Kirish. Odam organizmi to’G’risida umumiy ma’lumot

A. akseleratsiya
B. biologik rivojlanish
C. rivojlanish o’rtacha bo’lishi
D. reabsorbsiya

59. So’nggi 100 yil davomida chaqaloqlarda (1) , o’smirlarda (2) va o’rta yoshli erkaklarda (3) bo’y o’sishi necha cm ga o’sgan?

a) 5 cm b) 6-8 cm c) 10-15 cm
A. 1-a, 2-b, 3-c B. 1-b, 2-c, 3-a
C. 1-b, 2-a, 3-c D. 1-a, 2-c, 3-b

60. Akseleratsiya jarayoning yuzaga kelishi qanday jarayonlarga bog’liq?

1. Oilaviy sharoitning yaxsilashuvi 2. Ong o’sishi 3. Sifatli ovqatlanish 4. Yorug’ kunning uzayishi 5. Jismoniy holat
A. 1,3,4 B. 3,4,5 C. 1,2,5 D. 2,3,4


HAYOTNING UMUMIY QONUNIYATLARI

1. Hujayra qobig’i mureindan tashkil topgan organizmni aniqlang.

A) bakterya; B) fag;
C) zamburug’; D) ko’k-yashil suv o’tlari;

2. Organik dunyoning evalutsiyon ta’limoti qaysi metod yordamida yaratilgan ?

A) taqqoslash; B) kuzatish;
C) tarixiy; D) eksperimental;

3. Qaysi suvo’tlarda N₂ to’planadi?

A) ko’k-yashil; B) yashil;
C) qo’ng’ir; D) qizil;

4. Prokariot hujayralarda hujayraning qaysi

qisimlari bo`lmaydi?
A)yadro; B)mitaxondirya;
C)goljiy apparati; D)barja javob to`g`ri;

5. Tiriklikning bir butunligi hayot darajalarini qaysi birida ta’minlanadi ?

A) molekula; B) hujayra;
C) biogeotsenoz; D) populyatsiya;

6. Ko`k – yashil suvo`tlarning ahamiyati qanday?

A) atmosferadagi erkin azotni o`zlashtirib, tuproqni azotga boyitadi;
B) tuproq hosil bo`lishida qatnashadi;
C) berilganlarni barchasi;
D) ozuqa sifatida ishlatiladi;

7. Biogeosenozlar nimalarni o`z ichiga oladi ?

A) anorganik va organik moddalar, avtotrof va geteratrof organizmlar;
B) molekula, hujayra, organizm, populyatsiya;
C) faqat mikrorganizmlar, o`simliklar, hayvonlar;
D) anorganik moddalar, topografik ommillar, iqlim, mikrorganizmlar va antropogen omillar;

8. Viruslarni o`ziga xos xususiyatni aniqlang ?

1 tiriklik xususiyatini hujayraga kirganda nomoyon qiladi
2 hujayraviy shakilga ega 3 hujayraviy shakilga ega emas
4 hujayra tashqarisida ko`payadi 5 hujayra tashqarisida ko`paya olmaydi 6 bir xil nuklein kislataga ega 7 DNK, RNK ga ega;
8 tashqi tomondan qattiq qobiq bilan o`raglan
A) 1.2.4.8; B) 1.3.5.6;
C) 2.4.6.7; D) 3.4.5.7;

9. Moddalar va energiyaning davriy aylanishi (I), dastlabki evalyutsion yangilanish (II), energiyani to’plash va taqsimlash (III) tiriklikni qaysi darajalariga xos?

a. hujayra b. populyatsiya c. biogeotsenoz d. molekula e.biosfera
A) I-a / II-b / III-d; B) I-e / II-b / III-c;
C) I-b / II-a / III-c; D) I-e / II-a / III-c;

10. Hayotning tuzilish darajasini yuqori darajadan quyi darajaga to’g’ri juftlangan qatorni toping;

1- organizm 2- tur- populyatsiya 3- molekula 4- hujayra 5- biosfera 6- biogeosenoz
A) 3.4.2.1.6.5; B) 3.4.1.2.6.5;
C) 5.6.2.1.4.3; D) 3.4.2.1.5.6;

11. Ko’k-yashil suvo’tlarni hujayra po’sti qanday nomlanadi?

A) murein; B) pektin;
C) mezasoma; D) klechatka;

12. Virus hujayraga kirganda qanday jarayonlar sodir bo`ladi?

1 virus genomi ikki xissa ortadi 2 oqsil hosil bo`ladi 3 kapsid hosil bo`ladi 4 virus genomi ikki xissaga kamayadi
5 dekarboksillanish
A) 1.4; B) 4.5; C) 3.4; D) 1.3;

13. Tugunak bakteriyalar bir gektar maydonda qacha (kg) azot to`plashi mumkin?

A) 200 kg; B) 300 kg;
C) 100 kg; D) 250 kg;

14. Kislorodsiz muhitda yashovchi bakteriyani aniqlang?

A) aerob; B) achitqi;
C) anaerob; D) parazit;

15. Hayotning qaysi darajasida irsiy axborot berilishi boshlanadi ?

A) molekula; B) hujayra;
C) populyatsiya; D) individ;

16. Qaysi metod biologoya fanining ilk rivojlanish davridan keng qo’llanilgan ?

A) eksperimental; B) tarixiy;
C) kuzatish; D) modellashtirish;

17. Ko'k-yashil suvo'tlar(I) va dengiz suvo'tlari(II) da qanday pigmentlar ko’p bo'ladi.

1. xlorofill 2.karotin 3.fikotsian 4. ksantofill
A.I-1.2, II-3.4; B.I-1.3, II-1.2.4;
C.I-1.3, II-2.4; D.I-2.4, II-1.3;

18. Osillatoriyaning sitoplazmasi qanday qismlardan iborat?

A) rangsiz sentroplazma va atrofida rangli xromotoplazma;
B) rangli xromotoplazma va atrofida rangsiz sentroplazma;
C) rangsiz xromotoplazma va atrofida rangli sentroplazma;
D) rangli sentroplazma va atrofida rangsiz xromotoplazma ;

19. Viruslar hujayra ichida qanday tarqaladi?

A) ular tarqalmay faqat yadroga boradi;
B) plazmatik vakuolalar vositasida;
C) sitoplazmada erkin harakatlanadi;
D) endoplazmatik to’r kanallarida;

20. Bir (1), ko’p (2) hujayrali yashil suvo’tlar va bir (3), ko’p (4) hujayrali ko’k-yashil suvo’tlarni aniqlang.

1. nostok; 2. xlorella; 3. xrokok; 4. ulva
5. spirogira; 6. xlomidomonada; 7. xara;
8. ossilatoriya; 9. nitella;
A) 1-2.4.6, 2-5.7.9, 3-3, 4-1.8;
B) 1-2.6, 2-4.5.7.9, 3-1.3, 4-8;
C) 1-1.2.6, 2-4.5.7.9, 3-3.6.2, 4-8;
D) 1-2.6, 2-4.5.7.9, 3-3, 4-1.8;

21. Irsiy belgilari nukleotidlarda joylashgan organizmlarni aniqlang.

A) bakteriofag, gripp viruslari;
B) temir va nitrifikator bakteriyalari;
C) qizilquyruq, qizilto'sh;
D) sigirquyruq, qo'ziquloq;

22. Biologiyaning taqqoslash metodi yordamida yaratilgan qonuniyatlarni toping.

1. hujayra nazariyasi 2.evolyutsion ta’limot 3.biogenetik qonun 4.dominantlik qonuni 5. irsiy o’zgaruvchanlikning gomologik qatorlar qonuni 6. belgilarning mustaqil irsiylanish qonuni
A) 1.3.4; B) 2.3.6; C) 4.5.6; D) 1.3.5;

23. Tamaki mozaikasi qo’zg’atuvchisida qanday organik birikmalar bo’ladi?

1) timin; 2) adenine; 3) tiamin; 4) guanin;
5) sitozin; 6) lizin; 7) uratsil;
8) desoksiriboza; 9) riboza; 10) ATF;
11) aminokislota; 12) glukoza;
A) 1,4,6,10; B) 2,4,5,7,9,10,12;
C) 2,3,5,7,8; D) 2,5,7,9,11;
24. Ko’k-yashil suv o’tlar fotosintez mahsuli sifatida qaysi organik moddani zaxira sifatida to’playdi?
A) uglevodlar B) oqsillar
C) yog’lar D) nuklein kislatalar

25. Biologiya atamasi kim tomonidan fanga kiritilgan?

A) fransuz olimi J.B.Lamark;
B) nemis olimi G.R.Treviranus;
C) ingiliz olimi CH.Darvin;
D) A va B javob to’g’ri;

26. Bakteriofag-virusni (a), tamaki mozaikasi (b) va oqsil kasalligi (c) ni aniqlagan olimlarni juftlang.

1. D.I.Ivanovskiy; 2. F.Lefflor; 3. F. de Erell; 4. P.Frosh;
A) a-3, b-2, c-1,4; B) a-3, b-1, c-2,4;
C) a-2, b-3, c-1,4; D) a-2, b-1, c-3,4;

27. O’zini o’zi tiklash quyidagi qaysi jarayon(lar)da namoyon bo’ladi?

A) jinsiy ko’payishda
B)jinsiz ko’payishda
C) jinsiy va jinsiz ko’payishda
D) partonogenezda

28. Bakteriofag molekulasining qaysi qismida maxsus ipchalar bo'ladi?

A) dnkli boshchasida; B) g'ilofida;
C) dumida; D) iplari bo'lmaydi;

29. Qaysi organoidlar bakteriya hujayrasida bo`lmaydi?

a) ribosoma; b) plastida; c) mitoxondriya;
d) hujayra markazi; e) gazli vakuolalar;
A) b, c, d; B) a, c, d;
C) a, e; D) a, b, d;

30. Koloniya hosil qilib yashovchi ko’k-yashil suvo’tini aniqlang.

A) xrokokk; B) ossilotoriya;
C) nostok; D) nitella;

31. Biologiyaning qaysi metodi hayotiy jarayonlarni o’rganishning asosiga aylangan?

A) kuzatish; B) taqqoslash;
C) tarixiy; D) eksperimental;

32. Virus hujayradan chiqishining qaysi usulida xo’jayin hujayralari saqlanib qolishi mumkin?

A) portlash;
B) kurtaklanish;
C) membrana teshiklaridan chiqishi;
D) membranani botib kirishi;

33. Bakteriyalar shakliga ko’ra nechta turga bo’linadi?

A)2; B)4; C)5; D)3;
34. Nostokning sharsimon koloniyasida qanday shakldagi hujayralarni ko’rish mumkin?
1) bochkasimon; 2) buralgan; 3) ipsimon;
4) silindrsimon; 5) yumaloq; 6) marjonsimon; 7) ustunsimon
A) 1,2,5,7; B) 2,3,6;
C) 1,4,7; D) 2,4,613;

35. Ko’p hujayrali ipsimon yashil suvo’tlarni aniqlang.

A) nostok, ulotriks;
B) xlomidomanada, spirogyra;
C) spirogira, ulotriks;
D) xara, ossilatoriya;

36. Oddiy viruslar qanday molekulalardan tashkil topgan?

A) nuklein kislatalar, oqsillar;
B) oqsil, fosfat kislata;
C) uglevod, lipidlar;
D) aminokislatalar, uglevod;

37. Nostok o'simligini qayerlarda uchratish mumkin?

1- buloq; 2- ko'lmak suv; 3- hovuz; 4- ko'l;
5- ariq; 6- soy.
A) 1,2,3; B) 2,4,5;
C) 3,5,6; D) 1,5,6;

38. Odamlarda qaysi kasalliklar emlash usuli bilan oldi olinadi?

1- vabo; 2-o’lat; 3- bo’g’ma; 4- qoqshol;
5- kuydirgi; 6- ichburug’
A) 1,2,5; B) 3,4,6;
C) 1,2,4; D) 2,5;

39. Hujayra po`sti pektin (a) va murein (b) dan iborat organizmlarni juftlab ko`rsating.

1. xrokokk 2. tugunak bakteriyasi 3. qoqshol bakteriyasi 4.asillatoriya 5. nostok 6. kuydirgi bakteriyasi
A) a-1, 4, 5; b-2, 3, 6; B) a-2, 4, 5; b-1, 3, 6;
C) a-1, 3, 4; b-2, 5, 6; D) a-1, 2, 3; b-4, 5, 6;

40. Viruslar tiriklikka xos xususiyatlarni qachon namoyan qila oladi ?

A) tirik organizmlar hujayrasida;
B) harorat ko`tarilganda;
C) oziq yetarli bo`lganda;
D) sovuq tushganda;