Kashfiyot va ixtirolar

G e rb e rt But 
ham 
bor edi. Shu sirk nayrangidan key in 
But: «kompressor yordam ida gilamni
chang-tzon ktarm asdan tozalasa blmasmikan», - deb o'ylanib 
qoladi va tajriba o'tkazib, havo chiqaruvchi kom pressor o'rniga 
havo yutuvchi kom pressordan foydalanadi. Shunda, gilamdan 
so'rib olingan chang havoga tarqalm asdan nasos ichiga yig'iladi. 
Shu yo'sinda 
changyutkich 
kashf etilgan.
Changyutkich yordamida
uyni tez va soz tartibga
keltirish mumkin
1903-yilda ixtirochi Erl Richardson b ir necha uy
bekalarini o'zining yangi kashfiyotini sinab ko'rish-
ga chaqirgan. U elektr toki bilan isitiladigan dazmolni ya­
ratgan. Ungacha dazm ollar plita ustida yoki ichiga yongan
ko'm ir solish yo'li bilan isitilar edi.

---

Uyimizdagi issiq va sovuq harorat
Muzlatgich ixtiro qilingunga qadar odamlar qanday yashagan? 
Ha, o'sha davrlarda ham tez ayniydigan mahsulotlarni saqlash uchun 
chuqur yerto'lalar va maxsus «muzliklar» albatta bo'lgan, ammo ular 
hozirgi zamonaviy texnika bilan solishtirganda juda noqulay bo'lgan. 
Birinchi 
m uzlatgichlar 
bundan atigi yuz yil avval paydo bo'lganiga 
odamning sira ishongisi kelmaydi. 1910-yilda amerikaliklar ularni 
do'konlarda, omborxonalarda va kemalarda ishlatishni boshlagan 
lar. Muzlatgich uning ichida joylashtirilgan va qaynashi tufayli bug‘- 
lanadigan maxsus suyuqlik hisobiga sovutiladi. Bug'lanish jarayoni 
qanchalik tez bo'lsa, sovutish shunchalik kuchayadi. Elektr nasos 
(kompressor) hosil bo'lgan bug'ni tashqi naychalarga haydaydi va
u yerda bug' qaytadan suyuqlikka 
aylanadi. Boshlang'ich davrlarda ix- 
tirochilar bitta muzlatgich ichida turli 
haroratlarda mahsulot saqlash mum- 
kinligi haqida bilmaganlar. Chuqur 
muzlatuvchi muzlatish kameralari ya- 
qinda paydo bo'ldi. Zamonaviy muzlat­
gichlar odatda ikkita kamerali bo'ladi. 
Kameralarning birida mahsulot sovu- 
tilgan holatda saqlansa, ikkinchisida 
ular muzlagan holatda saqlanadi.
Birinchi