Kokanduni uz

Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
S.A.Usmonov “
Yurak qon-
tomir sistemasi kasalliklari.Miokard infakti paydo bo’lish 
mexanizmi va oldini olish ch
oralari “
2.
 
https://uz.wikipedia.org/wiki/Yurak-tomir_sistemasi_kasalliklari 
3.
 
https://kknews.uz/oz/71629.html 
4.
 
https://lex.uz/docs/-4926770 
5.
 
https://adti.uz/shifokor-maslahati-koronavirus-haqida-malumot/ 
6.
https://www.unicef.org/uzbekistan/uz/koronavirus-haqida-ota-onalar-uchun 

---

83
www.
kokanduni.uz 
ATROF-
MUHIT IFLOSLANISHINING INSON SALOMATLIGIGA TA’SIRI VA UNI OLDINI 
OLISH 
 
Toshturdiyev Nurbek Nurali o‘g‘l
i 
Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy Universiteti
 
Gidrometeorologiya fakulteti 1-kurs talabasi, 
Adenbayev Baxtiyor Yembergenovich 
 
Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy Universiteti
 
Gidrometeorologiya fakulteti Gidrometeorologiya va atrof muhit 
monitoringi kafedrasi mudiri, Geografiya fanlari doktori 
Anotatsiya:
Ushbu ilmiy maqolada atrof 
–
muhit ifloslanishining inson salomatligiga
ta’siri haqida keng ma’lumotlar berilgan.
Atrof-muhitning ifloslanishi hayotning boshidanoq 
mavjud bo'lib, buning natijasida chiqindilar hosil bo'ladi. Chiqindilarni boshqarish va qayta 
ishlash havo, suv, tuproq, chiqindilar va shovqin sharti bilan atrof-muhitning ifloslanishiga 
qarshi kurashish va inson salomatligini yaxshilashga hissa qo'shishning muhim 
tamoyillaridan biri hisoblanadi. 
Kalit so’zlar:
Suv ifloslanishi, yer ifloslanishi , qattiq chiqindilar , astma kasalligi, yurak 
kasalliklari, kimyoviy elementlar, utilizatsiya. 
Atrof-muhitning ifloslanis
hi eng boshidan beri mavjud bo’lib kelgan. Biroq, bugungi 
kunda bu o'zini jiddiy muammoga aylantirdi va insoniyatning omon qolishiga tahdid soladi. 
Bu biz nafas olayotgan havoga ta'sir qiladi, biz iste'mol qiladigan oziq-ovqat va biz ichadigan 
suv, tabiiy yetishmasligini keltirib chiqaradi. Resurslar, o'simlik va hayvon turlarining yo'q 
bo'lib ketishi, global miqyosdagi zarar yetkazadi. Ekotizimlar va yer biokimyoviy jarayonlar 
bilan tahdid solmoqda. Shu ma'noda, chiqindilarni ishlab chiqarish va boshqarish katta 
ahamiyatga ega. Atrof-muhitga va uning natijada inson salomatligiga ta'sirini o'rganish 
muhim ahamiyatga ega. Inson faoliyati juda salbiy oqibatlariga olib keladi, u asosan havo va 
suvni ifloslaydi. Buning natijasida atrof muhit ifloslanishi, nazoratsiz o'rmonlarning kesilishi 
va ularning qishloq xo'jaligi yerlariga aylanishi, ozon qatlamining buzilishi, global isish, 
sayyoramiz, iqlim o'zgarishlari, tabiiy ofatlar, to'planishi turli chiqindilar (shu jumladan 
radioaktiv), ma'lum bir o'simlik va havy
onlar turlarining yo’qolishiga olib keladi. Bular 
insonning omon qolishiga jiddiy xavf soladi va bugungi kunda biz isrofgarchilik dunyosida 
yashayapmiz, deb bahslashish mumkin. Har kuni katta miqdordagi chiqindilar ishlab 
chiqariladi va atrof muhitni iflos
laydi. Va bu inson salomatligiga juda katta ta’sir ko’rsatadi va 
turli xil kasalliklar kelib chiqishiga olib keladi. Qisqa muddatli ta'sirlar natijasida kelib 
chiqqan konjenital anomaliyalar, astma, nafas olish yo'llari infektsiyalari, stress, tashvish, 
b
osh og'rig'i, bosh aylanishi, ko'ngil aynishi, ko'z va nafas olish tizimi bilan bog’liq kasalliklar 
kelib chiqadi. 
Uzoq muddatli ifloslanish sog'liqqa ta'siri surunkali bilan bog'liq kasaliklar nafas olish, 
yurak-qon tomir kasalliklari, saraton va miya, nervlar, jigar, limfa gematopoetik, o'pka va 
buyrak kasalliklari kelib chiqadi. Aslida, chiqindilarni yoqish muammoni hal qilish uchun eng 
to'g'ri yechim emas atrof-muhitning ifloslanishi muammosi yuqorida ta'kidlanganidek, 
noqonuniy g'ildiraklar, plastmassalar, to'qimachilik yoki boshqa sanoat qoldiqlarini yoqish va 

---

84