Kirish i-bob. Uzumning xalq xo’jaligidagi ahamiyati

2.3. Uzumni yetishtirish va yig’ishtirib olish.
Uzum etishtirish - unchalik emas qiyin vazifa, odatda ishonganidek. Katta to'plamlar bilan suvli mevalar tajribali vinochilarning tavsiyalarini inobatga olgan holda, asosiy qoidalarga qat'iy rioya qilsangiz, uzumzoringizni bezatadi.

Uzumzorni yaratishni boshlaganda, iqlim xususiyatlarini hisobga olish kerak: agar mintaqada ozgina qorli qish va qattiq sovuq bo'lsa, uzumni xandaqlarda yoki chuqurlarda ekish afzalroq bo'ladi, lekin qishda qor etarli bo'lsa, lekin. yoz juda qisqa va sovuq, ko'chat ekish yaxshidir. Chuqurlarda ildiz tizimi muzlashdan ishonchli tarzda himoyalanadi va tizmalarda yoz oylarida ildizlar ko'proq issiqlik oladi.

Uzum ko'chatlarini ekish bosqichlari:

­ekish uchun shashka va ortiqcha namlik bo'lmagan yaxshi yoritilgan, tekis joyni tanlang;

ildiz tizimining o'lchamiga qarab, chuqurligi 0,2 dan 0,5 m gacha (uchun) ekish uchun teshik qazing. loy tuproq kamroq, qumli uchun - chuqurroq);
chuqurdan tuproqni organik va murakkab mineral o'g'itlar bilan aralashtirish;
teshikning pastki qismida shag'al qatlamini to'kib tashlang va ustiga novdalar yoki taxta qo'ying;
u orqali uzumni sug'orish va tuproqni urug'lantirish uchun diametri 10 sm va undan ko'p bo'lgan quvurni o'rnatish;
shag'al va novdalar qatlami ustida tayyorlangan tuproqdan kichik bir tepalik hosil qiling;
ekishdan oldin, uzum ko'chatining ildizlarini loy va chirigan mullen (mullendan ikki baravar ko'p) eritmasiga botirib oling;
asirlarni bir nechta kurtaklarga kesib oling va eritilgan kerosinga botiring;
ko'chatni ildizlarini to'g'rilab, teshikka joylashtiring;
teshikni qolgan tuproq bilan to'ldiring va muloyimlik bilan tamplang;
uzumni iliq suv bilan to'kib tashlang;
Teshikni kompost yoki chirigan go'ng bilan mulchalang.


Uzum pishishi bilan uning rangi o‘zgarib, g‘ujumi kattalashadi. Qora uzumlarning mevasi boshida to‘q yashil tusda bo‘lib, asta-sekin pushti qizil, so‘ngra ko‘k tus oladi. Oq uzumlar esa boshida to‘q yashil, asta-sekin och yashil va pishganda qahrabosimon tusga kiradi. Uzumning rangi o‘zgarishi uning kimyoviy tarkibining o‘zgarishi bilan chambarchas bog‘liq. Uzum pishganda undagi qand miqdori ko‘payib, turli xil kislotalarning miqdori keskin kamayadi.
Uzumni uzib olish muddati ulardan qaysi maqsadda foydalanishga ham bog‘liq. Agar uzum ho‘lligicha iste’mol qilinadigan bo‘lsa, to‘la etilgan vaqtda uzib olinadi, bunda shakar miqdori eng ko‘p to‘plangan bo‘lishi lozim. Uzoqqa jo‘natiladigan uzum to‘la etilishidan ilgariroq uziladi. Bunda shakar miqdori 16–18% dan kam bo‘lmasligi lozim. Uzumning ayrim navlarida shakar mikdori bu ko‘rsatkichdan ancha kam bo‘lishi ham mumkin.