6). Kuchli nazorat. Bemorni nazorat ostida kasalxonaga eltish lozim.
3. Giperglikemik-giperosmolar koma
Ko’pincha sekin sezilmay insulinga bog’liq bo’lmagan qandli diabet turida 40-65 yoshdagi bemorlarda uchraydi. Bemorning komaga tushishiga zotiljam, kuyish kasalliklarida hamda gormonlar, siydik haydovchi dorilarni shifokor nazoratisiz qabul qilish sabab boladi. Belgilari: kuchli chanqash, ko’p suv ichish, kop siyish, suvsizlanish juda kuchli boladi. Juda erta psixonevrologik o’zgarishlar kuzatiladi (gallutsinatsiyalar, deliriy, sopor, ogir komalar, gemiparez, afaziya, nistagm, gemianopsiya). Diagnozi anamnez va laboratoriya ko’rsatkichlariga asoslanib qo’yiladi.
Tez yordam choralari Shifokor kelguncha: 1). Natriy xlorid, 0,9 % 400 ml + 10-12 TB insulin, v/i (bolalarga 0,9 % 10 ml/kg.v + 56 TB insulin, v/i). 10 soat davomida 4-6 litr.
2). Kaliy xlorid, 4 % 20 mmol/l bir vaqtda.
3). Fosfatlar 3 mmol/litr
4. Laktatatsidemik koma
Sabablari: jigarda sut kislotasi sintezi sustlashib, qonda laktatlar kopayadi. 7 mmol/l va undan ham koproq miqdorgacha (normada 0,41,4 mmol/l). Yurak yetishmovchiligi, jigar, buyrak kasalliklari, miokard infarkti, leykozlarda uchraydi.
Belgilari: birdan boshlanib behollik, kongil aynishi, qusish, qorin ogrishi, anoreksiya, yurak-qon tomirlar yetishmovchiligi, kuchli atsidoz, nafas olish Kussmaul tipida, hush noaniq.