Kurashishga tayyor turgan. Temur harbiy yurishlar davomida dushmanlariga tinim bermagan va bu uning g’alabalarida katta rol o’ynagan

NATIJALAR VA MUHOKAMA

Amir Temur Xorazmni ham qaytadan Movarounnahrga kiritishga intildi. 1372-

yilda Husayn So’fi Amir Temurga boj to’lamasdan, buning ustiga Temur tomonidan 
yuborilgan elchiga shunday javob berdi: << Men mamlakatni qilich bilan fath 
etganman , shuning uchun ham uni faqat qilich bilan olish mumkin >>. Usha yili 
Amir Temur Xorazimga qo’shin tortib keldi. Urganchga borish uchun Qiyot 
shahridan o’tish kerak edi. Bu shahar biroz qarshilikdan so’ng Temur qo’shini 
tomonidan ishg’ol qilinadi. Buni eshitgan Husayn So’fi Amir Temurga itoat qilishga 
rozi bo’ladi. Biroq Husayn bir qancha vaqtdan keyin yana bosh ko’taradi va yana 
mag’lubiyatga o’chrab Urganch qal’asiga berkinadi va tez orada vafot etadi. Undan 
so’ng akasi Yusuf So’fi hokimyatga keladi va Temur bilan tinchlik shartnomasini 
tuzadi. Ammo u ham keyinchalik Temurga qarshi bosh 
ko’targanidan so’ng 1373-1374-yillarda Amir Temur ikkinchi 
martda Xorazmga yurush qiladi va g’alaba qozonadi. Shunday 

---

Academic Research in Educational Sciences 
Volume 3 | Issue 4 | 2022
ISSN: 2181-1385 
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-4-978-983 
SJIF: 5,7 | UIF: 6,1 
 
 
 
 
982
 
April, 2022 
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal 
qilib Amir Temur Xorazmni uzil-kesil bosib olish uchun jami besh marotama yurush 
qilishga majbur bo’ladi va nihoyat 1388-yilda to’liq bosib oladi [2] 
1388-yili Temur Urganchni egallab Sulaymonni va So’fiylar sulolasini 
yo’qotdi, Urganch aholisini Samarqandga ko’chiradi. 1391-yili Temur shaharni 
tiklashni buyurdi, ammo faqat bitta dahani tiklash mumkin bo’ldi xolos. Shunday 
qilib 1390-yili O’rta Osiyoning butun hududi Temurning qo’l ostida birlashdi.
1389, 1391 va 1394-95-yillari Temur To’xtamishga qarshi uch martda yurush 
qildi, ora-orada Eron, Kavkaz, Rusning janubiy chegaralariga qo’shin tortib to’rdi. 
1391-yili Temur 200 ming kishilik qo’shin bilan hozirgi Qozog’iston cho’llariga yul 
oldi. 18-iyun kuni u hozirgi Samara va Chistopl shaharlari orasidagi Qunduzcha 
degan joyda To’xtamishni tor-mor keltiradi. To’xtamish 1395-yili Shimoliy 
Kavkazdagi Terek daryosi vodiysida ham mag’lubiyatga uchraydi. Shundan so’ng
Temur poytaxt Saroy Berkani bosib oldi , taladi va o’t quyadi moddiy boyliklarni o’z 
yurtiga olib ketadi. Saroyning 1395-yildagi halokati 1380-yildan keying yakunlovchi 
zarba bo’ladi. Shundan so’ng Oltin O’rda o’zini o’nglay olmadi. Zamondoshlar 
Temurning Rus uchun bu xizmatini baholay olishmadi, rus yilnomachilari Janubiy 
Rusning bir qancha shaharlarini vayron qilgani uchungina u haqida nihoyatda salbiy 
fikr bildirishadi.[3]