Kokanduni uz

Akseleratsiya bu- 
bolalar va o‘smirlarning aqliy va jismoniy ravishdan rivojlanishining 
tezlashuvidir. Akseleratsiya jarayoni O‘
zbekistonda ham kuzatildi. Ushbu jarayonning ijobiy 
va salbiy tomonlari haqida fikr y
uritib o‘tamiz.
Ijobiy tomonlari: aqliy o‘sish, ta’lim olish, yoshiga nisbatan o‘zlashtiradigan bilimlarning 
murakkablashishi, jismoniy va ruhiy jihatdan rivojlanib borayotgan yoshlarni ilm olishlari 
tezlashib ketishi akseleratsiya jarayonining ijobiy tomoni hisoblanadi. 
Salbiy jihatlari: bolalarda bo‘y o‘sishi hamda vazn ortishi jarayoni ham tezlashishi 
oqibatida, ayrim bolalarda yoshligidan normadan ortiqcha semizlik jarayonlarining 
kuzatilishi, o‘smir bolalardagi jinsiy rivojlanishning ham te
zlashib ketishi hozirgi 
jamiyatimizda akseleratsiya jarayonining salbiy oqibatlarini keltirib chiqarmoqda. 
 
Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida “Ilk qadam” davlat o‘quv dasturini qo‘llash bo‘yicha 
SWOT tahlili 
S 
–
afzalliklari 
W 
–
kamchiliklari 
1.
Tarbiyachi faoliyatini sosnlashtiradi; 
2.
Rivojlantiruvchi muhitni tashkil qilishda 
amaliy yordam mavjud; 
3.
Tarbiyachilar uchun ish rejalarini tuzish va 
yurutish haqida ma’lumotlar;
4.
Rivojlanish markazlarining joylashuvi va 
rivojlantiruvchi ta’lim muhiti uchun 
resurslarning namunavi
y ro‘yxati mavjud.
1.
“Ilk qadam” davlat o‘quv dasturidagi 
kamchiliklar yillar davomida, uzliksiz ta’lim 
tizimida qo‘llash jarayonida aniqlaniladi.

---

436
www.
kokanduni.uz 
Boshlang'ich va maktabgacha yoshdagi bolalarni sifatli maktabgacha ta`lim bilan 
qamrab olishni kengaytirish maqsadida O'zbekiston Respublikasi hukumati mamlakatimizda 
maktabgacha ta'limni rivojlantirishning besh yillik Davlat dasturi va yo'l xaritasini ishlab 
chiqdi: 
1.
Maktabgacha ta'limni rivojlantirish bo'yicha davlat vazifalarini bajarish uchun 
Maktabgacha ta'lim vazirligi tashkil etildi. 
2.
Maktabgacha ta'lim Yunisefning asosiy ustuvor yo'nalishlaridan biri bo'lib, u 
O'zbekiston Respublikasida maktabgacha ta'limni rivojlantirish bo'yicha sa'y-harakatlarida 
texnik yordam ko'rsatmoqda. Maktabgacha ta'lim vazirligi va Yunisefning 2018 yilgi qo'shma 
yillik rejasi qator tadbirlarni o'z ichiga oladi. Ushbu rejaning yutuqlaridan biri - "Ilk qadam" 
maktabgacha ta'lim bo'yicha vakolatli yo'naltirilgan davlat o'quv dasturini ishlab chiqish, 
shuningdek, respublika tomonidan tasdiqlangan boshlang'ich va maktabgacha yoshdagi 
bolalarni rivojlantirish bo'yicha davlat talablarini yangilash. Ushbu ikkita hujjat maktabgacha 
ta'lim tizimidagi maktabgacha ta'lim tarbiyachilari va o'qituvchilari tomonidan turli xildagi 
har bir bolaning yuqori sifatli ta'lim olishini ta'minlash uchun qo'llanma sifatida 
foydalanadigan asosiy hujjatlardir. 
Tadqiqotimiz natijalariga qaraydigan bo‘lsak,
tahlil va o‘rganish natijalari hozirgacha 
ta’lim tizimimizda saqlanib kelayotgan muammolar borligini ko‘rsatmoqda.