Kokanduni uz
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kalit so’zlar
|
Kalit so’zlar:
Inklyuziv ta’lim, nogiron bolalar, sog’lom bolalar, teng huquqlik,imkoni yat, che klanganlik, mutaxasis, o’qituvchi, qonun, rivojlantirish. Inklyuziv ta ʼ lim — davlat siyosati bo ʻ lib, nogiron va sog ʻ lom bolalar o ʻ rtasidagi to ʻ siqlarni bartaraf etish, maxsus ta ʼ limga muhtoj bolalar o ʻ smirlar rivojlanishda uchraydigan nuqsonlar yoki iqtisodiy qiyinchiliklardan qat ʼ iy nazar ijtimoiy hayotga moslashtirishga yo ʻ naltirilgan umumta ʼ lim jarayoniga qo ʻ shishni ifodalovchi ta ʼ lim tizimidir. "Inklyuziv ta ʻ lim" atamasi fransuzcha „inclusif“ soʻ zidan kelib chiqqan bo ʻlib, „oʻz ichiga oladi“ deb tarjima qilinadi va maxsus ehtiyojlari bo ʻ lgan va shartli ravishda sog ʻ lom, ya ʼ ni sog ʻ ligi cheklanmagan odamlarning birgalikdagi ta ʼ limini anglatadi. Inklyuziv ta ʼ limning mazmun mohiyati to ʻ g ʻ risidagi bilim va ma ʼ lumotlar hali jamiyatda yetarli emas. Inklyuziv ta ʼ lim alohida yordamga muhtoj bolalarni normal rivojlanishdagi bolalar bilan teng huquqlilik asosida ta ʼ lim tarbiya olishlarini ta ʼ minlaydi. Shuning uchun ham ahamiyatlidir. Inklyuziv ta ʼ lim olish jarayoni bir-biriga o ʻ xshamaydigan, intellektual,jismoniy va aqliy xususiyatlarga ega bo ʻ lgan odamlar maxsus bilimga muhtoj bo ʻ lmagan tengdoshlari bilan birgalikda zarur bilim va ko ʻ nikmalarni oladigan tarzda tashkil etiladi. Inklyuziy ta ʼ lim- alohida ehtiyojli bolalar bilan sog ʻ lom bolalar uchun teng ta ʼ lim olish imkoniyatini yaratadi. UNICEF inklyuziv ta ʼ limni O ʻ zbekiston ta ʼ lim tizimiga kiritish masalalari bilan shug ʻ ullanadi. Inklyuziv ta ʼ lim vazifasi bolalarning qobiliyatlari va holatidan qat ʼ i nazar, ularning barchasiga sifatli ta ʼ lim taqdim etish. Shu bilan birga, inklyuzivlik tamoyili imkoniyatlari cheklangan bolalar ijobiy ruhiy va ijtimoiy rivojlanishga ega bo ʻ lishlari uchun oilada yashashlari va o ʻ z tengdoshlari bilan birga oddiy maktabda bilim olishlari lozimligini nazarda tutadi. Inklyuziv ta ʼ lim tizimi nogironlar aravachasidagi bola yaqin atrofda joylashgan maktabda ta ʼ lim olishi, o ʻ zlashtirishda qiynalayotgan bo ʻ lsa, o ʻ qish va yozishga o ʻ rganish uchun maxsus yordam olishi darslarga qatnamay qo ʻ ygan bolaga esa maktabga qaytish uchun tegishli yordam ko ʻ rsatilishini kafolatlaydi. Respublikamizda 2020 yil sentyabr oyida yangi tahrirdagi „Taʼ lim to ʻ g ʻrisida“ gi qonun tomonidan tasdiqlandi. Tasdiqdan oldin esa, O ʻ zbekiston Respublikasi nogironlar assotsiatsiyasi mutaxassislar bilan birga qonun loyihasining inklyuziv ta ʼ lim tamoyillariga muvofiqligi bo ʻ yicha tahlili o ʻ tkazdi. Qonunning 20- moddadasida Jismoniy, aqliy, sensor va ruhiy nuqsonlari bo ʻ lgan bolalar uchun ta ʼ lim tashkilotlarida inklyuziv ta ʼ limni tashkil etiladi. Ushbu qonunda belgilangan vazifalarn i to’laqonli bajarish maqsadida 2020 yil 13 oktyabrda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining «Alohida ta’lim ehtiyojla ri bo ʻlgan bolalarga ta’lim - tarbiya berish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to ʻ g ʻrisida»gi PQ -4860-son qarori, hamda Vazirlar Mahkamasining 2021yil 12 oktyabrda «Alohida ta’lim ehtiyojlari bo ʻlgan bolalarga ta’lim berishga oid normativ -huquqiy hujjatlarni tasdiqlash to ʻ g ʻrisida»gi 638-son qarorlari ishlab chiqildi. |