Kompyuter viruslarınan qorǵawlanıw usılları
1. Kompyuter viruslarınan qorǵawlanıw usılların klassifikatsiyalaw.
Dáslepki qadaǵalaw :
Kiyatırǵan programmalardı detektor programmaları menen tekseriw.
Profilaktika :
" Jazıwdan qorǵawlangan" disketalar menen islew, jazıw ushın disketadan paydalanıwdı minimallastırıw, ilgeri hám ámeldegi disketalarni bólek saqlaw, programmalardı vinchesterde arxivlanǵan halda saqlaw.
Baqlaw (Reviziya):
Jańa programmalardı arnawlı programmalar járdeminde tekseriw.
Karantin:
Hár qanday jańa programma jańa karantin múddetin otawı kerek. Olar qánigeler tárepinen viruslarǵa tekserilgen bolıwı kerek.
Filtrlewtiriw:
FluSbot Plus, Macevaccine, ANTIWS2 túrdegi programmalar arqalı itimal daǵı viruslardı tutıw.
Terapiya : (emlew).
Programmanı dáslepki " saw" jaǵdayǵa keltiriw. Bul jumıs penenhár bir fayldan zıyanlı viruslardı " tishlab alıp taslaw" usılı menen ámelge asıriladı.
Joqarıda aytılǵanlardan kórinip turıptı, olda, virustan qorǵawlanishning bir neshe túrdegi programmalıq quralları ámeldegi: programma -detektorlar (disketa yamasa disktaǵı viruslardı " tutadı") hám programma -faglar (viruslardan davolaydi). Olar hár bir paydalanıwshında bolıwı hám kompyuter jumısqa túsiriliwinen aldın mudami sınap kóriliwi kerek.
Sonı atap ótiw kerek, eń qolay detektorlar bir emes, kóplegen keń tarqalǵan viruslardı " uslaydi". Programma -fagalar zálellengen programmalardı qayta tiklewdi támiyinleydi. Jumıs penenprocessinde faga virus denesin " tishlaydi" hám virus ózgertirip jibergen buyrıqlar izbe-izligin tiklaydi. Biz tilge alıp atırǵan kompyuter virusları fagasi házirde jaratılıp bólingen. Házir túrli fagalarni jıynaw menen adamlar bánt bolıwıp atır. Bul, bizińshe, nadurıs. Tiykarǵı itibardı zıyanlanıwdıń aldın alıwǵa qaratıw kerek. " 1 gramm profilaktika 1 kilogramm emlewge teń" naqılı qanshelli tuwrı.
Antivirus programmaların isletiw degi jol qoyılıwı múmkin bolǵan qátelerge tolıq toqtap ótemiz.
Antivirus quralların qóllaw daǵı eń kóp jol qoyılatuǵın qáte - zálellengen kompyuterde olardı isletip jiberiw bolıp tabıladı. virus anıqlańach, keyingi hatti-háreket tómendegishe boladı :
kompyuterdi óshiriń jáne onı qorǵawlanǵan sistemalı disket járdeminde qayta júkleń (bunday disketa sizde álbette bolıwı kerek). Usı disketada antivirus programmaları jaylasqan bolıwı kerek.
Antivirus programmasın jumısqa túsiriń.
Zálellengen operatsion sistemalarda ámellerdi orınlaw hám programmalardı jumısqa túsiriw qopal qáte hám úlken joytıwlarǵa sebep boladı. Atap aytqanda, bunda ele zálellenbegen programmalar da jetken zıyan kóriwi múmkin. Mısalı, Sizdiń kompyuterińiz RCE-1800 virusı menen zálellengen bolsın. Usı virusqa qaratnmagan faga programmanı abaylawsızlik menen isletiw qalǵan jukleytuǵın modullardı da isten shıǵaradı.
Taǵı kóp ushraytuǵın qátelerden biri antivirus quralların hádden tıs ıseniw. Sonday bolsada, bunday programmalardı júdá joqarı dárejedegi programmistler jaratsalar-de, olar mudamı da isenimli emes. Hár qanday programma sıyaqlı, olar da qátelerden holi emes. Bul detektorlarga da, fagalarga da tiyisli. Bulmanda biz atap ótiwimiz kerekki, biz faga dep atalap atırǵan programmalar tiykarınan " detektor-faga" dıń ózi. Sol sebepli olardıń jumısında viruslardı anıqlawda da, olardı emlewde de qáteler bolıwı múmkin.
Isletilineip atırǵan detektorlar kóbinese viruslardı payqamay, zálellengen fayllardı ótkerip jiberediler. Mısalı, júdá ataqlı McAFee Associates penenfirmasına tiyisli SCAN kompleks detektorı biziń mámleketimizde keń tarqalǵan viruslardı payqamay ótkerip jiberedi hám jańa, bir neshe ótirik islenbeler beredi. Sol sebepli bir neshe detektorlardı bir yo'la qóllaw " dawıs beriw jolı menen" zıyanlı programmalardıń dizimin dúziw múmkin.
Arxivda saqlanıp atırǵan programmalarǵa detektorlardı qóllaw nátiyjesiz ekenligin atap ótiw kerek. Bunda programmalardı arxivdan azat etiw kerek. Keri jaǵdayda, detektor usı fayllardı teksermeydi. Taǵı faga orınsız programmanıń paydalı bólegin " tislewi múmkin". Naǵız ózi jerde detektor ótirik informaciya bergen boladı. Faga islep turǵan programmanı isten shıǵarıwı hesh gáp emes. Taǵı bir eń úlken, jol qoyılatuǵın qátelerden biri qorǵawlanbaǵan disketaning qo'lma-qol júriwi
hám isenimsiz disketalarni júklew bolıp tabıladı. Sol sebepli disketalarni mudami qorǵaw kerek. Tek isenimli disketalardangina paydalanıw dárkar.
hám taǵı bir jol qoyılatuǵın qatege arnawlı toqtalamiz. Bul A disk yuritgichda disketa bóle turıp, kompyuterdi qayta júklew bolıp tabıladı. Bunda BIOC áyne disk yuritgichdagi disketadan programmanı júkleydi, nátiyjede disketadagi boot-virus vinchesterge yuqadi.
Faganing sapası, bárinen burın, ol qayta islep atirǵan viruslar sanına baylanıslı. Bunnan tısqarı, interfeys qolaylıǵı da zárúrli áhmiyetke iye boladı. Bular faganing esabatın jaqsılaydı. Ádetde, fagalar bir neshe viruslarǵa mólsherlengen bolıp, qalǵanları ushın nátiyjesiz bolıwı múmkin.
virustan qorǵawlanıw usılların qóllaw
" virus -qorǵaw quralları" mashqalası tap " hújim quralı - qorǵaw qurali" mashqalasına uqsaydı. Qorǵaw quralları kóbeygen tárepke hújim quralları da rawajlanıwlasıp, onı isletiwshiler xoshametlantirilmoqda. Nachora, turmıs sonday gúresten ibarat. Sol sebepli búydew dárkarki, kompyuter virusları ele kóp waqıt aktual mashqala bolıp qolaveradi, hár eki tárep de rawajlanaveradi.
Qorǵawlanishning tiykarǵı texnologiyalıq sxeması. Qorǵawlanishning bunday sxeması tómendegi basqıshlardan ibarat : - jańa programmalıq ónimdiń dáslepki qadaǵalawı ;
- qattı disktı bir neshe logikalıq disklarǵa ajıratıw ;
- rezident revizor (revizor ) programmalar menen udayı tákirarlanatuǵın túrde informaciya butligini tekserip turıw ;
- arxivlastırıw.
Jańa kiritilip atırǵan programmalıq támiynattı baqlaw : Birinshi hám júdá zárúr qorǵaw kiritilip atırǵan programma hám disketalarni baqlaw bolıp tabıladı. Bolǵanday, samolyottıń tabıslı ushıw etiwi ushın passajirlar tolıq tekserilganidek, kompyuterde kiretuǵın informaciyalardı tolıq tekseriw viruslar juǵıwınıń aldın aladı. Hár qanday " firma" disketalariga da ishonaverish kerek emes.
Olarda da virus bolıwı múmkin.
Kópshilik ataqlı fayl hám boot-viruslar bar ekenligin kirisiw qadaǵalawınıń ózindeyoq anıqlaw múmkin. Bul process penenbar-yo'g'i bir neshe minutanı aladı, tek. Keri jaǵdayda kóp waqıt informaciyalardı viruslardan tazalawǵa ketib qaladı. Kirisiw qadaǵalawın bir neshe ret saralap, arnawlı tańlap alınǵan detektor hám fagalardan ótkergen maqul. Biz tómendegilerdi usınıs etemiz. SCAN, AIDSTEST, DOCTOR, Av, TP48 CLS. Fagalarni detektor rejiminde isletiw zárúr.
Karantin rejimi: Eger programmalıq támiynat " biygana qoldan" alınǵan yamasa jat shólkemlerden kelgen bolsa, usı programmalardı isletiwde " karantin múddeti" ni belgilew paydalı. Bunda hár bir programma ushın qatań sınaq múddetin engiziw zárúr. Bul múddet ay, háptediń kúnleri bolıwı múmkin.
Nege? Sebebi, biz joqarıda aytqanimizdek, birpara viruslar málim ay yamasa áyne aynıń bir kúninde óz " ónerini" kórsetedi. Zálellengen programmalardan tısqarı, geyde " sınǵan" qorǵaw daǵı programmalar da qáwip tuwdıradı (olar kóbirek ofis penenhám oyın programmalarında ushraydı ). Gáp sonda, programmanıń qorǵalıwın alıw viruslar iskerligin kúsheytip jiberedi. Ásirese, " troya" virusları aktivlesedi.
Mısalı, Ukrainanıń Donesk qalasında nızamǵa qarsı nusqalanǵan Formula oyınları udayı tákirarlanatuǵın túrde SMOS-yadtı óshirip tasladı.
Qattı disktı tekseriw
Kompyuterdi harid qilgach, onıń vinchesterinde ne bar ekenin tekseriw dárkar. Endigina satıp alınǵan kompyuter vinchesterindegi barlıq programmalarına tap jańa sıyaqlı qaraw kerek. Sol sebepli, jańa alınǵan mashina vinchesterin testten ótkeriń, sonıń menen birge, hámme disketalarni virustan detektor -programmalar menen tekseriń. vinchesterdi testten ótkeriw sıyaqlında, álbette, jazıwdan saqlanǵan, taza sistema disketalari járdeminde juklenedi.
Qorǵawdıń ayriqsha usılları :
Disketaning normal jaǵdayı - onıń jazıwdan qorǵawlanǵan jaǵdayı bolıp tabıladı. Qorǵaw tek informaciyanı jazıw sıyaqlında alınıwı kerek. Tek jazıwdan qorǵawlanǵan disketalarni isletip, antivirus programmaları, sistemalı disketalarni ko'ngil toq bolıwı ushın ıqtıyat etip saqlaw kerek.
Informaciyalardı qayta tiklew:
Sonı atap ótiw kerek, " zaralangan" informaciyalardı eń qıyın jaǵdaylarda da qayta tiklew múmkin. Biraq viruslar " zálellagan" fayllardı qayta tiklew sistema programmistlerinen joqarı uqıp talap etedi.
Kóbinese qutqarıw múmkin bolǵan fayl yamasa maǵlıwmatlar sistemalı bloklardı formatlaw processinde ziyan yeydi, bunda informaciyanıń joǵalıp ketiw múmkinshiligı da bar.
Joqarıda aytqanimizdek, programmanı saqlawdıń eń jaqsı jolı - onı arxivlap qoyıw. Lekin sonday sonda da hár jumıs penenkúni sońǵında programma hám fayllardıń jaylasıwın Birma -bir názerden keshirim dárkar.
Antivirus programmaları
Kompyuter viruslarınan ximoyalanish, olardı joq etiw hám anıqlaw ushın bir neshe arnawlı programmalar jaratılǵan. Bunday programmalar antiviruslar dep ataladı. Kompyuter degi maǵlıwmatlar hám programmalar málim virus programması tárepinen óshirilip jiberiliwi yamasa zaqım aliwi múmkin. virus -programmaları programmistler tárepinen tájiriybe ushın yamasa jaman niyetlerde jaratılıp, tiykarınan olar tómendegi qurallar arqalı Sizdiń kompyuteringizga kiriwi múmkin:
- - belgisiz disketadagi maǵlıwmatlardı oqıw nátiyjesinde (hújjet, oyın hám basqalar );
- internet tarmaǵından birpara qıylı programmalardı júklew nátiyjesinde;
- elektron -pochta arqalı ;
- lokal tarmaq arqalı ;
- nızamǵa qarsı kóshirilgen hám tarqatılıp atırǵan programmalardan paydalanıw áqibetinde;
virus programmaları tiykarınan Assembler programmalastırıw tilinde dúziledi hám olar unamsız tásiri boyınsha bir neshe gruppaǵa bólinedi:
1. Ápiwayı viruslar - operativ yadtı bánt etip, kompyuterdiń islewi páseytiwtiradi.
2. Arnawlı " stels" virusları, olar jaylasıwın ózgertirip turadı hám olardı tabıw talay quramalı.
3. Maǵlıwmatlarǵa ózgertiw kiritetuǵın viruslar.
4. Maǵlıwmatlardı óshiretuǵın viruslar.
5. Paydalanıwshınıń ayırım bir (mahfiy) maǵlıwmatların Internet tarmaǵı arqalı virustı jaratqan shaxsqa jiberetuǵın viruslar.
Antivirus programmaları túrlerge bulinadi:
- programma detektorlar ;
- doktor-programmalar yamasa fagi;
- revizor programmalar ;
- filtrleytuǵın programmalar ;
- vaksina yamasa immunitet programmalar.
Detektor-programmalar - Anıq virustıń xarakterli jaǵdayın qıdıradı. Operativ yad yamasa fayl daǵı kerekli maǵlıwmattı anıqlaydı. Bunday antiviruslardıń kemshiligi sonda, olar ózlerine málim bolǵan virusnigina anıqlaydı.
Doktor-programmalar yamasa fagi xamda vaksina -programmalar tekǵana viruslardı anıqlaydı bálki, davolaydi, fayl daǵı virus denesin uchiradi, fayldı túp jaǵdayısha saqlap qaladı. Doktor programmalar kóp muǵdardaǵı viruslardı anıqlaw hám joq etiw múmkinshiligine iye. Bunday programmalarǵa : AvP, AidsTest? Scan? Norton Antivirus, Doctor Web kiredi.
Jańa viruslar payda bolǵan tárepke joqarıdaǵı antiviruslardıń jańa versiyaları islep shıǵıw talap etiledi.
Revizor programmalar - viruslardan isenimli ximoya quralı esaplanadi. Revizorlar programmalardı, kataloglar hám diskdıń sistema bólimi jaǵdayın kompyuter virustan zálellanmasdan aldın eslab qaladı. Sonnan keyin, paydalanıwshınıń xoxishiga qaray aldınǵı hám keyingi jaǵdaylardı salıstıradı. Ózgergen jaǵdaylardı ekranǵa shıǵaradı. Fayllardı jaǵdayın salıstırıwda onıń uzınlıǵı, modifikastiya waqıtı hám sánesi, hám de taǵı basqa parametrin salıstıradı. Revizor programmalar jetkiliklishe quramalı algoritmlardı xatto stels-viruslardı xam joq etedi, virus buzib jibergen fayllardı óz jaǵdayına keltiredi. Bunday antivirusqa kóp tarqalǵan Rossiyanıń Adinf programması mısal boladı.
Filtr-programmalar yamasa «tozalovchi» ózinde kóp bolmaǵan rezident programmalardı sáwlelengenlestiredi. Kompyuterdiń shubxali hám virus xarakterno'y beretuǵın jumısın anıqlaydı. Bunday jaǵdaylarǵa :
1. SOM hám EXE keńeytpeli fayllar tártibi boyınsha ;
2. Fayl atributların ózgerganiga qaray;
3. Anıq mánzil arqalı diskka jazıw boyınsha ;
4. Diskdıń jukleytuǵın sektorına jazıw boyınsha ;
5. Rezident programmanıń júkleniwine qaray.
Qandayda bir bir programmanıń islew dawamında «tozalovchi» jumıstıń ruxsat etiliwi yamasa múmkin emesligi haqqında maǵlıwmat beredi. Filtr-programmalar paydalı esaplanadi, ol virustı kóbeyip ulgurmasidan aldın anıqlaw múmkinshiligin beredi. Tek olar disk hám fayllardı almaydı. viruslardı joq etiw ushın basqa programmalar kerek boladı. Vaksina yamasa immunitet programmalar zálellengen fayllardı davolaydi. vaksinalar doktor-programmalardan jaqsılaw davolaydi. vaksina tek ataqlı viruslardı anıqlaydı, bunda virus vaksinalanǵan fayl yamasa disktı alıp zálellay almay qaladı. Xozirda vakstinalar kem qollanıladı. Zálellengen fayl hám disklardan, hár bir virus túsken kompyuterlerden uzaǵıraq júriw virus epidemiyasınan saqlanıw bolıp esaplanadı.
Antiviral Toolkit Pro antivirus programması.
AvP paydalanıwshı ushın qolay interfeyske iye. Kóplegen qolaylıqlardı paydalanıwshı ózi belgileydi hám usınıń menen birge júdá kóplab tarqalǵan viruslardı joq ete alatuǵın antivirus bazasına iye.
AvP dıń jumıs penenrejimi tómendegishe: Operativ yad qadaǵalawı. Fayllar hám arxivlar qadaǵalawı.
Master Boot Record - sistema sektorı, jukleytuǵın sektor hám disk tablista qadaǵalawı.
Antiviral Toolkit Pro jumısınıń áhmiyetli tárepi tómendegishe:
• Hár qıylı viruslardı joq etedi, usınıń menen birge óz-ózin shifrlaytuǵın, kórinbes hám stele viruslardı, makro hám Word, Excel hújjetleri virusların xam joq etedi.
• Upakovkalangan fayllardı ishin tekseredi.
• Arxivlanǵan fayllardı ishin tekseredi.
• Jumsaq disk, lokal, setli hám CD-ROM disklardı tekseredi.
• Belgisiz viruslardı tekseredi.
• Artıqsha tekseriw rejimi.
• Ob'ekt ishindegi ózgerislerdi tekseriw.
Dostları ilə paylaş: |