Hastayı (ve yakınlarını) uygun bir şekilde karşılayınız.
2
Hastada başvuruya sebep olan belirtiye neden olabilecek (bayılma, duyu ya da hareket kaybı) psikiyatri dışı nedenler olup olmadığını araştırınız.
Nörolojik muayene yapılarak derin tendon refleksleri, patolojik refleksler, kornea ve ışık refleksleri, kafa çiftlerinin durumu kontrol edilmeli ve nörolojik nedenler dışlanmalıdır.
Tansiyon, nabız ve EKG kontrolü ile senkop dışlanmalıdır.
Genel fizik muayene ve temel biyokimya tetkikleri ile metabolik nedenler dışlanmalıdır.
Bayılma ya da nöbet ile gelen hastalarda:
Gözlerinin açık ya da kapalı olduğu kontrol edilmeli, kapalı gözlerde göz kapaklarının parmaklar ile açılmaya karşı direnç gösterip göstermediği değerlendirilmelidir.
Hasta ve/veya yakınlarından alınan bilgilere göre belirtilerin ortaya çıktığı anda hastada gerçek bir bilinç kaybı olup olmadığı ve hastada kısmi bir kontrolü olup olmadığı soruşturulmalıdır. Etrafında olup bitenlere kısmi de olsa tepkiler vermekte midir? Konuşulanları duymakta mıdır? (Hastalar sıklıkla uyandıktan sonra etrafta konuşulanları duyduğunu ama cevap veremediğini söylerler, aynı şeyi yakınları da dile getirebilir.) Hasta kendisine seslenildiğinde kafasını çevirebilir, mırıldanabilir, inleyebilir, konuşmaya çalışır gibi bir hali olabilir.
Hastanın bilincinin tamamen kapalı olup olmadığını, kısmi bir kontrolünün olup olmadığını denetleyiniz. Bunun için hastaya seslenin, ona ne olduğunu sorun, sizinle iletişim kurmasını, sorularınıza yanıt vermesini isteyin. Sorulara sözle yanıt vermese dahi, bu sorular karşısında inlemeler, başını çevirmeler, kasılmalar olması, ya da, soruyla ilgisi olmayan konuşmalar yapması tanı olarak konversiyonu düşündürür.
Bayılma ya da nöbet sırasında hastanın kendisine zarar verecek bir biçimde düşüp düşmediği, idrar kaçırıp kaçırmadığı, dilini ısırıp ısırmadığı kontrol edilmelidir.
Bayılma ya da nöbetin süresi sorgulanmalıdır (10-15 dakikadan daha uzun süre kaonversiyon düşündürür)
Bayılma ya da nöbetin zamanlaması soruşturulmalıdır (örneğin bayılmanın gece uyurken, hasta yalnızken ortaya çıkması epileptik bir nöbet düşündürürken, yakınlarının yanında, üzüntülü bir olayın ardından ortaya çıkan bir bayılma konversiyon düşündürür)
3
Hastada daha önce buna benzer bir durum olup olmadığını soruşturunuz.
4
Daha önce benzeri belirtiyi yaşamış bir hasta ise, hastada daha önceki nöbetlere ait bir travma sekeli olup olmadığına baktı.
Önceki bayılma ya da nöbetlere ait travma sekelleri epileptik ya da senkop durumlarının varlığını düşündürür.
Daha önce benzeri belirtiyi yaşamış bir hasta ise hastanın kendine gelirken nasıl bir tablo sergilediğini soruşturunuz.
Hastanın ağlayarak, bağırıp yakınarak, ya da, uykudan uyanır gibi sakin bir biçimde kendine gelmesi, konversiyon tablosunu düşündürür.
5
Bu öykü ve muayeneler sonucunda hastanın semptomlarının epilepsi, senkop ve konversiyon olup olmadığı ayırıcı tanısını yapınız.
6
Konversiyon tanısını kesinleştirdikten sonra, konversiyona neden olan presipitan bir etken olup olmadığını araştırınız.
Bir tartışma, kavga, kayıp, tacize uğrama, anne-baba ya da eşinin ilgisizliği, şiddete maruz kalma vb.
7
Ailede ya da çevresinde benzer şikayetlerin olup olmadığını araştırınız.
Konversiyonu olan hastaların çevresinde benzer belirtileri gösteren kişilere sıklıkla rastlanır.
8
Hastalandıktan sonra (özellikle belirti tekrarlayıcı ise) çevresinin hastaya olan ilgi ve desteğinin artıp artmadığını, hastanın bunlardan yaşadığı örtülü veya açık bir memnuniyet ve doyumun varlığını araştırınız.
Buna “ikincil kazanç” denir ve bu tür belirtilerin tekrarlamasında önemli bir rolü olmaktadır.
9
Hasta ve yakınlarına hastalık hakkında bilgi veriniz.
Doktor hasta ve yakınlarına şu bilgileri vermelidir:
Bu epilepsi ya da kalp sorununa bağlı bir tablo değildir, psikiyatrik bir tablodur.
Hastanın yaşamını tehdit eden tehlikeli bir durum değildir, ancak ruhsal kaynaklı bir “hastalıktır.
Bu belirtileri insan kendisi isteyerek ortaya çıkartmaz.
Hasta numara yapmamaktadır, kontrol edemediği bir belirtisi vardır, ancak gerekli tedaviyi alırsa bu belirtiyi kontrol etmeyi öğrenebilir ve iyileşebilir.
Bu durum tedavisi olan bir hastalıktır.
Genellikle üzüntülü, stresli durumlarda ortaya çıkar.
10
Hasta ve yakınlarına mevcut belirtinin birazdan iyileşeceği bilgisini veriniz.
Bu yolla hastanın “telkine yatkınlık” özelliğinden yararlandı.
11
Eğer hastanın anksiyetesinin yüksek olduğunu düşünüyor ise anksiyolitik bir ilaç uygulayınız.
Benzodiazepin, düşük doz trisiklik antidepresan ya da düşük doz antipsikotik ilaç verilebilir. Bazen plasebo uygulaması yapılabilir.
12
Tablo ortadan kalktıktan sonra, hasta ve aileye bu akut durumun yeniden ortaya çıkmaması için bir psikiyari uzmanına başvurarak tedavi almaları gerektiğini söyleyiniz. Akut müdahaleye yanıt vermeyen hastalar için acil serviste psikiyatri konsültasyonu yapılmalı ve bu olanak yoksa belirtinin düzelmesi beklenmeden psikiyatri uzmanına yönlendirilmelidir.
