosida buxgalteriya
hisobi
schyotlari yozuvlari bo‗ yicha tekshirib chiqiladi);
Qonunlar
va boshqa me‘ yoriy
hujjatlarga
amal
qilish
holati
;
Mol-mulk butligi, mansabdor va moddiy javobgar shaxslar faoliyati.
2.
Har
bir ob‟ekt bo„yicha tekshirish testlari tuzib chiqiladi va ular bo„yicha isbotu-
dalillar to„planadi.
3.
Har
bir ob‟ekt bo„yicha tekshirish natijasi aniqlanadi, ya‟ ni auditor tekshirgan
ob‟ekt bo„yicha
hisob
ma‟lumotining to„g„riligini tasdiqlaydi yoki unda
qanchalik
chetlanish borligini isbotlab beradi
. Tekshirish natijalari tegishli oraliq va yig‗ ma
jadvallar ko‗rinishida rasmiylashtiriladi. Yig‗ ma jadvallarning ma‘lumotlari oraliq
jadvallarning yakuniy ma‘ lumotlari bilan to‗liq mos bo‗lishi kerak. Chetlanishlar mavjud
ob‘ektlar bo‗ yicha ushbu chetlanishlarning miqdorini,
ularni nima
hisobidan
kelib
chiqganligini ko‗rgazmali ifodalaydigan analitik jadvallar tuziladi. Tuzilgan jadvallar
natijalarini auditorning
hisobotida
aks ettiriladi va ular izohlab beriladi.
Oldingi bobda aytib o‗tganimizdek,
har
bir tekshirish ob‘ekti bo‗ yicha auditor
mumkin bo‗lgan auditorlik xatarini, ya‘ni xatoga yo‗l
qo‘yish
ehtimolini
belgilashi,
ushbu ehtimolni imkoni boricha yo‗qga chiqarish lozim.
Quyida
yuqorida keltirilgan umumiy metodologiya asosida xo‗jalik yurituvchi
sub‘ektlarning moliyaviy natijalari ko‗ rsatkichlari va balans moddalarining auditorlik
tekshiruvidan o‗tqazish tartibiga to‗xtalib o‗tamiz.
Dostları ilə paylaş: