Kompyuter savodxonligi

Fayl viruslarini sinflarga ajratish.
Fayl viruslari kompyuterlarda keng tarqalgan viruslar. Ular barcha
viruslarning taxminan 80% ini tashkil etadi. Bu toifa kompyuter viruslari
juda chidamli bo‘lib, o‘z vaqtida ehtiyot chorasi ko‘rilmasa, haqiqiy epidemiyaga
aylanadi. Masalan, RCE-1813 yoki Ierusalem (Quddus), Black Friday (qora juma) va
boshqalar o‘ta xavfli viruslardir.
46
Ko‘pchilik fayl viruslari shtammlarga ega, ular baza versiyalaridan uncha
farq qilmaydi. Shuning uchun fayl viruslarini quyidagi guruhlarga bo‘lish
mumkin:
- Vena guruhi. Uning birinchi S-648 deb nomlanuvchi vakili Venada topilgan;
- CASCADE guruhi. RC-1701 deb nomlanuvchi birinchi vakili 1988 yil
o‘rtalarida topilgan;
- Quddus guruhi. RCE-1813 deb nomlanuvchi uning birinchi vakili 1987
yilning oxirida Quddus universitetida topildi;
- TR viruslar guruhi - mazkur viruslar, taxminlarga ko‘ra, Bolgariyada ishlab
chiqilgan. O‘z navbatida bu guruh uch kichik guruhga bo‘linadi. VACSINE, «musiqali
qayta yuklash» va «o‘z-o‘zini yeb qo‘yuvchilar». Oxirgi ikkitasini Vankey Doodle ham
deb atashadi.
- Datacrime. Bu guruh vakillari joriy yilning 12 oktabrida faollashadi va
A, V, C, D disklarda 8 sektorni ishdan chiqaradilar.
- Avenger guruhi. RCE-1800, RCE-1000 deb nomlanuvchi mazkur guruh katta
zararlash imkoniyatiga ega. U nafaqat fayllarni bajarish chog‘ida, balki uni o‘qish
va ochish vaqtida ham zararlaydi. Bundan tashqari, bu toifadagi viruslar davriy
ravishda sektorlardagi fayl va kataloglarni yo‘qotadi. Vinchesterga matn
xabarlarini yozadi.
- Island guruhi (Icelandic).
Shu yerda ta’kidlash kerakki, Datacrime va island guruhiga mansub viruslar
hozircha bizning mamlakatimizda yo‘q.
Boot viruslari fayl viruslaridan tubdan farq qiladi. Boot viruslarining
soni fayl viruslariga qaraganda ancha kam va, shuningdek, ular sekinroq tarqaladi.
Fayl viruslari kabi ko‘p tarqalgan Boot viruslari ham shtammlarga ega.
Hozirgi vaqtda ushbu viruslarni quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
- Italiya guruhi. “Bxl-1S-a” deb nomlanuvchi uning birinchi vakili 1987
yilning oxirida paydo bo‘ldi;
- Pokiston guruhi. Bu guruhga Vgat 86 va Brain 88 viruslari kiradi. Birinchi
vakili Vgat 86 Pokistonning Lahor shahrida 1986 yil topilgan.
Buzish darajasi bo‘yicha viruslarni shartli ravishda ikki turga –«illyuzion»
va «vandallar»ga bo‘lish mumkin. «Illyuzion» guruhi qandaydir yoqimli musiqa
sadosi yoki namoyish orqali virusni yuqtiradi.
«Vandal» so‘zining o‘zbekcha lug‘aviy ma’nosi - madaniy yodgorliklarni xarob
etuvchi, xuddi shu kabi «vandallar» ham dasturni xarob qiladi. Bu toifa viruslar
yopiq holatda fayllarni bildirmasdan ishdan chiqaradi.
Tabiiyki, ham fayl tizimini, ham yuklash (Boot) cektoriga zarar yetkazuvchi
viruslar ham mavjud.