Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
73
www.elkhan-suleymanov.az
xidmət göstərilməməsi nəticəsində qəza vəziyyətində olan an-
bardan aşağıda yerləşən 400 min nəfər Azərbaycan əhalisi ha-
zırda  təhlükə  altında  yaşayır.  Belə  ki,  təcavüzkar  Ermənistan 
suyu Sərsəng su anbarından qışda buraxır və bunun nəticəsində 
torpağlar  su  altında  qalır,  yollar  dağılır,  sel  baş  verir.  İnsan-
ların  və  kənd  təsərrüfatının  suya  çox  böyük  ehtiyac  duydu-
ğu yay mövsümündə isə, əksinə suyun qarşısını kəsir. Bunun 
nəticəsində Azərbaycanın kənd təsərrüfatına ciddi ziyan vurul-
muş, əkin sahələrinin suvarılmasında problemlər yaranmış, ya-
şıllıqlar quruyaraq məhv olmuş, bölgədə ciddi ekoloji gərginlik 
yaranmışdır.
İşğal  nəticəsində  ümumu  həcmi  674  mln.  m
3
  təşkil  edən  5 
su anbarından, 7296 hidrotexniki qurğusundan, 36 nasos stan-
siyasından  və  26  suvarma  sistemindən  ibarət  olan  1203  kilo-
metrlik irriqasiya infrastrukturu və su kommunikasiya sistemi 
tamamilə məhv edilmişdir. Azərbaycanın vahid irriqasiya inf-
rastrukturu  sisteminin  bir  hissəsi  olan  Dağlıq  Qarabağ  regio-
nunun  irriqasiya  sisteminin  məhv  edilməsi  nəticəsində  işğal 
olunmuş  ərazilər  hüdudundan  kənarda  qalmış Azərbaycanın 
5  rayonunda  120  min  ha  torpaq  sahəsi  suvarmasız  qalmış  və 
praktiki olaraq təsərrüfat dövriyyəsindən çıxarılmışdır. Ümumi 
olaraq isə 1 milyon hektardan çox torpağ sahəsi, o cümlədən 
127700 hektar suvarılan torpaq sahəsi və 34600 hektar üzüm və 
meyvə bağçaları əkin növbəsindən çıxardılmış və yararsız hala 
düşmüşdür. 
Azərbaycanın ərazisindən axan transsərhəd çaylar Ermənis-
tan  tərəfindən  qəsdən  zəhərləyici  maddələrlə  çirkləndirilir. 
Belə  çaylar  arasında  Araz,  Ağstafa  və  s.  çaylarının  adlarını 
çəkmək  olar.  Onu  da  qeyd  etmək  lazımdır  ki,  Azərbaycanın 
çay  suları  resurslarının  təxminən  70%  tranzit  çaylar  hesabı-
na  formalaşır.  Çay  sularının  çirklədilməsi  ilə  mübarizə  üzrə 
bir  çox  regional  sazişlərdə  birbaşa  nəzərdə  tutulur  ki,  digər 
dövlətin ərazisindən axan çay sularının əhəmiyyətli dərəcədə 
çirklədilməsi və bununla da bu dövlətə əhəmiyyətli dərəcədə 
zərər vurulması beynəlxalq hüquq normalarının ciddi şəkildə 

---