Ko’chmas mulk bozorining iqtisodiyotdagi o’rni, ahamiyati va rolini o’rganishning metodologik asoslari

 
8-rasm. Ko‘chmas mulk obyektlari
14
Ko‘chmas mulk bozorining asosiy segmentlari: yer bozori, turar - joy va 
noturar-joy bozori. Daromadli ko‘chmas mulk bozorini obyektlarni funksional 
maqsadlari bo‘yicha ajratiladi: 
-idora maqsadlaridagi obyektlar bozori; 
-savdo maqsadlaridagi obyektlar bozori; 
-ishlab chiqarish – ombor maqsadlaridagi obyektlar bozori; 
-mehmonxona xizmatlari bozori; 
-tugallanmagan qurilish obyektlari bozori. 
14
www.sion.uz
 sayti ma’lumotlari 

---

22 
2-jadval 
Ko‘chmas mulkning umumiy tasnifi
15
 
Tasnif turi
Ko‘chmas mulk turlari
Ishlatish 
xususiyati 
bo‘yicha 
Turar-joy uchun: uylar, kottejlar, tijorat va ishlab chiqarish faoliyatlari uchun
kvartiralar: mehmonxona, idora joylari, do‘konlar, restoranlar, xizmat
punktlari, fabrikalar, zavodlar, omborlar
Qishloq xo‘jalik maqsadlari uchun: fermalar, bog‘lar 
Maxsus maqsadlar uchun :maktablar, cherkovlar, monastirlar, shifoxona,yasli-
bog‘lar, qariyalar uyi, davlat va ma’muriy muassasalar 
Egalik 
maqsadlari 
bo‘yicha 
Biznesni yuritish egasining yashashi uchuninvestitsiya sifatida tovar 
zaxirasi sifatida
Ixtisoslanish 
darajasibo‘yicha 
Ixtisoslashgan (o‘zining maxsus xususiyati uchun, uchinchi shaxslarga 
juda kam holatlarda ijaraga beriladi yoki undan foydalanish uchun ochiq 
bozorda sotiladi,quyidagidan tashqari, u agar foydalanayotgan biznes 
qismi sifatida amalga oshirilganda) :neftni qayta ishlovchi va kimyoviy 
zavodlar, elektr stansiyalar muzeylar, kutubxona va ularga o‘xshash 
jamiyat sektoriga tegishli joylar 
Noixtisoslashgan–ochiq bozorda investitsiyalash,mavjud va o‘xshash 
maqsadlarda foydalanish uchun umumiy talabga ega boshqa ko‘chmas 
mulk 
Ekspluatasiyaga 
tayyorligi 
darajasi 
bo‘yicha 
Talab etilayotgan rekonstruksiyalarni ekspluatasiya yoki tugallanmagan 
qurilishlarning capital ta’mirini amalga oshirish 
Tabiiy shaklda ishlab 
chiqarishi bo‘yicha 
Ishlab chiqarmaydigan: yer uchastkalari, foydali qazilmalar manbalari 
Ishlab chiqaradigan: binolar, inshootlar va boshqalar