Krım müharibəsinə səbəb olan amillər

4.Krım müharibəsi ərəfəsində Rusiyanın Osmanlını parçalamaq təşəbbüsləri

Müqəddəs yerlər məsələsində müharibə hərəkatı qarşısında Osmanlı İmperiyası Fransa tərəfinə bir meyl göstərməyə başladı. Çünki Rusiyaya qarşı dəstək axtarırdı. Osmanlı-Fransa münasibətlərinin bu vəziyyəti və Louis Napoleonun Şərq Birliyindəki sərt münasibəti İngiltərəyə xoş gəlmədi. İngiltərə hökumətinin bu dəyişməsi Çar Nikolay və Osmanlı İmperiyasının ümidlərini artırdı . İngiltərə ilə barışmaq üçün yenidən cəhd etmək qərarına gəldi. Baş nazir Nesselrode çarı bu cəhddən çəkindirmək istəsə də, son dərəcə nüfuzlu və böyük danışıq qabiliyyətini görən çar Nesselrodu dinləmədi.

Peterburqdakı qış sarayında Çar NikolaY, birbaşa İngiltərə səfirinin yanına getdi və dedi: İngiltərə üçün Hisslərimi bilirsiniz ... Türkiyəyə gəlincə Qollarımız arasında xəstə bir adamdır. Sizə açıq şəkildə deməliyəm ki, lazımi tədbir görmədən bir gün ölsə, bu bir fəlakət olar. Türkiyə birdən ölə bilər. Ölüləri diriltə bilmərik. Türkiyə ölərsə dirilməsi bir daha mümkün olmayacaq. Qarışıqlıq, anarxiya və hətta Avropa savaşı qarşısında qalmaq əvəzinə əvvəlcədən tədbir görmək daha ağıllı olmazmı?

İngiltərə səfiri Sir Hamiltonun Çara verdiyi cavab belə oldu:Xəstə adamı zəiflikdən qorumaq güclü insana düşməlidir . Ancaq Çar Nikola İngiltərə səfirinin cavabından məyus olmadı. Sir Hamiltonla bu gündən sonra bir neçə dəfə danışdığı bilinir.Çarın bu sözləri müxtəlif mənbələrdə, cüzi fərqlərlə, mahiyyətini və mahiyyətini dəyişdirmədən ifadə olunur.

14 yanvar 1853-cü ildə İngiltərə səfirini xüsusi bir şəkildə dəvət etdi və mövzunu yenidən açdı.Çar Nikola fevral ayında etdiyi çıxışında Osmanlı İmperiyası ilə bağlı təklifini açıqladı: Eflak və Buğdan, Bolqarıstan və Serbiya Rusiyanın himayəsinə veriləcək, İngiltərə Misir və Kriti alacaq.

Çar Nikolanın təklifinə görə, İstanbul müstəqil bir şəhər olacaq.İngiltərə çar Nikolanın bu təkliflərini mənasız olaraq rədd etdi. Çar İngiltərəni inandıra bilsəydi, xəstə adamın ölümünü böyük təntənəylə elan edərdi. Bu belə olmadığı üçün indi İngiltərə Osmanlı Dövlətinin Rusiyay qoşulma ehtimalı ilə üzləşdi.

Fransa nə baş verdiyindən xəbərdar idi. Bundan başqa Mençikofun İstanbula gəlişi hər şeyi izah etdi. Çünki çar İngiltərəni öz tərəfinə çəkə bilməyəndə Osmanlı Dövləti üzərində təkbaşına hərəkət etmək qərarına gəldi.