‘l texnikumi “Temir yo'l transportida intellektual axborot tizmlari va ularni loyihalash

Relyatsion algebraga
Relyatsion algebra Kodd tomonidan aniqlangan ikkita guruxga bo‘lingan 8 ta operatordan iborat.
Birinchi guruxga to‘plar ustida bajariluvchi an’anaviy amallar kiradi: birlashtirish (U), kesishma (?), ayirish (–) va dekart ko‘paytirish (*). Bunda barcha amallarda operandlar ixtiyoriy to‘plam deb emas, balki munosabatlar deb qaraladi.
Ikkinchi gurux maxsus relyatsion amallarni tashkil etadi: tanlash, proeksiya, birlashtirish va bo‘lish.
Ushbu amallarning munosabalarda qo‘llagandagi natijalarni batafsil ko‘rib chiqamiz.
Birlashtirish (U). Berilgan ikkita munosabatdan biriga va ikkalasiga ham tegishli bo‘lgan kortejlardan iborat yangi munosabatni qaytaradi. (rasm. 5.1, a).
Kesishma (?). Bir vaqtning o‘zida ikkala munosabatga ham tegishli bo‘lgan barcha kortejlardan iborat yangi munosabatni qaytaradi. (ris. 5.1, b).
Ayirish (–). Berilgan ikkala munosabatdan faqat birinchisiga tegishli bo‘lgan kortejlardan iborat yangi munosabatni qaytaradi. (rasm. 5.1, v).

Mavzu:12.Relyatsion ma'lumotlar bazasi.
Reja:
1.Relyatsion ma’lumotlar bazasini loyihalash
2.Ma‘lumotlar bazasini normallashtirish
3.“Kutubxona” ma’lumotlar bazasini loyihalash
Sohalar ma’lumotlar bazasi – bu katta tashkilotlar information tizimlari hisoblanib, ular o’zida bir necha o’nlab MBni saqlaydai. Bu MB har xil bo’limlarda joylashgan o’zaro bog’langan EHMlarda joylashgan bo’ladi.

Amaliy ma’lumotlar bazasi – bu bir yoki bir necha amaliy masalalarni echish uchun zarur bo’lgan berilganlarni birlashtiruvchi ma’lumotlar bazasidir (masalan, moliya, talabalar, o’qituvchilar va boshqalar haqidagi berilganlar bo’lishi mumkin).

Sohalar ma’lumotlar bazasi har qanday joriy va kelgusi ilovalarni quvvatlashni ta’minlab beradi. Uning ma’lumotlar elementlari amaliy ma’lumotlar elementlari to’plami bazasiga ham kiradi.

Mbni loyihalashtirishnung joriy va oldindan ko’rilgan ilovalarga asoslanib yuqori effektli informatsion tizimlarniyaratishni yanada tezlashtirish mumkin. Shu sabab amaliy loyihalash Mbni ishlab chiqaruvchilarni o’ziga jalb etmoqda. Bunday informatsion tizimlarda ilovalar sonining oshib borishi amaliy MB sonini tez o’stirib yubormoqda.

Shunday qilib har bir qarab chiqilgan loyihalashga bo’lgan usul har xil yo’nalishdagi loyihalashtirish natijasiga ta’sirini ko’rsatadi.

Maqsadga erishish uchun loyihalash metadalogiyasini tashkil etishda sohali va amaliy usullarni qo’llash effektivligiga bog’liqdir. Umuman olganda sohali usul boshlang’ich informatsion strukturani qurish uchun ishlatiladi, amaliy usul ese uni rivojlantirish maqsadida ma’lumotlarni qayta ishlash effektivligini oshirishda ishlatiladi.

Informatsion tizimlarni loyihalashda bu tizimlarni to’liq analiz qilish va unga bo’gan foydalanuvchilar talablarini aniqlashga olib keladi. Ma’lumotlarni yig’ish mohiyatni o’rganish bilan boshlanadi.

Mbni loyihalashning asosiy maqsadi – bu saqlanadigan ma’lumotlarni kamaytirish, ishlatiladigan xotira hajmini iqtisod qilish va ko’p qaytariladigan operatsiyalarni kamaytirishdir.