Teqvim-2015. pdf

İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
www.mapyourinfo.com
www.mechmath.bsu.edu.az
17

---

202
Akademik
Geologiya.Goğrafiya
65 
illiyi
Fəxrəddin Qədirov
1950
İYUL
Fəxrəddin  Əbülfət oğlu Qədirov 
1950-ci il iyul ayının 19-da Şəki 
şəhərində anadan olmuşdur.
1967-ci ildə Azərbaycan Dövlət Uni-
versitetinin (hazırda Bakı Dövlət Uni-
versiteti) fizika fakültəsinə daxil olmuş 
və 1972-ci ildə oranı bitirmişdir.
F.Qədirov əmək və elmi fəaliyyətinə 
1975-ci ildə AMEA Geologiya İnsti-
tutunda başlamışdır. O, 1981-1986-cı 
illərdə kiçik elmi işçi, 1986-1988-ci 
illərdə böyük elmi işçi, sonralar “Qravi-
metriya” laboratoriyasının rəhbəri, “Ge-
odinamika və Seysmologiya” şöbəsinin 
müdiri vəzifələrində çalışmışdır.
O, 1984-cü ildə  fizika-riyaziyyat 
elmləri namizədi, 2002-ci ildə isə 
geologiya-mineralogiya elmləri dokto-
ru alimlik dərəcələrini almışdır.
1998 və 2000-ci illərdə ABŞ-ın 
Massaçusets Texnologiya İnstitutunda 
GPS tədqiqatları ilə  məşğul olan alim 
bu texnologiyanı dərindən mənimsəmiş 
və 1998-ci ildə onun təşəbbüsü ilə 
Azərbaycan  ərazisində ilk dəfə olaraq 
GPS müşahidə sistemi qurulmuş  və 
GPS texnologiyası əsasında Azərbaycan 
ərazisinin müasir geodinamikasının 
tədqiqinin əsası qoyulmuşdur.
F.Qədirovun rəhbərliyi altında 
Azərbaycanda 10 ildən artıq müddətdə 
aparılan GPS monitorinqi nəticəsində 
Yer qabığının üfüqi hərəkətləri 
öyrənilmiş, zəlzələ  təhlükəsini daha 
dəqiq dəyərləndirmək üçün deforma-
siya enerjisinin akkumulyasiya qanu-
nauyğunluqları müəyyənləşdirilmiş, 
Qafqaz blokunun saat əqrəbinin əksinə 
dönməsi və Azərbaycan ərazisinin geo-
dinamik şəraitinə təsiri tədqiq olunmuş, 
Abşeron yarımadasının cənub hissəsinin 
şərqə  tərəf hərəkət etməsi və intensiv 
yer qabığı qısalmalarının sürəti və baş 
verdiyi ərazilər müəyyən edilmiş və bü-
tün bunların seysmik proseslərdəki rolu 
aydınlaşdırılmışdır.
Alim ilk dəfə olaraq Azərbaycanın 
neftli-qazlı vilayətlərinin çöküntü 
təbəqələrindəki qravitasiya tarazlığı 
proseslərini nəzəri olaraq öyrənmişdir.
F.Qədirov tərəfindən Qafqaz-Xəzər 
regionunun litosfer quruluşunun 3D 
qravitasiya modeli hazırlanmış  və  qı-
rılmaların səth və  dərinlik paylanması 
öyrənilmişdir. Onun təcrübi və  nəzəri 
tədqiqatları  nəticəsində  Cənubi Xəzər 
hövzəsində Moho sərhədi altında sıxlığı 
böyük olan təbəqənin olduğu müəyyən 
edilmiş və bu təbəqənin regionun geo-
dinamikasındakı rolu öyrənilmişdir.
2007-ci ildə geofizika ixtisası üzrə 
AMEA-nın müxbir üzvü, 2014-cü ildə 
həqiqi üzvü seçilmişdir.
150-dən çox elmi məqalə  və mo-
noqrafiyanın müəllifi olan F.Qədirov 
9 beynəlxalq elmi-tədqiqat layihəsinin 
rəhbəri olmuş, ABŞ  və Avropada 
keçirilən beynəlxalq elmi konfranslarda 
dəfələrlə Azərbaycanı müvəffəqiyyətlə 
təmsil etmişdir.
Onun elmi rəhbərliyi ilə 10 elmlər 
namizədi hazırlanmışdır. Bir çox dokto-
rantın elmi rəhbəridir. F.Qədirov bir sıra 
elmi cəmiyyətlərin, o cümlədən Avropa 
Geoloq Alim və Mühəndislər Assosia-
siyasının (EAGE), Amerika Geofiziklər 
İttifaqının (təşkilatının) (AGU), Ameri-
ka Neftçi-Geoloqlar İttifaqının (AAPG) 
üzvüdür.