Elektrodlar. Elektrodlar, asosan, metall sim yoki metall plas- tinkadan iborat bo‘ladi, ular aniqlanadigan eritmaga tushirilganda elektrod yuzasida elektr-kimyoviy reaksiya sodir bo‘lgani va ik- kilamchi qo‘sh elektr qavat hosil bo‘lishi uchun elektrod yuzasi, albatta, qandaydir potensial qiymatiga ega bo‘ladi. Ma’lumki, elektrodlar turli xil bo‘ladi.
Indikator elektrod.Elektr-kimyoviy reaksiya natijasida poten- sialning o‘zgarishi aniqlanadigan eritmaga tushirilgan indikator elektrod bilan aniqlanadi. Eritmadagi ionlarning konsentratsiyasi o‘zgarishi bilan potensial ham o‘zgaradi. Reaksiya turiga qarab har xil indikator elektrodlar ishlatiladi. Masalan, neytrallash reak- siyasida – shisha elektrod, cho‘ktirish reaksiyasida – kumush xloridli elektrod va h.k.
Indikator elektrod potensiali Nernst tenglamasiga binoan aniqlanuvchi ionning konsentratsiyasiga (aktivligiga) bog‘liq. In- dikator elektrod quyidagi talablarga javob berishi kerak: uning potensiali barqaror bo‘lishi va qayta o‘lchanganda ham o‘xshash natijalar berishi lozim, ba’zan o‘z tuzi eritmasiga botirilgan me- tall elektrod – potensiali tekshirilayoggan indikator elektrod qay- tar bo‘lishi lozim. Elektrod ma’lum darajada
kimyoviy barqaror bo‘lishi va tekshiriluvchi erit- madagi boshqa komponentlar bilan reaksiyaga kirishmasligi kerak.
Shisha elektrod.Shisha elektrod nazariyasi aka- demik B.P. Nikolskiy tomonidan ishlab chiqilgan. Shisha elektrod izolyatsiyalangan shishadan ya- salgan kichikroq idish bo‘lib, uning pastki qismi- ga sezilarli darajada elektr o‘tkazuvchan maxsus shishadan (membrana) yasalgan soqqacha kav- sharlangan (18-rasm). Idish ichiga standart erit- ma quyiladi. Shisha elektrodda ichki standart eritma sifatida xlorid kislotaning 0,1 n eritma- sidan foydalaniladi.
Xloridlar yoki bromidlar qo‘shilgan biror bufer eritmadan ham foydalanishi mumkin (agar elek-
