Kurikulum

Karol Dvek “Düşüncə tərzi” nəzəriyyəsi və onun tədrisdə əhəmiyyəti  

                                                          Düşünürsən ki, bunu bacararsan, haqlısan.  

                                               Düşünürsən ki, bunu bacarmazsan, yenə haqlısan 

                                                                                                                  H.Ford  

---

MƏTANƏT NƏBİYEVA ONLİNE KURİKULUM HAZIRLIĞI ÜÇÜN 

050 721 39 94 

64 

 

Stenford Universitetinin psixologiya kafedrasının professoru Karol Dvek təxminən 30 ildən çox 

şagirdlərin çətinliklər, uğursuzluqlarla qarşılaşdıqda necə reaksiya verdikləri ilə maraqlanıb 

təcrübə etmişdir. 30 illik araşdırma göstərdi ki, bəzi şagirdlər ən xırda maneələrdə belə, sarsılıb 

təslim olduqları halda, digərləri qoyulan tapşırığa daha çox bağlanır. Minlərlə şagirdin davranışı 

üzərində aparılan müşahidələrdən sonra K.Dvek insanların öz öyrənmələri və intellektlərinə olan 

baxışını iki termin vasitəsilə ümumiləşdirdi:  

1) İnkişafa açıq düşüncə tərzi  

2) İnkişafa qapalı düşüncə tərzi 

Şagirdlər daha zəkalı, intellektual ola biləcəklərinə 

inandıqda başa düşürlər ki, bunun üçün çoxlu əmək sərf 

etmək lazımdır. Buna görə də daha çox vaxt sərf edib daha 

çox səy göstərirlər ki, bu da sonda yüksək nəticələrə gətirib 

çıxarır. Nevrologiya sahəsindəki son araşdırmalar göstərir 

ki, insan beyni, həqiqətən də, dəyişilə bilən bir orqandır, 

çünki beyni təşkil edən neyronlar arasındakı əlaqə zaman 

və praktika ilə dəyişə bilir, yəni praktika etməklə yeni 

neyronlararası əlaqə yarada, mövcud neyronlar arasında 

olan əlaqəni isə gücləndirə bilərik. Bu o deməkdir ki, 

beynimizdə bu cür güclü neyronlararası əlaqəni yaratmaq 

üçün özümüz bir neçə məsələyə, məsələn, qidalanma və yuxu reyimimizə, düzgün Öyrənmə 

strategiyaları tətbiq etməyə, suallar verməyə və praktika etməyə fikir verməliyik.  

Qapalı düşüncə tərzinə sahib şagirdlər akademik çətinliklərlə qarşılaşdıqda çox tez ruhdan 

düşürlər, çünki fikirləşirlər ki, ya onların qabiliyyəti yüksək deyil, ya da vəziyyəti dəyişmək üçün 

heç bir şey edə bilməzlər. Ona görə də müəllimlər şagirdlərdən tez-tez “Mən bu fənni qavraya 

bilmirəm”, “Bu mənlik deyil” kimi şərhlər eşidirlər.  

 

 

                                        

 

 

 

Dövri proses