K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va

13. Kam chiqgan asosiy vositalar ob‟ekti bo„yicha qoldiq qiymatining
hisobdan chiqarilishiga qanday buxgalteriya provodkasi beriladi? 
1. Dt 8410 Kt 4710 
3. Dt 9210 Kt 0110 
2. Dt 4630 Kt 9210 
4. Dt 9210 Kt 8410 
14. Kapital ta‟mirlash 
1. Asosiy vositaning qiymatini ko‗paytiradi 
2.
Asosiy vositani qiymatini ko‗paytirmaydi 
3.
Korxona ustav kapitalini oshiradi 
4.
Korxona to‗laydigan soliqni oshiradi 
 
15. Moliyaviy lizing -bu
1. Bir yildan oshiq muddatga ijaraga berilgan asosiy vositalar 
2.
Bir yilgacha bo‗lgan ijara 
3.
Bir yildan ko‗p muddatga ijaraga berilgan asosiy vositalar 
4.
Moliyaviy quyilmalar
4.2. Nomoddiy aktivlarning hisobi 
 
 Nomoddiy aktivlarning mohiyati . 
Nomoddiy aktivlarning mohiyati, ularni 
baholash va hisobga olish tartibi BXMS № 7 «Nomoddiy aktivlar» bilan 
reglamentlashtirilgan.
Ushbu standartga muvofiq
nomoddiy aktivlar deganda, 
moddiy buyum
mazmuniga ega bo„lmagan korxona tomonidan xo„jalik faoliyatida boshqaruv uchun 
qo„llashda nazorat qilinadigan, shuningdek ko„p yillar (bir yildan ortiq) ishlatiladigan
mulk ob‟ektlari tushuniladi
( p. 7). 
Mulk ob‘ektlarini nomoddiy aktiv sifatida tan olish uchun ular quyidagi mezonlarga 
javob berishlari lozim: 
aktiv tushunchasi talablarini qondirishi, ya‘ni korxonaning iqtisodiy resursi bo‗la 
olishligi; 
baxolash mumkinligi; 
ahamiyatliligi; 
to‗g‗riligi; 
kelgusida iqtisodiy naf keltirishligi; 
mustaqil foydalanish mumkinligi, ya‘ni ishlatish, sotish, almashtirish, bepul 
berish, hisobdan alohida chiqarish mumkinligi 

---

82 
Nomoddiy aktivlarning harakterli xususiyati shundaki, ular asosan mulk ob‘ektiga 
nisbatan egalik huquqi sifatida namoyon bo‗ladi. Dunyo mamlakatlarida eng keng 
tarqalgan va nomoddiy aktiv sifatida e‘tirof etiladigan huquqlarga quyidagilar kiradi: 
Patent, nou-xau
–bu ishlab chiqilgan buyum, texnologik jarayon, faoliyatga 
egalik qilish huquqi. Bunday huquqni egalik qiluvchi sub‘ektga maxsus patent berish 
vakolatiga ega Vazirlik yoki idoralar beradi.