Kompyuter injiniringi

АМАЛИЙ
Фойдаланувчи муҳитини яратади, амалий дастурий пакетларини қўллайди.
ТАҚДИМОТ
Маьлумотлар алмашинуви учун маьлумот фарматини аниқлаш (таржимон), шифрлаш ва дешифрлаш, маьлумотни сиқиш.
СЕАНС
Ўрнатилган, ишлатиладиган ва тўхтатилган СЕАНС алоқасини, файлни аниқлаш ва уни хафсизлигини таьминлаш, уни жойлаштириш яьни маьлумот узатилганда аниқ бўлмаган СЕАНСларни тўхтатиш.
ТРАНСПОРТ
Узатилаётган пакетларни хатосиз жўнатиш, кетма-кетлигини бузмасдан, йуқотмасдан ва такрорланган холда, пакетларни тартиблаш (узунларини қисқартиради, кичикларини бириктиради). Сигнил қабулларини тасдиқлаш.
ТАРМОК
Глабал тармоқда манзил бўйича йўналтириш. Аниқ тармоқ шароитида пакетлар йўналишини аниқлаш. Пакет йўлларини оптималлаштириш. Агар компьютер тармоқ адаптери узун пакетни узатиш имконига эга бўлмаса, кичик пакетларга бўлиш. Қабул қилинаётган тамонда пакетларни йиғиш. 
КАНАЛ
Тармоқда узатилаётган малумотларни кўдлаштириш (инкапсулятция) ва уларни аниқ манзилига узатиш, топширилган маьлумотни аниқлаш.
ФИЗИК
Аппарат қисмда бажариладиган вазифалар: (электр, оптик, механик, тармоқ адаптери ва кабели). Хар бир БИТ узунлигини жойлаштирилади ва уни узатиш қоидасига кура Электр ва оптик сигнилларга айлантириш.

Aloqa kanallari orqali ma’lumot almashinuvi ma’lumotning yuqori darajadan pastki darajaga uzatish, keyin aloqa liniyalari orqali transportirovka qilish. Mijoz kompyuterida ma’lumotni quyi darajadan yuqori darajaga uzatish orqali amalga oshiriladi.

Kerakli moslikni ta’minlash uchun kompyuter tarmoqlari arxitekturasining har bir darajasida maxsus standart protokollar mavjud.
Ular bitta darajada turgan, lekin tarmoqning turli xil uzellarida joylashgan tarmoq komponentlari o’zaro almashinadigan xabarlar ketma-ketligi va formatini aniqlaydigan tartiblangan qoidalar to’plamini o’zida mujassamlashtiradi.Aloqa kanallari orqali ma’lumot almashinuvi ma’lumotning yuqori darajadan pastki darajaga uzatish, keyin aloqa liniyalari orqali transportirovka qilish. Mijoz kompyuterida ma’lumotni quyi darajadan yuqori darajaga uzatish orqali amalga oshiriladi.
Tarmoqda uzellar o’zaro aloqasini tashkil etish uchun yetarli bo’lgan ierarxik tashkil etilgan protokollar to’plami kommunikatsion protokollar steki deb aytiladi. ISO/OSI modeli va ISO/OSI protokollar stekini aniq ajrata olish kerak. ISO/OSI modeli ochiq tizimlar o’zaro aloqasining konseptual sxemasi hisoblanadi, ISO/OSI protokollar steki esa ISO/OSI modelida aniqlangan yettita daraja uchun aniq va konkret bo’lgan protokollar spetsifikatsiyasini o’zida akslantiradi.
Kommunikatsion protokollar ham dasturiy ham apparat vositalar yordamida tashkil etilishi mumkin. Quyi daraja protokollari odatda dasturiy va apparat vositalar kombinatsiyasi orqali, yuqori daraja protokollari esa – qabul qilinganidek faqat dasturiy vositalar yordamida tashkil etiladi.Tarmoqda uzellar o’zaro aloqasini tashkil etish uchun yetarli bo’lgan ierarxik tashkil etilgan protokollar to’plami kommunikatsion protokollar steki deb aytiladi. ISO/OSI modeli va ISO/OSI protokollar stekini aniq ajrata olish kerak. ISO/OSI modeli ochiq tizimlar o’zaro aloqasining konseptual sxemasi hisoblanadi, ISO/OSI protokollar steki esa ISO/OSI modelida aniqlangan yettita daraja uchun aniq va konkret bo’lgan protokollar spetsifikatsiyasini o’zida akslantiradi.
Qo’shni daraja protokollarini tashkil etuvchi va tarmoqning bir uzelida joylashgan modullar bir - birlari bilan ham mos ravishda qat’iy aniqlangan qoidalar va standartlashtirilgan xabarlar asosida o’zaro aloqa qilishlari zarur. Bu qoidalarni darajalararo interfeys deb atash qabul qilingan. Darajalararo interfeys bir darajadan qo’shni darajaga ma’lumot yetkazib beradigan xizmatlar to’plamini aniqlaydi. Umuman olganda, protokol va interfeys bir – biriga yaqin tushuncha hisoblanadi, ammo tarmoqda ularga turli sohalardagi vazifalar yuklatilgan: protokollar bitta darajadagi, ammo turli tarmoq uzellaridagi modullar o’zaro aloqasi qoidalarini aniqlaydi, interfeyslar esa bir uzeldagi qo’shni darajalar orasidagi modullar o’zaro aloqasi qoidalarini aniqlaydi.