Kirish qismi

YEVROPA ITTIFOQI MAMLAKATLARINING RIVOJLANISH 
XUSUSIYATLARI
 
 
 
 
Yevropa Ittifoqi — Yevropaning 27 
davlatidan 
iborat 
siyosiy 
va 
iqtisodiy 
birlashmadir. Uning tarixi 1957 yilga, 6 
Yevropa davlatlari orasida imzolangan Rim 
bitimi va undan soʻng paydo boʻlgan Yevropa 
Iqtisodiy 
Hamkorligiga 
borib 
taqaladi. 
Yevropa Ittifoqi 1992 yilda imzolangan 
Maastrixt shartnomasiga binoan tuzilgan va 15 
davlatni oʻz ichiga olgan. 2005 yilda Ittifoqning birinchi yirik kengayishi yuz berdi. 
Unda Ittifoqga 10 ta yangi davlatlar qoʻshildi. Ikki yildan soʻng ular soniga 
Bulgʻoriston hamda Ruminiya davlatlari qoʻshilib, hozirgi davrga qadar Yevropa 
Ittifoqi 27 davlatlardan iborat. Umuman olganda, Evropa Ittifoqining rivojlanish 
tendentsiyalari va istiqbollari haqida gapirganda, mening fikrimcha, eng muhim 
yo'nalishlardan birini ta'kidlash kerak: bir qator Evropa davlatlarining yangi a'zolari 
sifatida qabul qilish orqali Evropa Ittifoqi chegaralarini kengaytirish. Ittifoqqa a’zo 
bo‘lish istagini bildirdi. Bu mamlakatlar geosiyosiy va makroiqtisodiy jihatdan 
oʻxshash vaziyatda boʻlib, bu ularning xorij tajribasidan oʻzaro foydalanish, 
shuningdek, iqtisodiy siyosat boʻyicha oʻz takliflarini ilgari surish imkoniyatlarini 
oshiradi. Siyosiy va iqtisodiy tizimni qayta qurish va bir qator mamlakatlarning 
Yevropa Ittifoqiga kirishi Sharqiy Yevropadagi geosiyosiy va makroiqtisodiy 
vaziyatni tubdan o‘zgartirdi. Bu iqtisodiy foyda ko'rinishida o'z mevasini berishi 
mumkin, balki muammolar va ziddiyatli vaziyatlarning potentsial manbaiga 
aylanishi mumkin. Sharqiy Evropa G'arbiy Evropaga qaraganda ancha kam 
rivojlangan hudud, ammo u "eski" Evropa Ittifoqiga yetib olish uchun ishlatiladigan 
kuchli rivojlanish salohiyatiga ega. Biroq, rivojlanish dinamikasi, umuman olganda, 
ancha yuqori bo'lsa-da, bu erda ham makon, ham vaqt jihatidan juda xilma-xildir. 
Ayrim mamlakatlarda iqtisodiy o'sishning tezlashishi turli davrlarda sodir bo'ldi. 
Vaqt bo'yicha rivojlanishning assimetriyasi tizimli o'zgarishlar va Evropa 
integratsiyasi jarayonlarining turli xil rivojlanishidan kelib chiqadi. Yevropa Ittifoqi 
bir xillik siyosati koʻlami va xarajatlarini oshirish orqali ham aʼzo mamlakatlarda, 
ham mintaqalarda rivojlanishning qutblanishining progressiv jarayoniga qarshilik 
koʻrsatmoqda. Evropa Ittifoqiga yangi a'zo mamlakatlar nuqtai nazaridan bir xillik 
siyosati so'zsiz qo'llab-quvvatlashga loyiqdir. Bu iqtisodiy o‘sish sur’atlarini 
jadallashtirish, iqtisodiy xavfsizlik va aholi turmush darajasini yuksaltirishda muhim 
omil bo‘lmoqda. Buning sharofati bilan bu davlatlar G‘arb mamlakatlariga nisbatan 
ko‘p asrlik iqtisodiy orqada qolishning o‘rnini to‘ldirish uchun tarixiy imkoniyatga 
ega bo‘ldilar. 

---