Kokanduni uz
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- N YOG ʻ OCH QURILISH M А TERI А LL А RINING STATIK MUSTAHKAMLIGI X.X.To
- Toshkent kimyo-texnologiya ilmiy tadqiqot instituti А nnotatsiya
- Kalit so ʻ zlar
|
www.
kokanduni.uz MAHALLIY XOM-ASHYOLAR ASOSIDA SINTEZ QILIGAN OLIGOMERLAR BIL А N ISHLOV BERILG А N YOG ʻ OCH QURILISH M А TERI А LL А RINING STATIK MUSTAHKAMLIGI X.X.To ʻ rayev, Sh.A.Kasimov, А .I.Xolboyeva, D.T.Yaqubova, F.N.Nurqulov Toshkent kimyo-texnologiya ilmiy tadqiqot instituti А nnotatsiya: tarkibida azot va oltingugurt bo ʻ lgan polisulfidlar, disulfidlar va boshqa oltingugurt saqlagan oligomer adduktlarni olish, ularning yog ʻ och materiallarining yong ʻ inga bardoshliligini va biosamaradorligini oshirish xossalarini aniqlash, oligomer antipiren- antiseptiklarning fizik-kimyoviy xossalarini tadqiq qilish, ularni olish texnologiyasini takomillashtirish, qo ʻ llanilish usulini soddalashtirish hamda ishlatilish sohalarini izchil tadqiq etish dolzarb masalalardan hisoblanadi. Kalit so ʻ zlar: Yog ʻ och, antipiren-antiseptiklar, statik egilish, oltingugurt, optimal kontsentratsiya. Jahonda tarkibida azot va oltingugurt saqlagan oligomer antipiren-antiseptiklar olish, ularni yog ʻ och qurilish materiallariga chuqur shimdirish orqali yong ʻ inga bardoshli hamda biologik samarador materiallarni ishlab chiqishga yo ʻ naltirilgan ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilmoqda. Mahalliy xomashyolar asosida olingan olov va biologik ta ʻ sirlarga barqaror yog ʻ och kompozitlarni mexanik xususiyatlari analoglarni xossalari bilan solishtirilganda yaxshi ko ʻ rsatkichlarga ega bo ʼ lishi dolzarb hisoblanadi. Yog ʻ och qurilish materiallarini mexanik xususiyatlari muhim hisoblanib, asosan tashqi kuchlar ta ʼ siriga qarshilik ko ʻ rsatish qobiliyati tushuniladi. Ushbu tashqi ta ʻ sirlarga qattiqligi, egilishi, holatining o ʻ zgaruvchanligi, siqilishi kabilar hisoblanadi. Oltingugurt asosidagi organik birikmalarning hozirgi kungacha o ʻ zaro ta ʼ sir mexanizmlari yetarli darajada o ʼ rganilmagan. Oltingugurt bilan sodir bo ʼ ladigan reaksiya jarayonlarni o ʻ rganish qiyin bo ʼ lib oltingugurtning struktura tuzilishi, bir nechta turli xildagi reaksiyani hosil qilish qobiliyatiga ega. Misol tariqasida ko ʻ radigan bo ʻ lsak, vodorod sulfid va polisulfidlarni chiqarishi bilan bir necha xilda reaksiya jarayonlari (birikish, gidrogenlash, kondensatsiya, polimerizatsiya) hosil bo ʻ lishi mumkin. Bundan tashqari ko ʼ plab oltingugurt bilan boradigan reaksiya jarayonlarida oraliq maxsulotlarni hosil bo ʻ lishi reaksiyaning davom etishiga ta ʼ sir qiladi. Organik bog ʻ lovchilar va ularga asoslangan aralashmalarning xususiyatlarini yaxshilash uchun oltingugurtdan foydalanish bo ʻ yicha bir asrdan ko ʻ proq ilmiy tadqiqotlar olib borilishiga qaramasdan oltingugurt bilan boradigan reaksiyalarni o ʻ zaro ta ʼ sirlashuv mexanizmini boshqarishni og ʻ irligi ushbu yo ʻ nalishda hali ko ʼ plab izlanishlar olib borilishini ko ʻ rsatmoqda. Yog ʻ och qurilish materiallarni siqilishi va egilishi eng muhim hisoblanib, har qanday usullar bilan ishlov berilgan yog ʻ och namunalarni mexanik xossa va xususiyatlari adabiyotlarda keltirilgan ma ʼ lumotlardan keskin farq qilishi mumkin emas. PO-1, PO-2, DGT- |