Klinik protokol Az ərbaycan Respubl
Qan itkisinin həcminin, qadının
Yüklə 4,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Qan itkisinin həcminin, qadının vəziyyətinin və aparılmış müalicə tədbirlərinin mütləq qeydiyyatı Qan itkisi MÜALİCƏ > 500 ml 1-ci mərhələ İLKİN YARDIM Tonus (70%) Uşaqlıq yumşaqdır
daxili masajı
uterotoniklər (etaplı təyinat): 500 ml kristalloidlə v/d 10 dəq. ərzində;
metilerqometrin ə/d və ya v/d;
1000 mkq per os və ya per rectum;
ə/d.
Uşaqlığın bimanual kompressiyası Travma (20%) Zədələnmə
yollarının cırıqlarının tikilməsi
3 sm-dən böyük olan
hematomaların drenajı
çevrilmiş uşaqlığın yerinə salınması
zamanı laparotomiya
Ləngimə
uşaqlıq boşluğunun əllə müayinəsi
ləngimiş ciftin və ya onun
qalıqlarının əllə çıxarılması
hallarda)
4T tezliyini nəzərə almaq və taktikanın seçilməsində etaplılıq prinsipinə riayət etmək vacibdir
Laxtalanmanın olmaması Qanın laxtalanma faktorlarının köçürülməsi:
plazma
Trombositlərin transfuziyası
faktoru
protrombin kompleksin konsentratı (laxtalanma faktorları II, VII, IX, X, protein С və S) (oktapleks)
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Qan itkisinin həcminin, qadının vəziyyətinin və aparılmış müalicə tədbirlərinin mütləq qeydiyyatı Qan itkisi > 1000 ml 3-cü mərhələ İNTENSİV MÜALİCƏ
Qanaxma davam etdikdə
21 Eyni zamanda:
Yardıma əlavə çağırılmalıdır: şöbə müdiri, əgər əvvəldən çağırılmayıbsa anestezioloq-reanimatoloq, laborant təkrar, stasionarda qan köçürməyə cavabdeh olan mütəxəssis.
İtirilən qanın həcmini qiymətləndirmək
Qadının AT, nəbz, tənəffüs tezliyi, diurez, huşuna daimi nəzarət etmək
Kristalloidlərin mümkün qədər sürətli infuziyasını itirilən qanın həcminə 3:1 nisbətində davam etdirmək)
Təkrar laborator müayinələr aparmaq.
Üzlük vasitəsilə 8 l/dəq sürətlə oksigen vermək.
Qan və qan əvəzedicilərinin təminatı. 4-cü mərhələ ƏMƏLİYYAT ÖNÜ TƏDBİRLƏR
Uşaqlığın bimanual kompressiyası (B)
Qarın aortasının sıxılması. Qanaxmanın müvəqqəti dayandırılması üsulları qeyri-effektiv olub vaxt itkisinə səbəb ola bilər. 5-ci mərhəllə CƏRRAHİ HEMOSTAZ
Uşaqlıq arteriyalarının bilateral bağlanması (damarların ardıcıl bağlanması - hər iki tərəfdən uşaqlıq arteriyalarının qalxan şaxələrini və yumurtalıq arteriyalarını). (C)
Uşaqlığa B-Linç üsulu ilə cərrahi kompression tikişlərin qoyulması. (C)
Daxili qalça arteriyalarının bilateral bağlanması. (C)
Histerektomiya - total və ya subtotal. (C)
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Əlavə № 1 Doğuşun 3-cü dövrünün aktiv aparılması 1. Uşaq doğulduqdan sonra birinci dəqiqə ərzində 10 vahid ə/d və ya 5 vahid v/d oksitosinin yeridilməsi (qarnı palpasiya edib digər uşağın olmamasına əmin olduqdan sonra). (A)
doğulması. Şəkil 1.
Göbək ciyəsinin pulsasiyası dayandıqdan sonra, uşaq doğulduqdan 1 dəqiqə sonra göbək ciyəsinə aralığa yaxın sıxac qoyun. (A) Bir əllə sıxılmış göbək ciyəsini bir qədər dartılmış vəziyyətdə saxlayın. Digər əli bilavasitə qadının qasığı üzərinə qoyun və göbək ciyəsindən kontrol olunan traksiya zamanı uşaqlığı qasıqdan geriyə çəkin. Bu, uşaqlığın çevrilməsinin qarşısını ala bilər. (A) Uşaqlığın güclü yığılmasını gözləyin (2-3 dəqiqə). Uşaqlığın yığılmasını (yumrulandı, bərk oldu) və göbək ciyəsinin uzanmasını hiss edən kimi, ciftin doğulması üçün çox ehtiyatla göbək ciyəsini özünüzə tərəf aşağıya doğru (traksiya) çəkin. Göbək ciyəsini özünüzə doğru çəkərkən ciftin ayrılması əlamətlərini gözləməyin. Eyni zamanda digər əllə uşaqlığı göbək ciyəsininin traksiyasına əks istiqamətdə saxlamağı (kontrtraksiya) davam edin. (A) Əgər kontrol olunan traksiya zamanı 30-40 saniyə ərzində cift aşağı enmirsə göbək ciyəsindən traksiyanı dayandırın.
22 Advanced Life Support in Obstetrics (ALSO) is a program developed by The American Academy of Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Ehtiyatla göbək ciyəsini yüngül dartılmış vəziyyətdə saxlayın və uşaqlığın növbəti yığılmasını gözləyin. Göbək ciyəsi uzandıqca sıxacı qadının aralığına daha yaxın olan hissəsinə qoyun. Uşaqlığın növbəti yığılması zamanı göbək ciyəsindən kontrol olunan traksiyanı eyni zamanda əks istiqamətdə aparılan kontrtraksiya ilə birgə təkrar edin. Heç bir zaman göbək ciyəsinin traksiyasını (dartma) yaxşı yığılmış uşaqlığın kontrtraksiyasını (geriyə doğru çəkilməsi) aparmadan etməyin. Cift doğularkən nazik dölyanı qişalar cırıla bilər. Cift doğulana qədər cifti hər iki əlinizlə tutaraq dölyanı qişaları ehtiyatla fırladın. Doğuşun başa çatması üçün ehtiyatla cifti özünüzə doğru çəkin. Ciftin tamlığına əmin olmaq üçün onu diqqətlə müayinə edin. Əgər cift səthinin bir hissəsi yoxdursa və ya qişalar arası damarlar təyin edilirsə, cift qalıqlarının uşaqlıq boşluğunda qalmasından şübhələn- məyə əsas var. Bu halda gərəkli tədbirləri aparmaq lazımdır. 3. Qarnın ön divarından uşaqlığın yığılana qədər xarici masajı.
Cift doğulduqdan dərhal sonra qarnın ön divarından uşaqlığın yığılana qədər xarici masajını edin.
Doğuşdan sonra 2-ci saat ərzində hər 30 dəqiqədən bir
İlk sutka ərzində hər 4 saatdan bir Şəkil 2.
23 Advanced Life Support in Obstetrics (ALSO) is a program developed by The American Academy of Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Əlavə № 2 Ciftin və onun hissələrinin xaric edilməsi Ciftin əllə xaric edilməsi. İcra texnikası:
Uşaqlığın massajını dayandırmaq
Ayrılma sahələrini müəyyən etmək/tapmaq
Cifti ovucla tutmaq və xaric etmək
Uşaqlıq boşluğunu müayinə etmək
Oksitosin yeritmək Cift qalıqlarının əllə xaric edilməsi Şəkil 3.
İcra texnikası:
Uşaqlıq boşluğunun əllə müayinəsi
Cift qalıqlarının və ləngimiş qişaların xaric edilməsi
24
Advanced Life Support in Obstetrics (ALSO) is a program developed by The American Academy of Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Əlavə № 3 Uşaqlıq boynunun cırıqlarının tikilməsi Şəkil 4.
Əlavə № 4 Vulvanın hematomasının açılması Şəkil 5.
25
Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Əlavə № 5 Çevrilmiş uşaqlığın yerinə salınması a) Uşaqlıq çevrilməsini aşkar etmək Şəkil 6.
b) Uşaqlıq boynundan uşaqlığın yerinə salınması Şəkil 7.
c) Çevrilmiş uşaqlığın bərpası. Şəkil 8.
d) Uşaqlıq boynunun daxili dəlik səviyyəsində sirkulyar tikiş vasitəsilə fiksasiya olunması
26
Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Əlavə № 6 Qanaxmanın müvəqqəti dayandırılma üsulları 1. Uşaqlığın bimanual kompressiyası Şəkil 9.
Steril əlcəkdə əli uşaqlıq yoluna daxil edin və yumruqda sıxın
Yumruğu ön tağda yerləşdirin və onunla uşaqlığın ön divarını sıxın
Digər əllə qarnın ön divarından uşaqlığın arxa divarını, uşaqlıq yoluna daxil edilmiş əl istiqamətində sıxın
sıxmağa davam edin
Bəzən bu qanaxmanın dayanması üçün yekun üsul ola bilər. Bimanual kompressiya ilə uşaqlığın xarici-daxili masajının müqayisəsi Bimanual kompressiya Xarici-daxili masaj Üstünlüklər Uşaqlıq boşdur Qanaxma yeri sıxılmışdır İnfeksiyalaşma riski yoxdur Tromboplastinlər qan dövranına keçmir
Ağrısızlaşma tələb olunmur Çatışmazlıqlar Qalmış qişanın olmasını və ya uşaqlığın cırılmasını yoxlamaq mümkün deyil. Çatışmazlıqlar Uşaqlıq boş deyil Uşaqlıq daxilində yad cisim olmaqla yığılmaq məcburiyyətində olur İnfeksiyalaşma riski vardır Tromboplastinlər qan dövranına keçir Ağrısızlaşma vacibdir
Qalmış qişanın olmasını və ya uşaqlığın cırılmasını yoxlamaq mümkündür
27 Клинические протоколы, часть «Кровотечения». Российский Институт Здоровья Семьи с Агентством США по международному развитию, проект «Мать и дитя». 2008 г., 3-е издание
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. 2. Qarın aortasının sıxılması Şəkil 10.
Birbaşa qarnın ön divarından yumruq vasitəsilə qarın aortasını aşağıya doğru sıxın.
doğru yerləşmişdir.
Doğuşdan sonrakı erkən dövrdə aortanın pulsasiyası qarnın ön divarından asanlıqla müəyyən edilə bilər.
bud arteriyasında nəbzi palpasiya edin.
Əgər nəbz müəyyən edilirsə, yumruqla edilən təzyiq yetərli deyil (və ya əksinə).
3. Uşaqlıqdaxili tamponada Şəkil 11.
Uşaqlıq boşluğuna içərisi 180-360 ml fizioloji məhlulla doldurula bilən ballon kateter daxil edin. Qanaxma dayandıqda kateter 12-24 saat uşaqlıq boşluğunda saxlanıla bilər.
28 Клинические протоколы, часть «Кровотечения». Российский Институт Здоровья Семьи с Агентством США по международному развитию, проект «Мать и дитя». 2008 г., 3-е издание
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Əlavə № 7 Cərrahi hemostaz üsulları 1. Uşaqlıq arteriyalarının qalxan şaxələrinin və yumurtalıq arteriyalarının hər iki tərəfdən ardıcıl bağlanması. (C) Şəkil 12.
Uşaqlıq və yumurtalıq arteriyalarının bağlanması texnikası:
Enli bağın aşağı hissəsinə keçmək üçün uşaqlığı arxaya çəkmək.
Uşaqlıq boynunun uşaqlığa keçən hissəsində uşaqlıq arteriyasının pulsasiyasını təyin etmək.
№ 0 xromlaşdırılmış ketqut (və ya poliqlikol sap) və böyük iynə vasitəsilə uşaqlığın aşağı seqmentində köndələn kəsik ehtimal edilən səviyyədə 2-3 sm uşaqlıq əzələsini götürməklə arteriya ətrafına sap salmaq və liqaturanı möhkəm sıxmaq.
tikişi uşaqlıq cisminə mümkün qədər yaxın qoymaq lazımdır. Əməliyyatı digər tərəfdən təkrar etmək.
qoymaq.
Uşaqlıq arteriyasının yumurtalıq şaxəsini yumurtalığın saxlayıcı bağının uşaqlığa birləşən yerindən bir qədər aşağıda bağlamaq
29 Клинические протоколы, часть «Кровотечения». Российский Институт Здоровья Семьи с Агентством США по международному развитию, проект «Мать и дитя». 2008 г., 3-е издание
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r.
Hemostaza nazərət.
Qarın boşluğunu tikmək. 2. B-Linç üsulu ilə cərrahi kompression tikişlərin qoyulması Şəkil 13.
İcra texnikası:
Aşağı köndələn histerektomiya (vaginal doğuşdan sonrakı qanaxmalar zamanı)
3 sm aşağıda aparmaq (keysəriyyə kəsiyi zamanı ilk tikiş kəsik kənarından solda aparılır)
boşluğundan keçirtmək
Növbəti tikişi uşaqlığın arxa divarından uşaqlıq-oma bağlarının üzərindən köndələn istiqamətdə uşaqlığın bütün qatlarından keçməklə aparmaq
Tikişi çəkməklə uşaqlığı möhkəm sıxmaq
Uşaqlıqdakı kəsiyi tikmək Kompression tikişlərin modifikasiyaları mümkündür. Cift gəlişi zamanı uşaqlığın aşağı seqmentinə köndələn kompression tikişin qoyulması effektivdir.
Агентством США по международному развитию, проект «Мать и дитя». 2008 г., 3-е издание
Klinik protokol Az ərbaycan Respubl ikas
ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhiyy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Yüklə 4,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|