Kirish qismi

FRANSIYA QISHLOQ XO‘JALIGI
 
 
 
 
 
 
 
Fransiya — yuksak darajada rivojlangan industrialagrar mamlakat. Jahondagi 
eng rivojlangan yetti davlatdan biri. Yalpi ichki mahsulotda sanoatning ulushi 
16,9 %, qishloq xoʻjaligi, oʻrmon, baliq xoʻjaligining ulushi 2,7 %., xizmat 
koʻrsatish sohasining ulushi 80,4 % ni tashkil etadi (2022). Qishloq xoʻjaligiga 
yaroqli yerlar mamlakat hududining 35,6 % ni tashkil qiladi, shundan 40 % yaylov 
va pichanzor. Chorvachilik qishloq xoʻjaligining yetakchi tarmogʻi (mahsulot 
qiymatining 55 %). Qoramol, qoʻy, choʻchqa, parranda boqiladi. Asosiy qishloq 
xoʻjaligi ekini boʻlgan bugʻdoy Shimoliy Fransiya pasttekisligida ekiladi. Arpa va 
makkajoʻxori katta ahamiyatga ega. Markaziy Fransiya massivining unumsiz 
yerlarida javdar, Rona deltasida sholi yetishtiriladi. Texnika ekinlaridan qand 
lavlagi, zigʻir, xmel va tamaki muhim oʻrin oladi. Bordo departamenti hamda Rona, 
Sona, Garonna, Dordoni va Luara dare vodiylarida tokzorlar katga maydonni 
egallaydi. Sabzavotchilik, bogʻdorchilik, gulchilik rivojlangan. Oʻrmonlarda yogoch 
tayyorlanadi. Atlantika okeani va Oʻrta dengizda baliq ovlanadi. Fransiya 
uzumzorlari bilan mashhur, bu erda yiliga 10-12 million tonna uzum olinadi. 1,2 
million gektarga 550 ta uzum navlari ekilgan (butun mamlakat hududining 2,2 foizi). 
Shunga ko'ra, Fransiya qishloq xo'jaligi yiliga 60 million gektolitrdan ortiq vino 
ishlab chiqaradi va Fransiya dunyodagi eng yirik vino yetkazib beruvchi 
hisoblanadi. Uzum butun mamlakat bo'ylab etishtiriladi, shimoliy va shimoli-g'arbiy 
hududlardan tashqari, ular asosan vino ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Biroq, 
mamlakat qishloq xo'jaligining roli faqat chorvachilik va vinochilik bilan 
cheklanmaydi. Fransiya juda ko'p sabzavot va mevalarni ishlab chiqaradi. Ko'pgina 
fermer xo'jaliklarining o'zlarining kichik bog'lari va bog'lari bor, lekin yirik 
shaharlar va Parijni ta'minlash uchun meva va sabzavotlar faqat bir nechta 
hududlarda etishtiriladi, ularning har biri o'zining asosiy ekinlariga ixtisoslashgan. 
Normandiya va Britaniyada olma bog‘lari, Elzas va Lotaringiyada gilos va 
mirabella, Limanda yong‘oq yig‘ib olinadi. O'rta er dengizi mintaqasida shaftoli va 
o'rik, zaytun va bodom yetishtiriladi, Korsika va Rivierada sitrus ekinlari doimiy 
ravishda ko'payib bormoqda. Frantsiyada chorvachilik go'sht va sut yo'nalishiga ega. 
Fransiya sut yetishtirish bo‘yicha dunyoda uchinchi, go‘sht yetishtirish bo‘yicha esa 
to‘rtinchi o‘rinda turadi. Fransiya qishloq xo'jaligi qoramollar soni bo'yicha dunyoda 
birinchi o'rinda, cho'chqalar soni bo'yicha u Germaniyadan keyin ikkinchi o'rinda 
turadi, qo'ylar soni bo'yicha Angliya va Italiyadan bir oz ortda qoladi. Eri 
dehqonchilik uchun noqulay bo'lgan, ammo o'tlarning o'sishi uchun qulay sharoitlar 
mavjud bo'lgan joylarda etishtiriladi. Bu mamlakatning shimoli-sharqida va tog'li 
hududlarda joylashgan. Makkajoʻxori, kartoshka va qand lavlagi yetishtiriladigan 
joylarda esa choʻchqachilik bilan ham shugʻullanadi, chunki bu yerda yaxshi ozuqa 
bazasi mavjud. 

---