Kirish qismi

JAZOIRGA IQTISODIY-GEOGRAFIK TAVSIF
 
 
 
 
 
 
Jazoir (toʻliq nomi — Jazoir Xalq Demokratik 
Respublikasi) — asosiy birlashmalaridan biri 
Sahroi Kabir boʻlgan davlat. 
Jazoir Afrika qit'asining shimoliy qismida 
joylashgan. 
Mamlakat 
O'rta 
er 
dengizi 
sohillariga chiqish imkoniyatiga ega.Maʼmuriy-
hududiy jihatdan mamlakat 48 ta viloyat 
(viloyat), 553 ta tuman va 1541 ta kommunadan 
iborat.Eng 
yirik 
shaharlari: 
Jazoir, 
Oran, 
Konstantin, Batna, Setif va Annaba (200 000 dan 
ortiq kishi).Jazoirning poytaxti - Jazoir shahri. Quruqlik 
Marokash, Tunis, Liviya, Niger, Mali, Mavritaniya bilan chegaradosh. Jazoir 2 381 
740 kvadrat kilometr maydonni egallaydi. azoir aholisi 32,8 million kishi (2004). 
Aholining asosiy qismini (taxminan 80%) arablar tashkil qiladi. OK. 20% - 
Berberlar, Jazoirning qadimgi aholisining avlodlari, bir necha qabilalardan tashkil 
topgan, bir-biri bilan erkin bog'langan. Choʻlda koʻchmanchi qabilalar yashaydi, ch. 
Arr.Tuareg. Jazoir Atlas togʻlarining markaziy qismida va Sahroi Kabirda 
joylashgan. Oʻrta dengiz sohili subtropik, qolgan qismi tropik mintaqada. 
Rasmiy tili arab tili, fransuz tilida keng tarqalgan. Jazoirning davlat dini islom, 
aholisining katta qismi sunniylar. 95% dan ortig'imiz Shimoliy Jazoirda yashaydi. 
mamlakatlar, asosan, tor qirg'oq bo'yida va Qobiliya massivlarida. Shahar aholisi 
56%. Jazoirda aholi zichligi 13,8 kishi/km2. Frantsiya, Belgiya va AQShda jazoirlik 
arablarning katta jamoalari mavjud. 
Jazoir asosan qishloq xoʻjaligi mamlakatidir. Asosan don, uzum, sabzavot, 
meva yetishtiriladi. Eksport uchun vino ishlab chiqariladi. Jazoirning yarim cho'l 
hududlarida - eng yaxshi qog'oz navlarini ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan alfa 
o'tlarini yig'ish va birlamchi qayta ishlash. Jazoir eksport daromadlarining 95% neft 
va gaz sotishdan tushadi. Aholi jon boshiga YaIM. 1600 AQSh dollari (1995).
Jazoir — sanoati (xususan kon sanoati) nisbatan rivojlangan agrar mamlakat. 
Yalpi ichki mahsulotda sanoatni
ng ulushi — 37,7 %, qishloq xoʻjaligining ulushi — 
14,9 %. Jazoir Afrika mamlakatlari ichida tabiiy gaz chiqarish, uzum yetishtirish va 
vino tayyorlashda, neft qazib olish, bugʻdoy, arpa yetishtirish va zaytun moyi 
tayyorlashda, sitrus mevalari yetishtirishda yetakchi oʻrinda turadi. Jazoir 
mustaqillikka erishgandan soʻng iqtisodiyotni tiklash va rivojlantirish yoʻliga oʻtdi. 
Iqtisodiyotda davlat sektori ustun mavqeni egallaydi (yalpi ichki mahsulotning 
salkam 80 %). Ammo davlat korxonalarining aksariyati oʻz quvvatining 40—50 % 
atrofida ishlaydi. Yengil va oziq-ovqat sanoatida xususiy sarmoya ustun — 70— 
90 %, qurilishda 60 %, xizmat koʻrsatish, ulgurji va chakana savdoda 80 % gacha. 

---