Kokanduni uz

www.
kokanduni.uz 
kerak. Hozirgi vaqtda yurak-tomir sistemasini radionuklid usullari bilan bir qatorda 
radiokardiografiya, skanerlash va sintigrafiya tekshirish rivojlangan. Kasallikni aniqlashda KT 
va MRT keng tarqalmoqda. Yurak va tomirlarni kontrast moddalar yuborib tekshirishda 
triomblast, verografin yoki yodamidning ampulalarda chiqarilgan suvdagi eritmalari 
qo‘llaniladi. Yod eritmalarini ishlatishdan oldin bemorning yod preparatlariga sezuvchanligini 
tekshirish lozim. Sezuvc
han bo‘lmasagina ishlatish mumkin. Hamma rentgenologik tekshirish 
usullari orasida eng tarqalgan usul rentgenoskopiya hisoblanadi. Bu qisqa vaqt ichida yurak 
va yirik tomirlarni hamma holatda o‘rganishga imkon beradi. Bemorlar tik holatda 
tekshiriladi. Ren
tgenoskopiya boshqa rentgenologik usullarga o‘xshab, hamma klinik 
tekshirishlar tarkibiga kirgan usul bo‘lib, uni klinik talabga qarab qo‘llaniladi. Agar yurak va 
yirik tomirlarda kasallik aniqlansa, darhol rentgenografiya qilish kerak. Uni standart holatda 
1,5-
2 m masofada qilinadi. Mitral qopqoqni diffyerensial o‘rganish uchun qizilo‘ngachning 
kichik yoki katta radius yoyiga siqib chiqarilgani aniqlanadi.

Revmatizm
- yunoncha revmatismos- shilliq 
—
biriktiruvchi
to
ʻ
qimaning keng tarqalgan 
yallig
ʻ
lanishi bilan tavsiflanadigan 
kasallik
, bunda, asosan, 
yurak,
bo
ʻ
g
ʻ
imlar va boshqa a
ʼ
zolar 
yallig
ʻ
lanadi. 1838-
yilda rus shifokori G.I. Sokolskiy va fransuz Buyo bo‘g‘im revmatizmi o‘tkir 
xurujining klinikasi bilan davosini birinchi marta tasvirlab, bu kasallikning yurak 
shikastlanishiga aloqador bo
ʻ
lishini aniqlab berishgan. Revmatizm bilan bolalar va o
ʻ
smirlar 
hammadan ko
ʻ
proq kasallanadi. 
Miokardit
—
miokardit bilan kasallanganlarning 75-
90 % ida og‘riq kuzatiladi. Yurak 
sohasida bosimli, simirlovchi og‘riqlar kuzatiladi. Jismoniy mashq bilan bog‘liq bo‘lmaydi, 
kunning ikkinchi yarmida og‘riq kuchayishi mumkin. Nitratlar og‘riqni qoldirmaydi. Yurak 
EKGsi o‘zgarishlari va og‘riq orasida aniq bir bog‘liqlik bo‘lmaydi.
Ateroskleroz
yunoncha 
athera 
–
bo
ʻ
tqa va skleroz 
–
yog
ʻ
simon modda lipidlar almashinuvi buzilib, ularning arteriya 
ichki qavatida to
ʻ
planishi va biriktiruvchi to
ʻ
qimaning o
ʻ
sib ketishi natijasida kelib chiqadigan 
surunkali kasallik. 
Tromboflebit
yunoncha trombos -laxta va plebos-vena
—
vena devorining yallig
ʻ
lanib, 
unda tromb hosil bo
ʻ
lishi. Tromboflebitda ko
ʻ
proq oyoq venalari zararlanadi. Tromboflebit 
ayrim infeksion kasalliklar masalan, terlama yoki venalar shikastlanishi oqibatida, ba
ʼ
zan 
tug
ʻ
ruqdan keyingi asorat sifatida paydo bo
ʻ
lishi mumkin. Tromboflebitga qon oqishi susayib, 
qon ivishining kuchayishi va venalar devorining o
ʻ
zgarishi sabab bo
ʻ
ladi.