Kokanduni uz

Nuritdinov Jal
olxon Tursunboy o‘g‘li
 
Qo‘qon Universiteti “Raqamli texnologiyalar va matematika”
 
 
kafedrasi o‘qituvchisi

 
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada mamlakatimizning 2000-yildan 2021-
yilgacha bo’lgan 
oraliqdagi Sanoat va YaIMning S
tat.uz saytidan olingan ko’rsatkichlar
i asosida, Sanoatning 
YaIM ga ta’siri ochib berilgan. Bunda Ekonometrik tahlil usulidan foydalanildi va Stata 
dasturida tahlillar amalga oshirildi. Ushbu maqolani o’qish orqali siz O‘
zbekistondagi sanoat 
sohasining mam
lakatimiz YaIM ga ta’sirini baholashingiz, ular haqida batafsil ma’lumotlarga 
ega bo’lishingiz mumkin. 
Kalit so‘zlar: 
ekonometrika,
 
regressiya, yaim, sanoat, rivojlanish, korrelyatsiya, tahlil. 
Kirish: 
Sanoatning rivojlanishi mamlakat YaIM ni oshib borish
iga bu esa o’z navbatida 
mamlakatning iqtisodiy rivojlanishiga olib keladi. Avvala sanoat va YaIM nima ekanligini 
ko
‘
rib chiqsak:
➢
Sanoat - bu o
‘
zlarining asosiy 
biznes faoliyati
 asosida bog
‘
liq bo
‘
lgan kompaniyalar 
guruhi. Zamonaviy iqtisodiyotlarda o
‘
nlab sanoat tasniflari mavjud. 
Sanoat tasniflari odatda 
sektorlar
 deb ataladigan katta toifalarga birlashtiriladi .
➢
Yalpi ichki mahsulot (YaIM) - ma'lum bir vaqt oralig'ida mamlakat chegaralarida 
ishlab chiqarilgan barcha tayyor mahsulot va xizmatlarning umumiy pul yoki bozor 
qiymati. Umumiy mahalliy ishlab chiqarishning keng ko'lami sifatida u ma'lum bir 
mamlakatning iqtisodiy sog'lig'ining to'liq ko'rsatkichlari kartasi sifatida ishlaydi. YaIM 
odatda yillik asosda hisoblansa-da, ba'zan u har chorakda ham hisoblanadi.
Sanoat, insoniyatning hayoti boyicha ahamiyatli sohalardan biridir. Bu sohada yaratilgan 
ish o‘rinlari, o‘zaro aloqalar va xizmat ko‘rsati
sh tizimlari orqali insonlar hayotini 
yaxshilashadi. Sanoat sektori, mamlakatlarning ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlanishida muhim o‘rni 
tutadi. Bu sohada ishlayotgan odamlar, yangi mahsulotlar va xizmatlar yaratish orqali davlat 
iqtisodiyasiga o‘z hissasini qo‘
shadi. Sanoatning yuritilishi, yangi texnologiyalar va 
innovatsion hodisalar keng tarqalishi bilan birga, sodda ixtisoslashgan mehnatkashlar va 
sifatli mahsulotlar tayyorlab chiqarish imkonini beradi. Bu esa mamlakatlarning eksport 
potensialini kengaytirishi hamda xalqaro bozorlarda muvaffaqiyatli ishlashga imkon yaratadi. 
Jumladan, sanoat sektori insoniyatning hayoti uchun muhim rolini o‘ynaydi. Ushbu soh
adagi 
yutuqlar, ekonomik rivojlanishni kengaytirishi bilan birga, ekologik holatlarni yaxshilashga 
ham 
ko‘mak beradi. 
Asosiy qism: 
Quyidagi jadvalda mamlakatimizning 2000-yildan 2021-
yilgacha bo’lgan 
oraliqdagi Sanoat va YaIM ko’rsatkichlarini (1
-rasm) ko
’rishingiz mumkin:

---

291