Kirish Mavzuning dolzarbligi

2 Karimov I. A. Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini
rivojlantirish kontsepsiyasi // w w w . gov.uz.
6

---

aytganlar. Bu maskanlar tabiatning go'zal joylarida, tog‘ etaklarida, daiyo va ko‘l 
boSlarida, bog‘-u rog'larda joylashgan.
176 ta Muzeylar o'zlarining ilk paydo bo‘lgan kunidan boslilab o'z 
zamonasini aks ettirgan va talab-ehtivojlanni ifoda qilgan, qisqacha qilib avtganda, 
zamon ko zgusi bo‘lgan. Hoziigi kunda ochiq osmon ostidagi muzeylar ham paydo 
bo‘ldi, ulaming asosini m e’moriy va arxeologik yodgorliklar tashkil etdi.
O ’lkada muzey ochish masalasi 187l-yilda tabiatshunoslik, antropologiya va 
etnografiya havaskorlari jamiyatining Turkiston bo‘limi majlisida ko'tarildi. 
Shundan so‘ng Sirdaiyo viloyati harbiy gubematori general N. Golovachyov 1876- 
yilning 9-yanvarida muzey ochish bo yicha yig'ilish o tkazadi Majlisga N.Mayev, 
V.Oshanin, A.Vilkins, D.Yujakov va I.Krauzelar taklif etiladi. Shu tariqa 
Toshkentda 
muzey 
ochishga 
qaror 
qilinadi. 
1876-yil 
16-mart 
kuni 
«TypKecraHCKHe BegoMOCTH» gazetasi muharriri N. Mayev Toshkentda muzey 
ochish haqidagi bayonnomasini general-gubemator idorasiga jo ‘natadi. Rossiya 
istilosining dastlabki o ‘n yili o‘tganidan so ng Turkistonda muzey tashkil etilishi 
masalasi olimlar tomonidan qo‘llab-quvvatlandi3.
O ‘rta Osiyoning istilo qilinishi davomida tartibli va uyushgan holda 
kolleksiyalar to ‘plashga asos solingan. Bu jarayon rasmiy tarzda amalga 
oshirilgan. Bundan tashqari, O ‘rta Osiyo xalqlari madaniyatiga oid osori atiqalami 
arzon garovga sotib olib, xususiy boylik orttirish payida bo‘lgan kishilar ham kam 
emas edi. Ular qatorida Zarafshon okrugi boshlig‘i general A. Abramov, Sirdaryo 
viloyati harbiy gubematori general N. Golovachyov, Amudaryo bo‘limi boshlig‘i 
A. Galkin va boshqalami ko‘rsatish mumkin. Rus olimlarining turli kolleksiyalar 
to'plash faoliyati bir tomondan Peterburg, Moskva muzey lari, kutubxonalari, 
ko‘igazma zallar zaxiralarini O ‘rta Osiyo buyumlari va qo‘lyozmalari bilan 
to ‘ldirishga qaratilgan bo‘lsa-da, ikkinchi tomondan ma'lum vaqt o ‘tib, mahalliy 
muzeylar tashkil etish hamda ilmiy jamiyatlaming rivojlanishiga turtki bo‘ldi. 0 ‘z