BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN
90 İLLİK YUBİLEYİNƏ HƏSR OLUNMUŞ TƏNTƏNƏLİ
MƏRASİMDƏ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ
PREZİDENTİ İLHAM ƏLİYEVİN ÇIXIŞI
(2 noyabr 2009-cu il)
- Hörmətli xanımlar və cənablar!
Hörmətli qonaqlar!
Əziz dostlar!
Mən sizin hamınızı Bakı Dövlət Universitetinin 90 illik yubileyi münasibə-
tilə ürəkdən təbrik etmək istəyirəm, universitetin bütün kollektivinə xoşbəxtlik və
yeni-yeni uğurlar arzulayıram.
Bakı Dövlət Universitetinin çox gözəl və böyük tarixi vardır. 1919-cu ildə
təsis edilmiş universitet 90 il ərzində Azərbaycanın hərtərəfli inkişafında çox mü-
hüm rol oynamışdır. Bakı Dövlət Universiteti Azərbaycan müstəqilliyini əldə
edəndən bir il sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti tərəfindən təsis
edilmişdir. Bu çox düşünülmüş və uzaqgörən bir addım idi. O vaxt ölkəmiz çox
gənc idi. Buna baxmayaraq, əhalinin maarifləndirilməsi, Azərbaycanda savad-
sızlığın aradan qaldırılması və intellektual potensialın gücləndirilməsi üçün univer-
sitetin yaradılması çox mühüm hadisə olmuşdur. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyəti iki il yaşadı, onun ömrü uzun olmadı, iki ildən sonra süqut etdi.
Ancaq Bakı Dövlət Universiteti yaşadı. Düzdür, o zamanın müəyyən ideoloji çər-
çivələri daxilində fəaliyyət göstərmişdir. Ancaq buna baxmayaraq, Bakı Dövlət
Universiteti Azərbaycanın inkişafı, Azərbaycanda təhsilin inkişafı, elmi poten-
sialın gücləndirilməsi üçün çox mühüm rol oynamışdır. Bu rol bu gün də davam
edir. Çox sevindirici haldır ki, Bakı Dövlət Universiteti bütün bu illər ərzində
Azərbaycanda təhsil sahəsində öz aparıcı rolunu qoruyub saxlaya bilmişdir və bu
gün bu rol daha da güclənir. Bu, bir daha onu göstərir ki, universitetin çox zəngin
7
ənənələri, çox böyük potensialı, professor-müəllim heyətinin təcrübəsi, tələbələrin
oxuması və təhsilə verdikləri önəm vardır. Xüsusilə indiki şəraitdə hər şey təhsilin
səviyyəsi ilə ölçülür. Hər bir insanın gələcəyi, hər bir gəncin taleyi onun bili-
yindən, təcrübəsindən, savadından asılıdır.
Biz bazar iqtisadiyyatı şəraitində yaşayırıq və bazar iqtisadiyyatının öz qa-
nunları vardır. Hər bir insan qarşısında eyni imkanlar, bərabər imkanlar yaradılır.
O imkanlardan faydalanmaq, xüsusilə Azərbaycanın indiki inkişaf dövrünü
yaşadığı bir vaxtda yaradılan bu imkanlardan faydalanmaq üçün ilk növbədə
gənclər bilikli, savadlı olmalıdırlar.
Bakı Dövlət Universiteti müxtəlif dövrlərdə Azərbaycanın hərtərəfli inkişafı
üçün öz dəyərli töhfəsini vermişdir. Bakı Dövlət Universitetinin məzunları öz fəa-
liyyəti ilə ölkəmizin çiçəklənməsinə dəyərli töhfələrini vermişlər. Ulu öndər
Heydər Əliyev də Bakı Dövlət Universitetinin məzunu idi və bütün dövrlərdə -
1970-80-ci illərdə və müstəqil Azərbaycanın Prezidenti kimi Bakı Dövlət Univer-
sitetinin inkişafı üçün çox böyük səylər göstərmişdir. Həmişə universitetə çox
böyük diqqət göstərmişdir, universitetin tədbirlərində iştirak etmişdir və Bakı Döv-
lət Universitetinin belə yüksək səviyyəyə qalxması üçün əməli işlər görmüşdür.
1970-80-ci illərin əvvəllərində və 1990-cı illərdə ulu öndər Heydər Əliyevin
fəaliyyəti nəticəsində Azərbaycan çox böyük və uğurlu yol keçmişdir. 1970-ci ildə
Azərbaycan müttəfiq respublikalar arasında ən axırıncı yer tuturdu. Ancaq 1982-ci
ildə Azərbaycan müttəfiq respublikalar arasında birinci sıralarda idi. O illər ər-
zində sənaye potensialının, intellektual potensialın inkişaf etdirilməsi, gənc nəslin
maarifləndirilməsi və Sovet İttifaqının aparıcı ali məktəblərinə onların imtahansız
qəbulu sayəsində Azərbaycanın elmi potensialı böyük dərəcədə gücləndirilmişdir.
Azərbaycanın ali məktəblərində aparılan islahatlar və görülən işlər bu gün ölkənin
intellektual potensialını müəyyən edir.
Müstəqilliyin ilk dövründə - 1993-cü ildə Azərbaycanın qarşısında duran ça-
ğırışlar demək olar ki, müstəqilliyimizi sınağa çəkirdi, çox ciddi böhran - həm iqti-
sadi, həm siyasi böhran yaşanırdı. Buna baxmayaraq, 1993-cü ildən başlayaraq
2003-cü ilə qədər Azərbaycanda təhsilin inkişafı üçün köklü islahatlar aparıldı, la-
zımi qərarlar verildi. Azərbaycan təhsilinin maddi-texniki bazasının gücləndi-
rilməsi işində çox vacib addımlar atılmışdır. Bu siyasət bu gün davam etdirilir. Bu
gün Azərbaycanın demək olar ki, bütün ali məktəblərinin maddi-texniki bazası ən
yüksək standartlara cavab verir. Demək olar ki, bütün dövlət ali məktəblərində
əsaslı təmir işləri aparılmışdır. Ali məktəblərin maddi-texniki bazası böyük dərə-
cədə gücləndirilmişdir. Bu onu göstərir ki, Azərbaycan dövləti həmişə olduğu ki-
mi, təhsilin inkişafına çox böyük əhəmiyyət verir. Bu, həqiqətən də belədir. Bunu
görmək üçün ancaq Azərbaycanın dövlət büdcəsinə baxmaq kifayətdir. Təhsil
xərcləri ordu xərclərindən sonra dövlət xərclərimizdə ikinci yerdədir. Bu da tə-
biidir. Çünki biz müharibə şəraitində yaşayırıq. Müharibə hələ bitməyib və biz hər
an hazır olmalıyıq ki, öz doğma torpaqlarımızı işğalçılardan hərbi yolla azad edək.
Ancaq hərbi xərclərdən sonra ikinci yerdə təhsilə ayrılan xərclərdir. Bu,
Azərbaycan dövlətinin prioritetlərini göstərir və bizim siyasətimizin ən bariz nü-
munəsidir. Çünki hər bir ölkənin inkişafı üçün ən başlıca şərt o ölkənin təhsilinin
səviyyəsidir. Əgər inkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsinə baxsaq görərik ki, İkinci
Dünya müharibəsindən sonra və bəzi ölkələrdə ondan əvvəl, elmi-texniki tərəqqi
olan yerlərdə ölkələr inkişaf edib və bu gün dünyanın inkişaf etmiş ölkələri kimi
tanınır. Nə təbii resurslar, nə coğrafi vəziyyət, - halbuki bu amillər də çox önəmli-
8
dir, - bu şərti təmin etmir. Ancaq təhsilin səviyyəsi, elmi-texniki tərəqqi, təhsilə
verilən önəm və təhsil sahəsində aparılan islahatlar əsas şərtlərdir. Biz də bu yolu
seçmişik. Biz də təhsildə islahatların aparılması ilə bərabər, bizim üçün ənənəvi
olan təhsil formalarını saxlayırıq, öz ənənələrimizi qoruyuruq, bütün mütərəqqi
təcrübələrə qoşuluruq və ali məktəblərimiz beynəlxalq müstəvidə çox fəal iştirak
edirlər.
Bir sözlə, təhsil sisteminin təkmilləşdirilməsi, təhsilin səviyyəsinin qaldırıl-
ması üçün bundan sonra da lazımi tədbirlər görüləcəkdir. Son altı il ərzində Azər-
baycanda 1800 yeni məktəb tikilibdir. Yüzlərlə məktəbdə yeni korpuslar tikilib,
təmir aparılıbdır. Bu nəyi göstərir?! Bu onu göstərir ki, bu sahə prioritet sahədir.
Bütün orta məktəblərdə kompüter sinifləri yaradılır, informasiya-kommunikasiya
texnologiyaları tətbiq edilir. Bütün məktəblərin internetə qoşulması prosesi uğurla
davam edir. Belə olan halda gənclərimiz, uşaqlarımız, yeniyetmələrimiz bilikli və
savadlı olacaqlar, həyatda özlərinə layiq yeri tutacaq, eyni zamanda, gələcəkdə -
10 ildən, 20 ildən, 50 ildən sonra Azərbaycanın uğurlu inkişafını təmin edəcəklər.
Çünki bir daha demək istəyirəm ki, təbii sərvətlər tükənən dəyərdir, ancaq təhsil,
bilik, elm əbədi, hər bir ölkənin gücləndirilməsinə töhfə verən amillərdir.
Son illər ərzində təhsilin səviyyəsinin qaldırılması işində vacib addımlar
atılır, “Təhsil haqqında” Qanun uzun müzakirələrdən sonra qəbul edilibdir. Ancaq
bu sahədə inkişaf üçün hələ çox iş görülməlidir. Bir daha demək istəyirəm ki,
dünyanın ən mütərəqqi təcrübəsi öyrənilməlidir, eyni zamanda, Azərbaycan gənc-
ləri milli ruhda tərbiyə olunmalıdır. Biz əsrlər boyu başqa ölkələrin, imperiyaların
tərkibində yaşamışıq. Ancaq öz milli dəyərlərimizi, ənənələrimizi qoruya bilmişik,
saxlaya bilmişik. Öz ana dilimizi saxlaya bilmişik. Nəyin hesabına?! Ona görə ki,
Azərbaycan xalqında milli ruh həmişə çox yüksək səviyyədə olmuşdur.
Bu gün qloballaşan dünyada, bəlkə də buna daha da çox diqqət verilməlidir.
Qloballaşma təbii prosesdir və yəqin ki, bu proses müəyyən düzəlişlərlə davam
edəcəkdir. Xüsusilə belə olan halda milli dəyərlərə önəm vermək, gənc nəsli milli
dəyərlər əsasında tərbiyə etmək xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Mən çox şadam ki,
Azərbaycanda milli ənənələr güclənir, möhkəmlənir və bu prosesləri daha da
sürətləndirmək üçün kompleks tədbirlər görülməlidir. Əlbəttə, təhsil bu işlərdə ən
prioritet məsələdir. Eyni zamanda, bizim mədəni irsimizin öyrənilməsi, ədəbiyya-
tımızın təbliği, xalq musiqimizin təbliği və öyrənilməsi böyük əhəmiyyət daşıyan
məsələlərdir. Azərbaycanda bütün bu sahələrə çox böyük əhəmiyyət verilir.
Biz öz iqtisadiyyatımızı inkişaf etdiririk. Azərbaycan iqtisadi cəhətdən artıq
oturuşmuş dövlət kimi tanınır. Mən hesab edirəm ki, biz artıq iqtisadi sahədə keçid
dövrünü başa vurmuşuq. Nəzərə alsaq ki, dünyanın aparıcı maliyyə qurumları
Azərbaycanda aparılan islahatları çox yüksək qiymətləndirir. Müxtəlif hesab-
lamalara görə Azərbaycan postsovet məkanında iqtisadi islahatlar və iqtisadi
inkişaf baxımından birinci yerdədir. Mən hesab edirəm ki, artıq bu sahədə keçid
dövrü başa çatıbdır. Dünya İqtisadi Forumu - dünyanın ən mötəbər qurumlarından
biri olan bu təşkilat rəqabət qabiliyyətliliyinə görə Azərbaycanı dünya miqyasında
51-ci yerdə görür və bütün MDB məkanında biz bu sahədə birinci yerdəyik.
Dünya Bankı 2008-ci ilin hesablamalarına görə Azərbaycanı bir nömrəli islahatçı
ölkə kimi tanıdı. Bu, bir daha onu göstərir ki, bizim uğurlarımızın əsas səbəbi
ölkədə aparılan siyasi və iqtisadi islahatlardır. Hasilat sənayesi sahələrində şəf-
faflığın təmin edilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan təcrübəsi dünya miqyasında öy-
rənilir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Azərbaycanı bu sahə üzrə mükafatlandırıbdır.
9
Ona görə biz gələcəyə bu prizmadan yanaşmalıyıq. Azərbaycan üçün ən
ağır, ən çətin dövr artıq arxada qaldı. Sabitlik dövrü tam bərqərar olundu və biz
irəliyə baxmalıyıq. Azərbaycan 20 ildən, 50 ildən sonra necə inkişaf edəcək, hansı
resurslar bunu təmin edəcək?! Əlbəttə ki, təbii resurslarımızın mövcudluğu bizə
əlavə güc verir. Xüsusilə müstəqilliyimizin ilk illərində və bu gün müstəqil siyasət
aparmaq üçün, öz taleyimizin özümüz tərəfindən həll edilməsi üçün çox mühüm
rol oynayır. Əlbəttə ki, uzun illər bundan sonra bu amillər nəinki ölkəmizin
inkişafına, eyni zamanda regional vəziyyətə mühüm təsirini göstərəcəkdir.
Ancaq biz elə etməliyik ki, Azərbaycan uzun illər, onilliklər bundan sonra,
əsrlər boyu müstəqil ölkə kimi yaşasın və nəinki yaşasın, yaxşı yaşasın.
Dünyada müstəqil sayılan ölkələr çoxdur. Ancaq əgər biz bir az dərinə bax-
saq görərik ki, onların heç də hər biri müstəqil siyasət aparmaq iqtidarında de-
yildir. Bunun müxtəlif səbəbləri vardır və bu, təkcə bugünkü siyasi mənzərə deyil,
bu, əsrlər boyu belə olubdur. O ölkələr dünyada özünə layiq yeri tutar ki, o ölkələr
öz hesabına yaşaya bilsinlər, başqa ölkələrin yardımına onların ehtiyacı olmasın -
nə siyasi, nə iqtisadi cəhətdən, nə də ölkələrin ehtiyaclarının ödənilməsi
baxımından. Azərbaycan bu ölkələrdəndir. Baxmayaraq ki, biz müstəqilliyi əldə
edəndə, bəlkə də Azərbaycan ən ağır vəziyyətdə idi. Çünki ölkə iqtisadiyyatı
dağılmışdı, ölkədə siyasi proseslər, faktik olaraq ölkəni uçurum kənarına
qoymuşdu. 1990-cı illərin əvvəllərində yaşanan siyasi, iqtisadi, hərbi böhran faktik
olaraq müstəqilliyimizi təhlükə altına qoymuşdu. Ancaq buna baxmayaraq,
Azərbaycan o dövrdən, xüsusilə ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəli-
şindən sonra uğurla çıxa bilmişdir və bu gün uğurla inkişaf edir. Yəni bu tarix ha-
mımızın yadındadır və biz elə etməliyik ki, uzun illər bundan sonra da Azərbaycan
öz müstəqil siyasətini apara bilsin. Bunu etmək üçün müxtəlif amillər lazımdır. İlk
növbədə, siyasi iradə lazımdır. Digər tərəfdən xalqla iqtidar arasında birlik,
sabitlik, əmin-amanlıq, inkişaf, iqtisadi canlanma, siyasi islahatların, demokratiya
proseslərinin sürətləndirilməsi lazımdır. Bütün bu amillər Azərbaycanda vardır.
Bu il bütün dünya böhran içindədir və biz dünyada gedən proseslərə bələdik.
Azərbaycan iqtisadiyyatı doqquz ayda 6,1 faiz artıbdır. Bütün bu nəticələr onu
göstərir ki, biz sözün əsl mənasında, müstəqil dövlətik, müstəqilliyimizi hər
şeydən uca tuturuq, müstəqilliyimizin möhkəmləndirilməsi üçün əlimizdən gələni
edirik. Bu müstəqilliyi əbədi, dönməz etmək üçün mən bir daha vurğulamaq
istəyirəm, hesab edirəm ki, təhsilin səviyyəsi ən vacib rollardan birini oynayır.
Azərbaycanda bu istiqamətdə çox vacib işlər görülüb. Bütövlükdə təhsil sahəsində
görülən işlər müsbət qiymətləndirilə bilər. Çatışmayan cəhətlər vardır. Biz də
onları bilirik. Onları aradan qaldırmaq üçün biz daha da fəal işləməliyik.
Azərbaycanı irəliyə aparan çox gözəl və milli ruhda böyüyən gənc nəsil
yetişir. Müəllimlərin əlbəttə ki, bu işdə rolu, bəlkə də ən önəmli roldur. Çünki mü-
əllimlər həm tələbələrə öz biliyini çatdırırlar. Eyni zamanda, gənc nəslin hansı
formada böyüməsinə də müəllimlərin böyük təsiri vardır. Mən bu fürsətdən
istifadə edərək Bakı Dövlət Universitetinin bütün professor-müəllim heyətinə uzun
illər çox vacib funksiya daşıdıqlarına görə öz minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm.
Onlara gələcəkdə yeni uğurlar arzulamaq istəyirəm. Tələbələrə isə yaxşı oxumağı,
yaxşı biliyə malik olmağı və gələcəkdə Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinə öz
töhfəsini verməyi arzulayıram. Əziz dostlar, bu gözəl yubiley münasibətilə sizi bir
daha ürəkdən təbrik edirəm, sizə cansağlığı və yeni-yeni uğurlar arzulayıram.
Sağ olun.
10
|