Kafedra: Azərbaycan dili və pedaqogika; Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir. Azərbaycan Respublikası
Yüklə 0,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
İltisaqi dillər, flektiv dillər, …
I) oğuz dilləri I) kök (amorf) dillər I) hind – Avropa dilləri I) qıpçaq dilləri I) qarluq dilləri 454. Nitq mədəniyyətinin əsasını nə təşkil edir? I) natiqlik sənətinə yiyələnmək I) təbəssümlü, xoşrəftar olmaq I) jestlərdən istifadə etmək I) ədəbi dil normalarına əməl etmək I) mimikalardan istifadə etmək 455. Avropalıların «mədəniyyət dili» adlandırdıqları anlayış Azərbaycanda nə adlanır? I) ədəbi dil normaları I) ünsiyyət dili I) natiklik sənəti I) nitq mədəniyyəti I) ədəbi dil 456. Çox keçmişəm bu dağlardan, Durna gözlü bulaqlardan, Eşitmişəm uzaqlardan. Sakit axan Arazları, Sınamışam dostu-yarı. (S.Vurğun) Verilmiş şeir parçasında nitqin hansı norması pozulmuşdur? I) sintaktik I) fonetik I) leksik I) morfoloji I) semantik 457. Aktyorlardan, müğənnilərdən, şairlərdən, ümumiyyətlə, söz sənətkarlarından nitq mədəniyyətinin daha çox tələb olunan şərti hansılır? I) dəqiqlik I) məntiqlik I) ifadəlilik D ) düzgünlük I) ardıcıllıq 458. Aşağıdakılardan biri nitq mədəniyyətinin fərdi məsələsidir: I) nitqin gözəl olması I) düzgün tələffüz I) sözün düzgün yazılışı I) qrammatik qayda–qanunlara riayət edilməsi I) sözün leksik mənasının qavranması 459. Digərləri ilə müqayisədə aşağıdakılardan biri daha az dəyişir: I) ünsiyyət I) yazılı nitq I) lüğət tərkibi I) şifahi nitq I) dil 460. Aydın nitq adlanır: I) əlavə vasitələr olmadan başa düşülən nitq I) tərcümə yolu ilə çatdırılan nitq I) Azərbaycan dilində olan nitq I) alimlərin nitqi I) sənət adamlarının nitqi 461. Hansı nitq «təmiz nitq» hesab olunur? I) dialekt və şivə elementləri olmayan nitq I) terminlərlə zənginləşdirilən nitq I) neologizmlərdən ibarət olan nitq I) obrazlı ifadələrlə zəngin olan nitq I) qısa, yığcam nitq 462. Nitqdə zərb–məsəllərdən, frazeoloji vahidlərdən istifadə edilməsi nə ilə bağlıdır? I) dilin statusu ilə I) nitqin elmiliyi ilə I) nitqin zənginliyi ilə I) nitqin konkretliyi ilə I) nitqin ardıcıllığı ilə 463. Biri yazılı ədəbi dil nümunəsi kimi verilə bilər: I) çıxışlar I) plakatların dili I) nitqlər I) nəğmələr I) mühazirələr 464. Azərbaycan ədəbi dilinin normaları nəyə uyğundur? Səhv olanı müəyyən edin. I) dilin daxili quruluşuna I) xalq danışıq dilinə I) dilin qrammatikasına I) dilin fonetikasına I) dilin leksikasına 465. Hamının əməl etməsi vacibdir, tarixi təkamülün məhsuludur. Söhbət nədən gedir? I) ədəbi dil normalarından I) söz yaradıcılığından I) lüğət fondundan I) lüğət tərkibindən I) xalq danışıq dilindən 466. Bir aktyor səhnədə ifa etdiyi rolun dilindən Təbriz dialektinə aid sözlər deyir. Bu zaman ədəbi dilin hansı norması pozulur? I) fonetik I) orfoepik I) qrammatik I) leksik I) orfoqrafik 467. Hansı sözün tələffüzündə orfoepik norma pozulmuşdur? I) təmkinnən I) həssas I) təyyarə I) üfük I) müəllim 468. Cümlədə tamamlıq mübtədadan əvvəl işlənsə, dilin hansı norması pozular? I) orfoqrafik I) leksik I) orfoepik I) qrammatik I) fonetik 469. Sabitliyin nisbətən az olduğu, yəni çox dəyişən ədəbi dil norması hansıdır? I) qrammatik I) orfoepik I) leksik I) fonetik I) orfoqrafik 470. Qrammatik normaya düzgün əməl etmək üçün mübtədanın, xəbərin, zərfliyin və tamamlığın iştirak etdiyi cümlədə cümlə üzvlərinin sırası necə olmalıdır? I) mübtəda, tamamlıq, zərflik, xəbər I) xəbər, tamamlıq, mübtəda, zərflik I) zərflik, xəbər, mübtəda, tamamlıq I) tamamlıq, zərflik, xəbər, mübtəda I) mübtəda, xəbər, tamamlıq, zərflik, xəbər 471. Natiqlik sənətinin əsas tələbləri sırasında verilənlərdən biri səhvdir. I) auditoriyadan asılı olmayaraq, nitqin yüksək elmli olması I) mümkün qədər yığcam danışmaq, mətləbdən uzaqlaşmamaq I) düzgün, dəqiq və gözəl danışmaq I) nitqə əvvəlcədən hazırplaşmaq, konkret nəticələr çıxarmaq I) auditoriyanın səviyyəsini, xarakterini nəzərə almaq, onlar üçün anlaşıqlı dildə danışmaq 472. Hansı bənddə nitqin dəqiqliyi pozulmuşdur? I) Çay kənddən keçirdi. I) İşlərimi bir neçə günə bitirdim. I) Qonaqlara yaxşı süfrə açdım. I) Eşitdiklərim qanımı qaraltdı. I) Bu oğlan çox ciddidir. 473. Şeirin, nəsrin məlahətlə, emosional ifa edilməsi natiqlik sənətinin hansı sahəsinə aiddir? I) inzibati – idarə I) işgüzar I) akademik I) siyasi I) bədii 474. Nöqtələrin yerinə uyğun gələn sözləri müəyyən etməklə cümləni tamamlayın. …………….. normalarda dəyişmə ləng gedir. I) leksik, orfoepik I) fonetik, leksik I) leksik, qrammatik I) fonetik, qrammatik I) orfoqrafik, leksik 475. İş adamlarının, sahibkarların iqtisadi – idarəçilik mövzusunda çıxışları natiqliyin hansı sahələrinə aiddir? I) işgüzar natiqlik I) bədii natiqlik I) siyasi natiqlik I) inzibati – idarə natiqliyi I) akademik natiqlik 476. Nitq etiketləri kimi verilənlərdən dördü yanlışdır. Doğrunu müəyyən edin. I) mimikalar I) teoremlər I) alqışlar I) məsləhətlər I) cestlər 477. Ünsiyyət prosesində nitq etiketlərindən necə istifadə etmək səmimi münasibət yaradır? I) yerli – yerində I) ciddi I) qeyri – rəsmi I) təbəssümlü I) rəsmi 478. Hər bir xalqın dilində işlənən nitq etiketləri daha çox hansı xüsusiyyətlərə malikdir? I) qeyri – rəsmi I) fərdi I) siyasi I) işgüzar I) milli 479. Aşağıdakılardan biri özləşmə prosesinin nəticəsində baş verir: I) çavuş, yarlıq, ulus və s. kimi sözlərin yenidən işlənməsi I) yeni terminlərin yaranması I) dil haqqında qanunun qəbul olunması I) dövlət müstəqilliyinin qazanılması I) təhsilin ana dilində olması 480. Aşağıdakılardan birinə bəzən piktoqrafik yazı da deyilir: I) əşyəvi yazıya I) şəkli yazıya I) fikri yazıya I) heca yazısına I) hərfi yazıya 481. Heca yazısının mahiyyəti nədir? I) cümlədə sözlər hecalara ayrılmış formada yazılmalıdır I) bir neçə səs bir işarə ilə verilir I) bir heca bir səsi ifadə etməlidir I) heca yazısı ən geniş yayılmış yazı formasıdır I) kimyəvi işarələr heca yazısına aiddir. 482. Hərfi yazının ilk mərhələsi olmuşdur: I) fonoqrafik yazı I) əşyəvi yazı I) şəkli yazı I) heca yazısı I) fikri yazı 483. Dilə aid olanlardan biri yanlışdır: I) ünsiyyət vasitəsidir I) fikir ifadə edir I) irsi xarakter daşıyır I) əşyaları adlandırır I) fərdi deyil 484. Ədəbi dilin fonetik, leksik və qrammatik normaları funksional üslublardan hansı üçün məcburidir? I) publisistik üslub üçün I) bədii üslub üçün I) rəsmi üslub üçün I) yalnız məişət üslubu üçün I) hamısı üçün 485. Oğuz qrupuna daxil olmayan dil hansıdır? I) başqırd dili I) Azərbaycan dili I) Türkiyə türkcəsi I) qaqauz dili I) türkmən dili 486. İntonasiyalara aid göstərilənlərdən biri səhvdir: I) bitkinlik I) modallıq I) mürəkkəblik I) sadalama I) sual 487. Dil haqqında verilənlərdən biri düzgün deyil: I) yeganə ünsiyyət vasitəsi olmaq I) əşyalara ad vermək I) fikir ifadə etmək I) insanlar arasında əlaqə yaratmaq I) ən mühüm ünsiyyət vasitəsi olmaq 488. Hansı yazı növünə bəzən ideoqrafik yazı da deyilir? I) heca yazısına I) fikri yazıya I) əşyavi yazıya I) şəkli yazıya I) fonoqrafik yazıya 489. Cümlələrdən birində nitqin düzgünlüyü pozulmuşdur: I) Şərtlərin dəyişdirilməsi planlarımızı alt – üst etdi. I) İmtahanların iyunun birinci yarısında keçirilməsi planlaşdırılır. I) Tənəffüs yollarının keçməzliyindən şikayəti vardı. I) Bütün sahələrdə olduğu kimi, iqtisadiyyatda da çatışmamazlıq vardı. I) Sərhədlərlə bağlı danışıqlar bitmək üzrə idi. 490. Biri başsağlığı etiketi deyil: I) balaları torpağı sanı yaşayınlar … I) belə dərdli vaxtda təsəlliverici söz tapmaq çox çətindir … I) xəbər məni çox mütəəssir etdi I) Allah rəhmət eləsin! I) Allah kömək olsun! 491. Biri qonaq qarşılama etiketi deyil: I) sizin dəvətinizi qəbul edə bilmədiyim üçün üzr istəyirəm … I) həmişə siz gələsiniz! I) biz çox şadıq ki, gəlmisiniz … I) sizi evimizdə görməyə çox şadıq … I) xoş gəlmisiniz! 492. Sıranı tamamlayın. Yüklə 0,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|