Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
81
www.elkhan-suleymanov.az
bu tədbirlər dağ rayonlarında heyvandarlıq sahələrinin güclü 
inkişafına  səbəb  olmuşdur. Azərbaycan  rayonlarının  qəfildən 
və bir-birinin ardınca işğal edilməsi müharibə zonasından mal-
qara sürülərinin qabaqcadan çıxarılmasına imkan vermədi. Bu 
ərazilərdən kiçik qruplarla çıxarılan heyvanlar yol boyu aclıq 
və susuzluqdan tələf oldu.
Ermənistan  silahlı  qüvvələri  tərəfindən  Azərbaycan 
ərazilərinin  işğal  olunması  nəticəsində  311  kənd  təsərrüfatı 
müəssisəsi, o cümlədən 145 yeni yaradılmış, müasir texnika ilə 
təchiz  olunmuş  üzümçülük-şərabçılıq  müəssisəsi  və  xüsusilə, 
məşhur Qarabağ cins-cıdır atları yetişdirən Ağdam atçılıq sov-
xozu, 135 kolxoz və 31 təsərrüfatarası müəssisə dağıdılmışdır. 
Bununla yanaşı, 1365 avtomobil, 3425 əkin və qoşqu traktoru, 
taxıl və pambıq yığan kombaynlar, 7296 hidroqurğu, 62 su na-
sosu və suvarma aqreqatları, 1200 km təsərrüfatlararası suvar-
ma kanalı, 645,5 min ha kənd təsərrüfatına yararlı torpaq, 185,5 
min ha əkin sahəsi, 40 min ha cavan üzüm plantasiyası sıradan 
çıxarılmış, hər il orta hesabla 79,4 min ton taxıl, 20,5 min ton 
pambıq, 324, 3 min ton üzüm, 23,5 min ton kartof, və b. bitkiçilik 
məhsulları işğal nəticəsində toplanmamış, 313,1 min başdan çox 
iri buynuzlu mal-qara, o cümlədən 111,2 min baş inək və camış, 
1 milyon 98 min qoyun və keçi qarət edilmiş və Azərbaycanın 
hüdudlarından kənara sürülüb aparılmış, həmçinin 20 min ton 
ət, 75,5 min ton süd, 846 ton illik heyvandarlıq məhsulları iti-
rilmişdir. Azərbaycanın yay otlaqlarının 70%-i işğal zonasında 
qalmışdır.
Qeyd etmək lazımdır ki, hələ münaqişədən əvvəl Azərbaycan 
dövləti  dağ  rayonlarının,  o  cümlədən,  Dağlıq  Qarabağ  Mux-
tar  Vilayətinin  (DQMV)  məhsuldarlıq  qüvvələrinin  inkişaf 
etdirilməsi haqqında qərar qəbul etmişdir. Bununla bağlı ola-
raq, DQMV və hazırda Ermənistanın işğalı altında olan digər 
rayonların  ərazisində  geniş  miqyaslı  tikinti  işlərinə  başlanıl-
mışdır.  Burada  güclü  tikinti  təşkilatları  yaradılmış,  bölgəyə 
yeni maşın mexanizmləri və nəqliyyat vasitələri gətirilmişdir. 
Yerlərdə  güclü  tikinti  materialı  müəssisələri,  o  cümlədən, 

---