Kafedrasi anvarova dildora anvarovna

7. HUQUQ ANALOGIYASI VA QONUN ANALOGIYASI


Huquq analogiyasi – bu muayyan ish (munosabat)ni huquqning asosiy tamoyillari va ma’nosidan kelib chiqishiga asoslanib ko’rib chiqish va echish.
Qonun analogiyasi – bu o’z ahamiyati va harakatlariga ko’ra o’xshash bo’lgan ijtimoiy munosabatlarni (o’zini emas) tartibga solishga mo’ljallangan muayyan yuridik ishni huquq normalari asosida hal etish (echish).
Qonun analogiyasini qo’llash ham huquq analogiyasini qo’llash ham uning to’g’ri qo’llanilishini ta’minlovchi bir qator talablarga rioya qilinishini ko’zda tutadi. Ushbu talablar sifatida quyidagilarni ko’rsatib o’tish mumkin:
birinchidan, muayyan hayotiy vaziyat huquqiy ahamiyatga ega bo’lishi va uni huquqiy hal etish talab qilinishi;
ikkinchidan, qonunchilikda bunday munosabatlarni (vaziyatlarni) tartibga soluvchi muayyan huquqiy norma mavjud bo’lmasligi;
uchinchidan, qonunchilikdan shunga o’xshash vaziyatlarni tartibga soluvchi normalarni qidirib topish va shu asosda ishni xal etish (qonun analogiyasi), agar bunday norma mavjud bo’lmasa huquqning umumiy tamoyillariga asoslangan holda (huquq analogiyasi) ishni hal etish;
to’rtinchidan, ish bo’yicha chiqarilgan qarorda mazkur vaziyat bo’yicha qonun yoki huquq analogiyasining qo’llanilishi yuzasidan asoslantirilgan tushuntirish berish.


9. YURIDIK KOLLIZIYALAR VA ULARNI HAL ETISH USULLARI


Yuridik kolliziyalar – bu muayyan turdagi ijtimoiy munosabatlarni tartibga solishga qaratilgan normativ –huquqiy hujjatlar o’rtasidagi qarama-qarshilik va ziddiyatlardir.
Yuridik kolliziyalar quyidagilarda namoyon bo’ladi:

• 
  huquqni tushunishda turli xil yondashuvlar va qarashlarning mavjudligida;
  
• 
  milliy huquq tizimi doirasidagi norma va hujjatlarning to’qnashuvida;
  
• 
  horijiy mamlakatlarning qonunchiligi bilan;
  
• 
  milliy va xalqaro huquq normalari o’rtasida yuzaga keladi;