Ikkilik sanoq sistemasi sonlarni faqat 2 belgi, 0 va 1 raqamlaridan foydalanib yozishga asoslangan sanoq tizimidir. Har qanday asosli sanoq sistemada qisqa yozuvda berilgan sonlarni asos (o‘nlik sanoq sistemasi uchun 10 soni olinadi, ikkilik sanoq sistemasi uchun 2 soni olinadi ...) darajalari bo‘yicha yoyib yozish mumkin va bu pozitsion yoyilma deb yuritiladi.
O'nlik sanoq sistemadan ixtiyoriy boshqa n lik sanoq sistemaga o’tish uchun:
1.O‘nlik sanoq sistemadagi berilgan son n soniga burchakli bo’lish usulida bo’linadi va qoldiq yozib olinadi.
2.Keyingi qadamda hosil bo’lgan bo’linma yana n soniga bo’linadi, . . .
3.Bunda bo’lish bo’linma n sonidan kichik bo’lguniga qadar davom ettiriladi.
4.Hosil bo’lgan bo’linma va qoldiqlar ohiridan boshga qarab (pastdan tepaga qarab) yozib olinadi. Bu son biz izlagan javob bo’ladi!
Sakkizlik sanoq sistemasi sonlarni faqat 8 belgi, yaʼni 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, va 7 raqamlaridan foydalanib yozishga asoslangan sanoq tizimidir.
Sakkizlik sanoq sistemasida qo‘shish jadvali:
+
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
0
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
10
|
2
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
10
|
11
|
3
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
10
|
11
|
12
|
4
|
4
|
5
|
6
|
7
|
10
|
11
|
12
|
13
|
5
|
5
|
6
|
7
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
6
|
6
|
7
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
7
|
7
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
O‘n ikkilik sanoq sistemasi (duodesimal) sonlarni faqat 12 ta belgi, yaʼni 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 (0–9), A va B raqam va harflaridan foydalanib yozishga asoslangan sanoq tizimidir.
Duodesimal sonlarning o‘nlik ekvivalenti:
Dostları ilə paylaş: |