www. kokanduni.uz Ijtimoiy kompetensiya
–
hayotiy vaziyatlarda kattalar va tengdoshlar bilan muloqotda
axloq qoidalari va me'yorlariga rioya qilgan holda o‘zini tuta olish mahorati.
Bilish kompetensiyasi
–
atrofdagi olamni ongli ravishda idrok qilish va olingan bilim,
ko‘nikma, malaka va qadriyatlardan o‘quv va amaliy vazifalarni hal qilish uchun
foydalanish. Bolaning rivojlanish sohalari kompetensiyalari
Bolaning kompetensiyalari bola rivojining quyidagi sohalarida belgilanadi:
•
jismoniy rivojlanish va sog‘lom turmush tarzining shakllanishi;
•
ijtimoiy-hissiy rivojlanish;
•
nutq, muloqot, o‘qish v
a yozish malakalari;
•
bilish jarayonining rivojlanishi;
•
ijodiy rivojlanish.
O‘yin
- buyumli, predmentli va ijtimoiy voqelikda harakat qilish va uni anglashga
yo‘naltirilgan jarayondir.
O‘yin orqali bolalarga nafaqat xursandchilik balki tarbiya va ta’lim
ham berish mumkin.
Har bir tarbiyachi o‘z mahoratidan kelib chiqqan holda bolalarga turli mashg‘ulotlar orqali
ta’lim beradi. O‘yin faoliyatining turlari juda ko‘p. Ular ichida ta’limiy o‘yin sifatida bolalarning
yosh xususiyatlariga mos keladigan o‘yinla
r sirasiga kir
uvchi o‘yin bu
-
Didaktik o‘yin
hisoblanadi.
Didaktik o‘yinlarning muhim belgilaridan biri undagi qoidalarning mavjudligidir.
O‘yinda o‘yin niyati, o‘yin qoidalari, o‘yin harakatlari o‘rtasida uzviy aloqa mavjud. Didaktik
o‘yinlar orqali bola
larga yangi bi
limlar, tushunchalar berib boriladi. Bu o‘yinlarda bolaning
har tomonlama rivojlanishi, bilim jarayoni, sensor madaniyati, nutq faoliyati, aqliy
qobiliyatlari takomillashadi. O‘yin qoidasiga rioya qilish, unga amal qilish o‘yin mazmunini
boyitadi.
O'qituvchi - pedagog didaktik o'yinli mashg'ulotlarni o'tkazishda qizg'in tayyorgarlik
ko'rishi va uni o'tkazishda quyidagi didaktik talablarga rioya qilishi talab etiladi:
✓
Didaktik o'yinli mashg'ulotlar dasturida qayd etilgan mavzularning ta'limiy,
tarbiyaviy va rivojlantiruvchi maqsad hamda vazifalarni hal qilishga qaratilgan bo'lishi;
✓
Jamiyatdagi va kundalik hayotdagi muhim muammolarga bag'ishlanib, ular o'yin
davomida hal qilishi;
✓
Barkamol shaxsni musiqiy tarbiyalash tamoyillariga va sharqona odob-ahloq
normalariga mos kelishi;
✓
O'yin tuzilishi jihatidan mantiqiy ketma-ketlikda bo'lishi;
Mashg'ulotlar davomida musiqiy didaktik prinsiplarga amal qilinishi va eng kam vaqt
sarflanishiga erishishi kerak.
Qoidali-
harakatli o‘yinlar asosini bolaning
jismoniy rivojlanishiga qaratilgan harakatlar
tizimi egallaydi. Bunda asosan yurish, yugurish, sakrash, chirmashib chiqish, uloqtirish,
emaklash kabi harakatlar o‘yin mazmunini belgilaydi. Qoidali
-
harakatli o‘yinlar kelib
chiqishiga ko‘ra: