Kənd təsərrüfatı məhsullarının saxlanılması və anbarlanması üzrə logistika mütəxəssisi

Hava yolu nəqliyyatında daşıma modellərinə aid istifadə olunan terminlər. 
Havayol nəqliyyatı
- ümumi istifadədə olan nəqliyyat növlərindən biridir, tərkibinə daxil 
olan istehsal və sosial təyinatlı müəssisə və idarələrlə birlikdə vahid istehsalat – texnologiya 
komplekslərindən ibarətdir. 
Daşıma prosesi yük göndərən, yük qəbul edən və daşıyıcı müəssisələr arasında çox tərəfli 
münasibətlər və çətin iş prosesidir ki, görülən işin hər piləsi dəqiqlik və məhsuliyyət tələb edir. 
Daşıma prosesində optimal nəticəyə nail olunması üçün daşıma modelinin seçılməsi, daşınan yükün 
xüsusiyyətləri, hərkətin təhlükəsizliyi, nəqliyyat növünün düzgün seçilməsi, daşınma məsafəsinin 
müəyyənləşdirilməsi, yükləmə və boşaltma işlərinin təşkili, daşınma vaxtının dəqiqləşdirilməsi, 
yükün müşayəti kimi amillər dəqiq işlənib hazırlanmalıdır. Bunula yanaşı yüklərin daşınması 
qaydaları haqqında Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi daşıma prosesinin tərkib 
hissəsidir. Bu qaydalar daşıyıcılar tərəfindən nəqliyyat vasitələri ilə yüklərin beynəlxalq və ölkədaxili 
daşınmasının təşkilini və yerinə yetirilməsini, ayrı-ayrı yük növlərinin daşınmasına dair tələbləri 
müəyyən edir, habelə yükgöndərənlə (yükalanla) daşıyıcı arasında yaranan qarşılıqlı münasibətləri 
tənzimləyir, onların hüquq, vəzifə və məsuliyyətini müəyyənləşdirir. Bəzi hallarda daşımanın tez 
yerinə yetirmək üçün mənfəətli hərəkət marşurutunu seçmək və logistik daşımada əsas anlayışlara 
aid edilir. Belə daşımanı yerinə yetirərkən, bütün proseslərin parametrlərini optimallaşdırmaq 
lazımdır. Logistik nəqliyyat daşımasında əsas məqsəd lazım olan məhsulu, müəyyən olunmuş 
keyfiyyətdə və miqdarda, lazım olan vaxtda və yerə, optimal məsrəflərə çatdırmaqdır.
TƏLİM NƏTİCƏSİ 
1
13
1.3. DAŞIMA PROSESİNİN ƏSAS ANLAYIŞLARINI MÜƏYYƏN EDİR
DAŞIMA PROSESİNİN ƏSAS ANLAYIŞLARI

---

Logistik nəqliyyatda əsas anlayışları arasında çox vaxt aşağıdakıları qeyd edirlər.
1. Daşınma üçün nəqliyyat vasitələrinin seçilməsi
2. Nəqliyyat prosesinin üsul və qaydaları
3. Daşıyıcı təşkilatın və bəzi logistik tərəfdaşların seçilməsi
Nəqliyyat vasitələri ilə beynəlxalq yük daşınması Azərbaycan Respublikasının tərəfdar 
çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə və hökumətlərarası sazişlərə, həmçinin bu qaydalara, gömrük 
qanunvericiliyinə və Azərbaycan Respublikasının digər normativ hüquqi aktlarına uyğun olaraq 
həyata keçirilir.
Nəqliyyat vasitələri ilə beynəlxalq yük daşımaları yerinə yetirilərkən yüklərlə bağlı əməliyyatlar 
müvafiq gömrük qaydalarına riayət etməklə aparılır.
Təhlükəli yüklərin daşınması qaydaları Azərbaycan Respublikasının müvafiq normativ hüquqi 
aktları ilə müəyyən edilir.
Tezkorlanan yüklərin daşınması və saxlanılmasının sanitariya-gigiyena rejimi, o cümlədən 
satılma müddətləri bu Qaydalarla və Azərbaycan Respublikasının müvafiq normativ hüquqi aktları 
ilə tənzimlənir.
Daşınması zamanı nəqliyyat vasitələrinin kütlə və qabaritlərinə dair mövcud məhdudiyyətlərin 
pozulmasına səbəb olan iriqabaritli və ağırçəkili yüklərin avtomobil nəqliyyatı ilə daşınması 
qaydaları Azərbaycan Respublikasının müvafiq normativ hüquqi aktları ilə müəyyən edilir.
Bu Qaydalar aşağıda göstərilən avtomobil daşımalarına şamil edilmir:
1. Kommunal və təcili tibbi yardım xidmətlərə məxsus, həmçinin Azərbaycan Respublikasının 
Nəqliyyat Nazirliyi tərəfindən təxirəsalınmaz təcili xidmətlərə aid edilmiş avtonəqliyyat vasitələri 
ilə yerinə yetirilən daşımalara;
2. Müdafiə, ictimai asayişin qorunması və fövqəladə halların aradan qaldırılması ilə əlaqədar olan 
avtomobil daşımalarına;
3. Dövlət hakimiyyəti orqanlarının, büdcə təşkilatlarının və yerli özünüidarəetmə orqanlarının, 
Azərbaycan Respublikası Milli Bankının, büdcədənkənar dövlət fondlarının, xarici ölkələrin 
diplomatik və konsulluq nümayəndəliklərinin, beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərinin rəsmi 
və xidməti istifadəsi üçün nəzərdə tutulmuş avtonəqliyyat vasitələri ilə yerinə yetirilən daşımalara;
4. Hüquqi şəxslərin və fərdi sahibkarların ümumi istifadədə olan avtomobil yollarına çıxmadan 
yerinə yetirdiyi texnoloji və təsərrüfatdaxili (müəssisələrin, obyektlərin daxilində) nəqliyyatı ilə 
daşımalarına;
5. Fiziki şəxslərin mülkiyyətində, yaxud istifadəsində olan avtonəqliyyat vasitələri ilə şəxsi ehtiyaclar 
üçün yerinə yetirdikləri daşımalara.