hisobi Xo‗jalik yurituvchi sub‘ektlarning byudjetga to‗lovlari bo‗ lib asosan soliqlar va
yig‗imlar
hisoblanadi
. O‗zbekiston Respublikasida soliq va yig‗imlarni
hisoblash
va
to‗lash tartiblari Soliq Kodeksi va
har
bir soliq to‗lovlari bo‗ yicha tasdiqlangan
yo‗riqnomalarda o‗ z aksini topgan.
Buxgalteriya
hisobi
nuqtai nazaridan barcha soliq to‗ lovlarini to‗rtta guruhga
ajratish mumkin:
Korxonalarning oborotidan olinadigan soliqlar – ularga aksiz solig‗i,
QQS
va
eksport bo‗ yicha bojxona to‗lovlari kiradi.
Korxonalarning boshqa operatsion harajatlariga kiritiladigan soliqlar –ularga mol-
mulk solig‗i, yer solig‗i, ekologiya solig‗i, yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun
soliq, suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq kiradi.
Korxonalarning daromadi (foydasi) dan olinadigan soliqlar – ularga daromad
(foyda) solig‗i, yalpi tushumdan yagona soliq,, yagona yer solig‗i, infrastrukturani
rivojlantirish solig‗i kiradi.
Jismoniy shaxslar daromadlaridan ushlanadigan soliq.
21- son BHMS ga muvofiq byudjetga soliq to‗lovlari bo‗ yicha majburiyatlarning
hisob
-kitoblari 6410 ― Byudjetga to‗lovlar bo‗ yicha
qarz
(turlari bo‗ yicha)‖ schyotida
hisobga
olinadi. Korxonalar o‗zlarining ishchi schyotlar rejasida
har
bir soliq turiga
alohida schyotlarni, masalan, 6411 ― Byudjetga
QQS
bo‗ yicha
qarz
‖, 6412 ―Byudjetga
aksiz bo‗ yicha
qarz
‖ va shu kabi boshqa schyotlarni, ochishlari mumkin. Ushbu passiv
schyotlarning kreditida soliq to‗lovlari bo‗ yicha byudjet oldidagi majburiyatlarning
vujudga kelishi, ularning ko‗payishi va oxirgi
qoldiqlari
, debetida esa byudjetga
to‗lovlarni kamaytirilishi va o‗tqazib berilishi aks ettiriladi. Soliqlar bo‗ yicha
majburiyatlar ular bo‗ yicha tuzilgan
hisob
-kitoblarga asosan
hisoblanadi
va
quyidagicha
aks ettiriladi:
Aksiz solig‗i,
QQS
va eksport bo‗ yicha bojxona boji summasiga