1
Kirish
Mustaqil ish mavzusining dolzarbligi va zarurati. Kreditning mohiyati
uning ichki belgilarini ochib berishga qaratilgan. Kreditning mohiyatini ochish —
bu uning sifatlarini, kreditning muhim tomonlarini, uning
iqtisodiy munosabatlar
tizimining bir elementi sifatida ko‘rsatuvchi asoslarni bilish demakdir. Iqtisodiy
kategoriya sifatida kreditning mohiyati ko‘pgina iqtisodchi olimlar tomonidan
o‘rganilib chiqilgan va ular tom onidan kreditning mohiyati bo‘yicha
fikrlar
bildirilgan. Kreditning mohiyatini tushunish uchun avvalom bor, uning tarkibi
nimadan iborat ekanligini tushunib olish zarur. Kredit munosabat bo'lishi
uchun
uning zarur munosabatlari — kreditning obyekti va subyektini bilish zarur.
Davlatning ixtiyorida bo‘lgan eng yirik pul jamg‘armasi Davlat budjeti deb
ataladi. Davlat budjeti – bu mamlakatning o‘z pul daromadlari va xarajatlari
ro‘yxatini o‘zida ifodalovchi asosiy moliyaviy hujjat (reja)dir.
Davlat byudjetning g‘azna ijrosi davlat byudjet va davlat maqsadli
jamg‘armalarining
barcha daromadlarini, shuningdek, byudjet tashkilotlarining
byudjetdan tashqari mablag‘lar bo‘yicha tushumlarini yagona g‘azna
hisobraqamga jamlash va ularning barcha xarajatlarini
shu hisobraqamdan
amalga oshirishni nazarda tutadi.
Mustaqil ishning maqsadi va vazifalari. Davlat Kredit — bu vaqtincha
bo‘sh turgan pul mablag‘larini ma’lum muddatga, haq to'lash
sharti bilan qarzga
olish va qaytarib berish yuzasidan kelib chiqqan iqtisodiy munosabatlar
yig’indisidir. Kredit yordamida tovar-moddiy boyliklari,
turli rnashina va
mexanizmlar sotib olinadi, iste’molchilarning mablag‘lari yetarli bo‘lmagan
sharoitda to‘lovni kechiktirib tovarlar sotib olishlari va boshqa har xil to‘lovlarni
amalga oshirish imkomyatiga ega bo‘ladilar. Kredit iqtisodiy kategoriya bo‘lib,
ijtimoiy munosabatlarning aniq bir ko‘rinishi sifatida yuzaga chiqadi.
Davlat krediti kredit munosabatlarining bir turi sifatida kator xususiyatlarga
egaki, bu xususiyatlar vositasida klassik moliyaviy kategoriyalar, masalan, soliqdan
farklanadi. Soliqdan farkli ravishda ¤ ixtiyoriy xarakter kasb etadi. Bu xususiyati
2
bilan imperativ pul munosabatlari katoriga kirmasligini ko‘rsatib beradi. Ammo
shuni ta’kidlash joizki, budjet munosabatlarini tashkil qilish
Davlat kreditining xususiyati uning qaytaruvchanligi, muddatliligi va
to’lovchanligi bilan belgilanadi. Biroq bu munosabatlarni
bank krediti yoki
kreditning boshqa turlari bilan aralashtirmaslk lozimdir.
Tadqiqotning obyekti sifatida: O’zbekiston Respublikasi banklarining Bank
faoliyati hamda kredit siyosatining mazmun, mohiyati.
Tadqiqotning subyekti: Kredit munosabatlarida davlat faol ishtirok etuvchi
subyekt, hamda davlat, korxona va tashkilotlar,
aholi va xalqaro moliyaviy
institutlar.
Ishning tarkibiy tuzilishi: kirish, to’rtta mavzu, xulosa va foydalanilgan
adabiyotlar ro’yxatidan iborat.