Kokanduni uz

www.
kokanduni.uz 
Bu muammolarni bartaraf etish tarbiyachilarning malakasini muntazam oshirishni, 
bunda alternativ usullarni qo‘llash hamda tinimsiz izla
nishlarini 
yo‘lga qo‘yish kabi vazifalarni 
amalga oshirishni taqozo etadi. Bu o‘z navbatida tarbiyachiga katta mas’uliyat yuklaydi. 
Hozirda o‘quv dasturi mazmuni va strukturasini qayta ko‘rib chiqish juda
muhim. U tarbiyachi uchun “ko‘zgu” vazifasini baja
rishi lozi
m. Chunki, inson ko‘zgu (oyna)ga 
qarab o‘zining butun bir vujudini ko‘radi. Shuning uchun ham tarbiyachi o‘z yo‘nalishi
bo‘yicha o‘quv dasturiga qarab, butun bir faoliyatini, mashg‘ulotda bolalarga yetkazishi lozim 
bo‘lgan jarayon borishini, und
a amalga o
shirishi lozim bo‘lgan vazifalarni eslaydi. 
Lekin, 
amaldagi “Bolajon” tayanch davlat o‘quv dasturlarida o‘ziga yarasha kamchiliklar 
mavjud: 
 
- kirish qismida dasturning d
olzarbligi va ahamiyati to‘liq ochib berilmasligi;
 
- 
dasturni o‘qitishda ma
qsad va vazifalarning chuqur, aniq yoritib berilmasligi yoki 
haddan tashqari ko‘pligi; 
- 
bolalarga 
qo‘yilayotgan 
malaka 
talablarining 
bugungi 
kun 
talablari
asosida shakllantirilmag
anligi, bu borada ishlab chiqaruvchilar bilan o‘zaro
hamkorlikning yaxshi y
o‘lga qo‘y
ilmaganligi; 
- guruhdan-
guruhga o‘tishda yoki bolalarda malaka talablarini egallaganlik
darajasini aniqlovchi mezonlar va ko‘rsatkichlarning ishlab chiqilmaganligi;
- 
malaka 
talablarini 
ishlab 
chiqishda 
bolalarning 
kasbiy 
sifatlari 
(mustaqillik, ijodkorlik, tadbirkorlik, tashabbuskorlik) hamda mantiqiy fikrlash 
operatsiyalari 
(tahlil 
qila 
olish, 
klassifikatsiyalash, 
solishtirish, 
taqqoslash, 
umumllashtirish, xulosa chiqaris
h, amaliyotga joriy etish kabi) kabi omillarga deyarli e’tibor 
berilmasligi; 
- 
o‘quv dasturlari strukturasini yangilash va o‘zgartirish zaruriyati;
- 
o‘quv jarayonini, mashg’ulotni loyihalash mexanizmlarini kiritish zaruriyati;
- pedagogik va axborot texno
logiyalarining hamda erkin ta’limning to‘g‘ri
talqin etilmaganligi; 
- foydalaniladiga
n adabiyotlar ro‘yxatiga yillar bo‘yicha chegara qo‘yilganligi
va boshqalar. 
Maktabgacha ta’limda biz foydalanib kelayotgan “Bolajon” tayanch davlat o‘quv dasturi 
ham zamo
n talablariga javob berolmagani uchun “Ilk qadam” davlat o‘quv dasturiga 
almashtirildi. 
Avvalo bir jihatga alohida to‘xtalish lozimki, bolalarni rivojlantirish va maktabga 
tayyorlash jarayoni oldiga qo‘yilgan maqsad va vazifalarning bajarilishiga erishish «Ilk 
qadam» dalat o‘quv dasturi asosida amalga oshiriladi.
Davlat talablari asosida 
tuzilgan «Ilk qadam» dalat o‘quv dasturiga asosan maktabgacha 
yoshdagi bolalarning ota-
onalari, tarbiyachilari hamda o‘zlari uchun turli sohalar bo‘yicha 
dasturlar, qo‘lla
nmalar, tavsiyalar, qiziqarli kitoblar, aqlan va jismonan rivojlantirishga 
yordam beradigan turli-
tuman o‘yinchoqlar va ta’lim tarbiya qurollari yaratiladi. 
Xulosa
 
o‘rnida shuni aytish mumkinki, maktabgacha ta’lim tizimida ushbu dasturni 
qo‘llash umumiy miqyosdagi amaliy tajriba hisoblanadi va ushbu tizimni qo‘llashda 
mamlakatimizdagi boshqa talim tizimlari va ijtimoiy institutlarning integratsion faoliyati 
zarurdir. Zero bir bolaga yeti mahalla ota-ona degan naql bejizga xalqimiz orasida mashhur 
emas. Shu 
nuqtai nazardan “Ilk qadam” davlat dasturining har bir maktabgacha talim 
muassasasida amaliyotga tadbiq etilishi bugungi kundagi sohada amalga oshirilayotgan 
islohotlarni malum tizimga soluvchi omil sifatida faoliyat olib boradi.