60
12-mavzu. Investitsiya loyihasini amalga oshirishda inflyatsiya
ta’sirini baholash
Topshiriqlar
1. Nazorat va muhokama uchun savollarga javob bering.
2. T-sxemadan foydalanib, mavzu bo’yicha xulosalarni
shakllantiring.
1.
Investitsiya loyihasini amalga oshirishda inflyatsiya ta’sirini baholash muammolarini
bilasizmi?
2.
Investitsiya loyihasini amalga oshirishda inflyatsiya ta’sirini baholashning zarurligi
nimada?
3.
Investitsiya loyihasini amalga oshirishda inflyatsiya ta’sirini
baholashning jahon
amaliyotini bilasizmi?
4.
Investitsiya loyihasini amalga oshirishda inflyatsiya ta’sirini baholash yo’nalishlarini
aytib bering.
Inflyatsiya lotincha “inflatio” so’zidan olingan bo’lib “ish”, “bo’rtish”,
“ko’pchish” degan ma’noni anglatadi. Bu so’z XIX asrning o’rtalaridan
boshlab iqtisodchilar tomonidan iqtisodiy termin sifatida ishlatilguncha qadar,
u tibbiyotda xavfli o’sma kasalini ifodalashda qo’llanilgan.
Inflyatsiyaning asosiy sababi - bu xalq xo’jaligining turli sohalari o’rtasida
vujudga kelgan nomutanosiblikdir. Bu avvalam bor jamg’arma va iste’mol
o’rtasidasidagi, talab va taklif, davlatning daromadlari va xarajatlari
o’rtasidagi muomaladagi pul massasi va xo’jaliklarning naqd pulga bo’lgan
talabi o’rtasidagi nomutannosibliklardan iboratdir.
Inflyatsiyani yuzaga keltiruvchi omillarga qarab uning sabablarini ichki va
tashqi sabablarga bo’lish mumkin.
Inflyatsiya quyidagi shakllarda namoyon bo’ladi:
1.
Tovar va xizmatlar bahosining uzluksiz va tartibsiz o’sib
borishi
natijasida pulning qadrsizlanishi va uning sotib olish qobiliyatining tushib
borishi.
2.
Chet el valyutasiga nisbatan milliy valyuta kursining tushib ketishi.
3.
Milliy pul birligida oltin narxining oshib borishi va boshqalar.
Hozirgi davr inflyatsiyasi birinchidan; pul
talabining tovar taklifidan
oshishi natijasida pul muomalasi qonunining buzilishi; ikkinchidan;
- ishlab
chiqarishga ketadigan xarajatlar salmog’ining o’sishi natijasida tovarlar
bahosining oshishi va shu sababli pul massasining ortib borishi bilan
ifodalanadi.
Inflyatsiyaning asosiy sababi - bu xalq xo’jaligining
turli sohalari
o’rtasida vujudga kelgan nomutanosiblikdir. Bu avvalam bor jamg’arma va
iste’mol o’rtasidasidagi, talab va taklif, davlatning daromadlari va xarajatlari
o’rtasidagi muomaladagi pul massasi va xo’jaliklarning naqd pulga bo’lgan
talabi o’rtasidagi nomutannosibliklardan iboratdir.
Inflyatsiyani yuzaga keltiruvchi omillarga qarab
uning sabablarini ichki
va tashqi sabablarga bo’lish mumkin.