TA’LIM MUASSSASI XODIMLARINING RIVOJLANTIRISH ASOSLARI Normurodova Saodat Nozimjon qizi Qo ‘ qon universiteti magistranti Anotatsiya: Maqolada Talim muasssasi rivojlantirish asoslarini tahliliy tafakkuri
rivojlangan, ijodkor, raqobatbardosh zamonaviy kadrlarni yetishtirishda to
ʻ
g
ʻ
ri yo
ʻ
lga
qo
ʻyilgan mustaqil ta’limning muhim ahamiyati toʻ
g
ʻ
risida so
ʻ
z boradi. Yangi innovatsion
texnologiy
alar orqali tashkil qilingan mustaqil ta’lim keyinchalik barcha soha vakillari butun
faoliyati davomida majbur bo
ʻladigan, “sohaga oid yangi bil
imlarni o
ʻzlashtirib borish”
masalasida ham muhim poydevor bo
ʻ
la oladi.
Kalit so ʻ zlar: yetuk mutaxassis, innovatsion texnologiyalar, Talabaning mustaqil
izlanishi , ta’lim sifati, yetuk mutaxassis, masofaviy ta’lim.
Muttasil o
ʻ
zgarishda, rivojlanishda bo
ʻ
lgan dunyoda hal qilinishi kerak bo
ʻ
lgan har bir
masala o
ʻ
zining yangicha yechimlari bilan murakkab va diqqatga sazovor sanaladi. Endilikda,
oliy ta’lim tizimi ham oʻ
z oldiga faqat mutaxassisligi bo
ʻ
yicha chuqur ilmga ega bo
ʻ
lgan
kadrlarni yetishtirib berish vazifasinigina qo
ʻ
yolmas ekan, jamiyat har tomonlama rivojlanib
yuksak maqsadlarga erishish uchun zamonaviy kadrlardan talab qilinadigan qo
ʻ
shimcha
xususiyatlar mavjud. Bugungi kunda “yetuk kadr” hatto “yetuk mutaxassis” tushunchalari ham
o
ʻ
z mohiyatini biroz o
ʻ
zgartiradi, yangilaydi. Bu xususiyatlarning eng asosiylari esa zamonaviy
mutaxassislar qabul qilingan axborotlarni o
ʻ
zining rivojlangan tahliliy tafakkuri orqali
mustaqil tahlil qilish, saralash va saralangan axborotlarni ilm-fan rivoji, yurt ravnaqi, xalq
farovonligi uchun ishlata bilishidir. Bu maqsadga erishishning to
ʻ
g
ʻ
ridan-to
ʻ
g
ʻ
ri va asosiy
yo
ʻ
llarid
an biri esa ta’lim tizimidagi, ayniqsa, oliy ta’lim tizimidagi har bir boʻg’inning mustaqil
ta’limning ahamiyatini chuqur his qilishi va mustaqil ta’limni toʻ
g
ʻ
ri tashkil qilinishi uchun
yuqori ma’suliyat bilan yondashishidir. Deyarli har bir sohada koʻ
plab o
ʻ
quv va ilmiy
adabiyotlar o
ʻ
zbek yoki boshqa tillarda anchagina bo
ʻ
lishi bilan birgalikda har bir sohada
ma’lumotlar yanada koʻ
payib borayotgan hamda har bir talabada internet tizimidan
foydalanish imkoni bo
ʻlgan bir davrda mustaqil ta’lim butun boshli ta’lim jarayoning eng
muhim qismiga aylanishi kerak. O
ʻ
z-o
ʻ
zidan, o
ʻ
qituvchilarning ham eng asosiy vazifasi
mustaqil ta’limni toʻ
g
ʻ
ri tashkillashtirish, boshqarish va nazorat qilish bo
ʻ
lishi kerak. Xo
ʻ
sh,
mustaqil ta’lim nima va u qanday tashkillashtirilishi kerak? Mustaqil ta’lim –
muayyan fandan
o
ʻ
quv dasturida belgilangan hamda talaba tomonidan o
ʻ
zlashtirilishi lozim bo
ʻ
lgan bilim va
talabada shakllanishi kerak bo
ʻ
lgan ko
ʻnikma va malakaga qaratilgan ta’lim shakllaridan biri
bo
ʻ
lib, o
ʻ
qituvchi maslahati va tavsiyalari asosida auditoriyadan tashqarida bajariladi.
Talabalar mustaqil ta’limidan asosiy maqsad quyidagilardan iborat: talaba
○
yangi bilimlarni mustaqil tarzda puxta o
ʻ
zlashtirish ko
ʻ
nikmasiga ega bo
ʻ
lishi;
○
kerakli ma’lumotlarni izlab topish, oʻ
rganishning qulay usullari va vositalarini aniqlay
olish ko
ʻ
nikmasiga ega bo
ʻ
lishi;
○
axborot manbalari va manzillaridan samarali foydlanish;
○
o
ʻquv va ilmiy adabiyotlar, me’yoriy hujjatlar bilan ishlash;
○
elektron o
ʻquv adabiyotlar va ma’lumotlar ba
nki bilan ishlash;
○
internet tarmog
ʻ
idan samarali foydalanish;
○
ma’lumotlar bazasini tahlil etish; ○
berilgan topshiriqlarning ratsional yechimini
belgilash;
○
topshiriqlarni bajarishda tizimli va ijodiy yondashish;
○
o
ʻ
quv va ilmiy adabiyotlaridan mustaqil holda ilmiy axborotlarni ola bilish;