K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va

Yillar 
Yillik 
amortizatsiya 
Soliqga 
toriladigan 
amortizatsiya 
Jamlangan 
amortizatsiya 
Qoldiq 
qiymat 
1 – usul 
1 
180000 
- 
180000 
820000 
2 
180000 
- 
360000 
640000 
3 
180000 
- 
540000 
460000 
4 
180000 
- 
720000 
280000 
5 
180000 
- 
900000 
100000 
2 – usul 
1 
180000 
- 
180000 
820000 
2 
270000 
90000 
450000 
550000 
3 
225000 
45000 
675000 
325000 
4 
135000 
- 45000 
810000 
190000 
5 
90000 
- 90000 
900000 
100000 
3 – usul 

---

70 
1 
300000 
120000 
300000 
700000 
2 
240000 
60000 
540000 
460000 
3 
180000 
- 
720000 
280000 
4 
120000 
- 60000 
840000 
160000 
5 
60000 
- 120000 
900000 
100000 
4 – usul 
1 
400000 
220000 
400000 
600000 
2 
240000 
60000 
640000 
360000 
3 
144000 
- 36000 
784000 
216000 
4 
86400 
- 93600 
870400 
129600 
5 
29600 
- 140400 
900000 
100000 
Asosiy vositalar bo‗ yicha amortizatsiya (eskirish)ni hisoblashga doir operatsiyalar 
schetlar rejasida ko‗zda tutilgan kontraktiv bo‗lgan 02 «Asosiy vositalarning eskirishi 
hisobi schetlari»da aks ettiriladi. Ushbu schetning saldosi kredit tomonida bo‗lib, u 
jamlangan eskirish summasini ko‗ rsatadi. Hisoblangan eskirish, ya‘ ni eskirish summasini 
ko‗payishi 
ushbu 
schetning 
kreditida 
va 
harajat 
schetlarining 
debetida 
(2010,2310,2510,3190, 9210,9410,9420,9430 va boshqalar), eskirish summasini 
kamayishi esa 02- schetning debetida va boshqa schetlarning kreditida (8510,0110-0190 
va boshqalar) aks ettiriladi.
 
4.1.6. Asosiy vositalarni sotishning va boshqa chiqimlarining hisobi. 
Asosiy vositalarni sotishning hisobi
. Korxonalar zarur hollarda o‗ zlarining to‗liq 
amortizatsiya qilingan yoki qilinmagan asosiy vositalarini sotishlari mumkin. Sotishga 
asos bo‗lib sotuvchi va sotib oluvchi o‗rtasida tuzilgan shartnoma hisoblanadi. Asosiy 
vositani sotish schet-faktura bilan rasmiylashtiriladi. Ushbu hujjat sotish operatsiyalarini 
hisobda aks ettirishga asos bo‗ladi. Schet-faktura asosida sotish operatsiyalari hisobda 
qo‗ yidagi buxgalteriya o‗tqazmalari bilan aks ettiriladi. 
№ 
Operatsiyaning mazmuni 
Summa 
Debet 
schet 
Kredit 
schet 
Asos bo‗luvchi 
hujjat 
1 Asosiy 
vositani 
jo‗natish 
qiymatiga 
700000 
4010 
9210 
Shartnoma, 
schet-faktura 
2 Sotishdan olingan QQS 
summasiga (agar korxona QQS 
to‗lovchi va soliq solish ob‘ekti 
mavjud bo‗lsa) 
100000 
9210 
6410 
Shartnoma, 
schet-faktura 
3 Asosiy vositaning boshlan-
g‗ich qiymatiga 
600000 
9210 
0111-
0190 
Shartnoma, 
schet-faktura 
4 Jamlangan eskirishni hisobdan 
chiqarish 
500000 
0211-
0290 
9210 
Shartnoma, 
schet-faktura 
5 Sotishdan olingan foyda 
500000 
9210 
9310 
Shartnoma, 
schet-faktura 
Asosiy vositalarni sotish natijasida korxona foyda yoki zarar ko‗rishi mumkin. Bu 
natija jo‗natish qiymati (Jq) va qoldiq qiymati (Qq) o‗rtasidagi farqdan iborat bo‗ladi. 
Agar jo‗natish qiymati (Jq) qoldiq qiymat (Qq) dan katta bo‗lsa (Jq Qq) korxona asosiy 

---

71 
vositalarni sotishdan foyda olgan bo‗ladi va QQS to‗lovchi hisoblanadi, agar jo‗ natish 
qiymati (Jq) qoldiq qiymat (Qq) dan kichik bo‗lsa (Jq Qq), korxona asosiy vositalarni 
sotishdan zarar ko‗rgan bo‗ladi va QQS to‗lovchi hisoblanmaydi, ya‘ ni: 
Fs (Zs) = Jq – Qq 
Yuqoridagi misolda korxona sotishdan foyda ko‗rgan. Agar korxona asosiy vositani 
50000 so‗ mga sotganda edi, u Soliq Kodeksiga muvofiq QQS to‗lamaydi, shuningdek 
ushbu korxona sotishdan 50000 so‗ m zarar ko‗rgan bo‗lar edi va bu zarar hisobda 
qo‗ yidagicha aks ettiriladi: