Kirish qismi

JAHONDAGI QARAM HUDUDLAR
 
 
 
 
 
Ma’lumki, dunyoda nechta davlat bor degan savolga aniq javob berish qiyin. 
Buning sababi, dunyo xaritasida turli maqomga ega hududiy-ma’muriy birliklar - 
mustaqil davlatlar, jahon hamjamiyati to’la tan olmagan mamlakatlar, maqomi 
noaniq davlatlar, qaram davlatlar mavjudligi bilan izohlash mumkin. Yevropada 
jami 65 ta davlat joylashgan: ulardan 50 tasi mustaqil davlat, 9 tasi qaram hudud va 
6 tasi tan olinmagan respublika. 14 ta davlat orollar, 19 tasi ichki davlatlar, 32 tasi 
dengiz va okeanlarga keng chiqish imkoniyatiga ega. 
Boshqa davlatning nazorati ostidagi, lekin rasman uning tarkibiga 
kirmaydigan hududlar, shuningdek, rasmiy ravishda davlatlar tarkibiga kiruvchi, 
lekin maxsus xalqaro maqomga yoki xalqaro yuridik shaxsga ega boʻlgan hududlar: 

---

BMTNING DEMOGRAFIK PROGNOZI
 
 
 
 
 
 
 
 
Sayyoramiz aholisi soni 30 
yildan keyin 2 mlrd kishiga ko‘payib, 
9,7 mlrdga yetadi, Hindiston esa 
yaqin yillarda Xitoyni aholi soni 
bo‘yicha ortda qoldiradi. Bu haqda 
BMTning yangi dokladida aytilgan.
“BMTning yangi dokladiga 
ko‘ra, dunyo aholisi yaqin 30 yil 
ichida 2 mlrdga ko‘payib, hozirdagi 
7,7 mlrddan 2050 yilda 9,7 mlrdga 
yetadi”, deyilgan hujjatda. Asr oxiriga esa jami aholi soni 11 mlrdga yetishi mumkin. 
BMTning iqtisodiy va ijtimoiy masalalar departamentining aholishunoslik 
bo‘limining ta'kidlashicha, dunyo aholisi umr ko‘rish davomiyligi oshgani va 
tug‘ilish darajasi pasaygani sababli qarimoqda, aholi soni kamayayotgan davlatlar 
soni oshmoqda.
Umuman olganda dunyo aholisi soni oshishda davom etayotgan bo‘lsa-da, 
uning o‘sish sur'atlari turli mintaqalarda kuchli farqlanadi. “Yangi demografik 
prognozlarning ko‘rsatishicha, 9 ta davlat 2050 yilgacha davrda dunyo aholisining 
prognozlanayotgan o‘sishining yarmidan ko‘pini tashkil qiladi, bular: Hindiston, 
Nigeriya, Pokiston, Kongo Demokratik Respublikasi, Efiopiya, Tanzaniya, 
Indoneziya, Misr va AQSh (kutilayotgan o‘sish pasayib borish tartibida)”, deyilgan 
dokladda.
“2027 yilga kelib Hindiston, prognozlarga ko‘ra, Xitoyni dunyodagi eng 
gavjum davlat sifatida ortda qoldiradi”, deb ta'kidlab o‘tishgan tadqiqotchilar.
Vashington universiteti va BMTning maxsus tadqiqotlar natijalariga ko`ra, 80 
foiz taxmin bilan, 2100 yilga kelib, er aholisining soni 9,6 dan 12,3 mlrd kishini 
tashkil qilishi mumkin, deb yozadi Science jurnali.
Demograflarning aytishicha, aholi ko`payishining eng yuqori ko`rsatkichi 
Afrika qit`asida kutilmoqda. Asr oxiriga kelib, Afrika mamlakatlari aholisi to`rt 
barobar ortib, 4 milliard kishiga etishi mumkin. Osiyo mamlakatlarida esa 2050 
yilga borib, 5 mlrd kishi istiqomat qilishi kutilmoqda. Yevropa va Shimoliy Amerika 
qit`asida aholi soni unchalik o`zgarmasligi bashorat qilindi. 

---