Keyingi yillarda Respublikamizda qishloq xo‘jaligini rivojlantirish va yetishtirish bo‘yicha hamda qishloq xo‘jalik xom ashyolarini qayta ishlashga qaratilgan bir qator qonunlar qabul qilinib, amalda tadbiq etilmoqda



Yüklə 0,88 Mb.
səhifə148/168
tarix02.01.2022
ölçüsü0,88 Mb.
#41800
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   168
ҚХМСваДИТ маруза 2020(4)

14-MAVZU: TAMAKI BARGINI YIG‘ISH VA QURITISH

REJA:

  1. Tamaki haqida umumiy ma‘lumot

  2. Tamaki bargining ximiyaviy tarkibi va uning texnologik xususiyatlari

  3. Tamaki xom ashyosining texnologik xususiyatlari

  4. Tamaki barglarining yetilishi va uni yig‘ish

  5. Tamaki bargini terish va uni quritishga tayyorlash.

  6. Tamaki bargini quritish


Adabiyotlar: 4, 5, 6.

Tayanch so‘zlar: ituzumdoshlar oilasi; quruq moda; nikotin.; shmuk soni; ostrolist-2747, yubileyniy-8, ostrolist-450;

.

Tamaki ituzumdoshlar oilasiga mansub bo‘lib, sistematik jihatdan kartoshka, qalampir, pomidor kabi madaniy o‘simliklarga yaqin turadi. Tamaki avlodiga mansub o‘simliklardan faqat ikkitasi tamaki va maxorka madaniy turlar bo‘lib, chekish materiallari tayyorlash uchun xosh ashyo sifatida foydalaniladi.

Tamaki o‘simligi asosan chekish materiallari — sigaret, papiros va sigara olish maqsadida o‘stiriladi. Uning ayrim turlaridan ba‘zi xalqlarda hidlash, chaynash va so‘rish mahsulotlari tayyorlashda foydalaniladi.

Tamaki tarkibidagi narkotik modda nikotin organizmda o‘ziga xos ta‘sir kuchiga ega bo‘lib, u hayotiy zarur modda bo‘lmasada, kishi unga tez o‘rganib qoladi.

Tamaki asosan Moldaviya, Rossiya va Ukrainaning Qora dengiz bo‘yi rayonlarida, Zakavkazye hamda O‘rta Osiyo jumhuriyatlarida ekiladi. O‘rta Osiyoda tamakichilik O‘zbekiston, Qirg‘iziston hamda Tojikistonning tog‘ va tog‘ oldi rayonlarida ixtisoslashtirilgan. O‘zbekiston va Tojikistondagi tamaki ekiladigan maydonlarning deyarli hammasi Zarafshon vodiysida joylashgan.

O‘rta Osiyo jumhuriyatlari mamlakatda xushbo‘y tamaki xom ashyosi yetishtiruvchi asosiy zona hisoblanadi. Mazkur zonada yiliga o‘rta hisobda 75-80% ming tonna atrofida xushbo‘y tamaki xom ashyosi yetishtiriladi.

O‘zbekistonda yetishtiriladigan tamakining asosiy qismi (97-98%) Samarqand viloyatining Urgut rayoni xo‘jaliklari hissasiga to‘g‘ri keladi. Shuningdek, Qashqadaryo viloyatining Shahrisabz, Kitob ka Yakkabog‘ rayonidagi bir qator xo‘jaliklar ham tamaki yetishtirish bilan shug‘ullanadilar. O‘zbekistonda sanoat miqyosida tamaki ekish 1927 yildan boshlangan bo‘lib, so‘nggi 20 yil davomida bu soha jadal surg‘atlar bilan rivojlandi va mahsulot sifati ancha yaxshilandi.

Yüklə 0,88 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   168




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin