Kokanduni uz

www.
kokanduni.uz 
KIMYO FANINI O‘QITISHDA VIRTUAL LABORATORIYADAN FOYDALANISHNING O‘RNI
 
 
Axmadjonova Yorqinoy Tojimurodovna, 
Ahmadjonova Umida Tojimurodovna 
Jizzax Politexnika instituti 
 
Annotasiya.
Maqolada kimyo fanini o’qitishda qo‘llaniladigan virtual laboratoriyani 
ta’lim jarayoniga qo’llash to’g’risida ma’
lumotlar keltirilgan. 
Virtual ta’limning asosiy maqsadi, 
insonning rеal borliqda tutgan o‘rnining tub mohiyatini anglab yеtishdagi
-uning virtual va 
boshqa imkoniyatlari uyg‘unligini ta’minlashdan iboratdir. Virtual ta’lim nafaqat masofaviy 
tеlеkommunikatsiyagagina xos jihat bo‘lib qolmasdan, balki ta’limning barcha, jumladan, 
kunduzgi shakllarida o‘qituvchi, talaba(o‘quvchi), o‘rganilayotgan ob’yеktlarning o‘zaro 
munosabatlarida namoyon bo‘lish xususiyatiga ega. Virtual laboratoriyalarda foydalanish 
kimyo t
a’limda (masofaviy o’qitish) imkoniyatlarini kеngaytirishga xizmat qiladi. 
Kalit so‘zlar. 
kimyo,
 
virtual laboratoriya, masofaviy o’qitish,
interfaol vositalar 
Bugungi kunda, zamon talabiga javob beruvchi y
е
tuk mutaxassis tayyorlash uchun 
o‘quv
-tarbiyaviy jarayonlarini zamon talablariga mos holda tashkil etish va boshqarish 
ta’limdagi dolzarb masala hisoblanadi. Oliy o‘quv yurtlari kimyo ta’limida talabalarni o‘quv 
fani asoslari bilan bog‘liq bo‘lgan qonuniyatlar, nazariyalar, tushunchalar va atamalar bila
n 
tanishtirish bilan b
ir qatorda bo‘lg‘usi yutuk mutaxassis barkamolligini ta’minlash, ta’lim 
jarayoni samarasini oshirish maqsadida juda ko‘plab ilmiy tadqiqotlar olib borilmoqda. 
Chunki, egallangan bilimlarni amaliyotga joriy qilish masalasida haligacha kamchiliklar 
mavjud. 
Ma’lumki, fan va texnika jadal sur’atlar bilan rivojlanayotgan bugungi kunda ko‘plab 
ilmiy bilimlar, tushuncha va tasavvurlar hajmi keskin ortib bormoqda. Oliy o‘quv yurtlari 
ta’lim jarayonida interfaol vositalarni qo‘llash oddiylikni
kasb etgani holda (o‘
quv 
mashg‘ulotlarida kompyuter texnikasi va dasturiy ta’minotini qo‘llash) masofaviy ta’lim 
uchun ham katta imkoniyatlarni ochib bermoqda.
Hozirgi kunda internetning rivojlanib borishi, respublikamizning har nuqtalariga yеtib 
borishi 
undan foydalanuvchilarga uydan chiqmasdan turib o‘zaro muloqot qilish, kerakli 
axborotlarni tezlik bilan qabul qilish yoki jo‘natish, o‘quv yo‘nalishlari bo‘yicha ma’lumotlarni 
egallab olishga katta imkoniyatlarni taqdim qilmoqda. Agar internetni axborot 
texnologiyasining asosiy vositalaridan biri sifatida qarasak, u orqali masofaviy ta’limni olib 
borish muammosi keng ma’noda hal etilmoqda. Buning natijasida so‘ng
gi vaqtlarda kimyo, 
biologiya, fizika fanlarini o‘qitishda virtual laboratoriya ishlaridan foy
dalanish kun sayin 
rivojlanib bormoqda. Virtual laboratoriyalar o‘zida ta’lim berish tizimini aks ettirgan xolda, 
real olamning virtaul ko‘rinishini kompyuterlashgan ta’limiy muhit sifatida modellashtirishni 
ko‘rsatadi.
“Virtuallik” atamasi lotincha «virtualis» so‘zidan olingan bo‘lib, «muayyan bir 
sharoitlarda sodir bo‘ladigan yoki ro‘y berishi mumkin bo‘lgan», yoki mavjud bo‘lmagan, lekin 
amalga oshish ehtimoli m
avjud bo‘lgan jarayon kabi ma’nolarni anglatadi. Ushbu atama inson 
faoliyatining juda ko‘p sohalarida uchraganligi uchun ham uni ta’lim tizimiga olib kirishga 
yetarlicha asoslar mavjud[1]. 

---

87