Teqvim-2015. pdf

Ə d ə b i y y a t
Evə məktub: şeirlər və 
poemalar /Şəkər Aslan.- 
Bakı: Yazıçı, 1991.- 205 s.
Payıma düşən ömür          
/Şəkər Aslan; tərt. ed., 
ön söz müəl. S.Əlibəyli; 
red. U.Rəhimoğlu; Azərb. 
Resp. Mədəniyyət və 
Turizm Nazirliyi.- Bakı: 
Avrasiya Press, 2012.- 
230 s.
Füzuli ömrüdür əsr də, 
an da...: şeirlər /Şəkər 
Aslan //Ədəbiyyat qəzeti.- 
2013.- 11 yanvar.- S.3.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
elibrary.azlib.net 
www.science.gov.az
10
Şair

---

266
Milli ədəbiyyat 
120 
illiyi
Əliağa Vahid
1895-1965
OKTY
ABR
Əliağa Məmmədqulu oğlu  İsgəndərov 
(Əliağa Vahid) 1895-ci il oktyabr ayının 
15-də Bakıda doğulmuşdur. İbtidai təhsilini 
mədrəsədə almış, mollaxanada iki il oxu-
duqdan sonra, yoxsulluq üzündən təhsilini 
yarımçıq qoyub işləməyə başlamışdır. Ata-
sı çox erkən vəfat etdiyi üçün əmisinin 
himayəsində böyümüşdür. 
Ədəbi fəaliyyətə 1914-1915-ci illərdən 
başlamışdır. Məktəbdə  təhsil almaq im-
kanı olmasa da, öz üzərində müstəqil ça-
lışmışdır. Erkən yaşlarından dahi qəzəl 
ustadı M.Füzulinin bir çox qəzəllərini 
əzbər bilmiş, M.Ə.Sabirin satiralarını, Se-
yid  Əzimin mənzum hekayələrini, qəzəl-
lərini dönə-dönə oxumuşdur. Qəzet və 
jurnalları müntəzəm mütaliə etmiş, bədii 
yaradıcılıqla dərindən maraqlanmış, döv-
rün problemlərinə, tələblərinə diqqət ye-
tirmişdir. Bir müddətdən sonra mətbuatda 
Sabiranə  şeirlər çap etdirməyə başlamış-
dır.
1915-1916-cı illərdən “Məzəli”, “Baba-
yi-Əmir”, “Tuti”, “Molla Nəsrəddin” kimi 
jurnallarla əməkdaşlıq etmiş və həmin jur-
nallarda çoxlu satirik şeirlər dərc etdirmiş-
dir. Bu şeirlərin həm ideya-məzmununda, 
həm poetikasında ustadı M.Ə.Sabirin 
təsiri aydın duyulsa da, getdikcə ahəngdə, 
məcazlı deyimlərdə  və  bədii ifadə 
vasitələrində gənc şairin dəsti-xətti özünü 
hiss etdirmişdi.
Ə.Vahidin 1916-cı ildə ayrıca nəşr olun-
muş “Tamahın nəticəsi” adlı ilk kitabçasın-
da uşaqlar üçün nəzmə çəkdiyi üç mənzum 
hekayəsi verilmişdir. Bu kitabça istedadlı 
gəncin necə bir ciddiyyət və qətiyyətlə ya-
radıcılıq aləminə gəldiyini sübut etmişdir.
1919-1920-ci illərdə Azərbaycan 
Cümhuriyyəti ordusunda xidmət etmiş, 
yazdığı  şeirlərini “Əsgər”, “Əsgər  Əliağa 
Vahid”, “Əxz  əsgər  şöbəsi  əsgərlərindən 
Əliağa Vahid” imzaları ilə  nəşr etdirmiş-
dir.
Ədəbiyyata “Olmadım bir ləhzə, ya 
rəbb, mən cahan mülkündə  şad” misra-
sı ilə başlanan müxəmməslə  gələn  şair I 
Dünya müharibəsinin, 1918-1920-ci illər-
də xalqımızın başına gələn faciələrin, 
1937-ci ilin repressiyasının, II Dünya 
müharibəsinin törətdiyi fəlakətlərin  şahidi 
olmuş, əzablarını çəkmişdir. O, 1935-ci ildə 
“Kommunist” qəzeti redaksiyasında ədəbi 
işçi, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında 
korrektor olmuşdur.
Bakı ədəbi mühitinin tanınmış qəzəl şairi 
M.Ə.Yusifi Əliağaya “Vahid” təxəl-lüsünü 
götürməyi məsləhət görmüşdür. O, klassik 
qəzəl məktəbinin istedadlı yetirməsi kimi, 
öz dəsti-xətti ilə seçilməyə başlamışdı. 
XX əsrin 30-cu illərində və sonralar, onun 
qəzəlləri  ədəbi tənqiddəki yanlış meyllər 
nəticəsində dövri mətbuata buraxılmasa 
da, xalq arasında böyük sürətlə yayılmış, 
tanınmış müğənnilərin oxuduqları muğa-
mat və mahnı  mətnləri kimi ürəklərə yol 
tapmış, sevilmiş, dillər  əzbəri olmuşdur. 
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında - Niza-
mi, Xaqani, Fələki və Nəvai poeziyasından 
tərcümələr etmişdir. 
II Dünya müharibəsində  “Əmək igid-
liyinə görə” medalı ilə  təltif edilmişdir.  
1959-cu ilin oktyabr ayından respublika 
əhəmiyyətli fəxri təqaüd almışdır. 
Əliağa Vahid 1965-ci il sentyabr ayının 
30-da Bakıda vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda 
dəfn olunmuşdur.
Paytaxtımızda heykəli ucaldılmış, 1991-
ci ildə haqqında “Qəzəlxan” adlı tammet-
rajlı bədii film çəkilmişdir.