Lazar Markoviĉ Zamenhof kaj la Zamenhof-falsaĵaro Resumo

Bernard Golden grave kontribuis al la malkaŝo de la falsaj asertoj pri la „poleco” de 

Zamenhof (Golden 1988:23, 1991:12-16). 

Sed post la apero de mia artikolo pri Lazar Markoviĉ (Rátkai 1992) Golden kvazaŭ 

esprimis sentojn de tiuj esperantistoj, kiuj kvankam sciis ke la antaŭnomoj de Zamenhof certe 

ne estis Lazaro Ludoviko, tamen insistis je falsaĵon plu. Li rezonis ke jes, la patra nomo de 

Zamenhof estis Markoviĉ, sed tio ne havas grandan signifon, ja „la rusa patronomo Markoviĉ 

estis trudita al li de la kutimoj en la tiama rusa imperio”.

41

 Li ne neis la falsofarojn, sed provis 

pravigi la falsofarantojn morale.

42

  

La Rusa Imperio vere trudis la rusan nomformon al la subuloj, al judoj, tataroj, 

kazaĥoj, germanoj, kaj la aliaj naciaj minoritatoj eĉ per la forto de la leĝo. Sed el tio tute ne 

sekvas, ke esperantistoj devas prisilenti, malgravigi tiun gravan, historian fakton, eĉ en la 21-a 

jarcento. Kial ni hontu pri la politiko de la Rusa Imperio? Krome tio estis problemo nur por la 

unua-dua generacioj de la asimilataj ne-rusoj. Por la novaj generacioj tio jam estis „natura” 

                                                 

40

 Li mem konfesis tion al mi kiam mi demandadis lin pri tiuj detaloj. Tiutempe ankaŭ mi ne vidis la solvon. 

41

 Letero de Bernard Golden al Árpád Rátkai. 1993-11-29. OIK, Fajszi-gyűjtemény. 

42

 Verdire: okazis pluraj reagoj, laŭ kiuj mi „provis senhonorigi Ludovikon”, mi „ne estimas sufiĉe Ludovikon”, 

mi estas „perfidulo de Esperanto, k. s.  

---

 

19 

afero. En la kazo de Zamenhof-familio eĉ pli, ja la patro Mark Fabianoviĉ Zamenhof 

memvole, konscie klopodis asimiliĝi en la rusan etnon kun sia tuta familio. Post lia morto la 

rusa estis la amata lingvo de lia filo Lazar kaj en lia familio, sen ajna altrudo. Alia afero estas, 

ke la kompletan asimiliĝon de la judoj preskaŭ tute malebligis kaj la rusa, kaj la pola socio. 

Lazar mortis en la jaro 1917, sed la rusan kulturon li jam transplantis ankaŭ en liajn 

gefilojn. Ankaŭ ili estis kaj restis rusaj judoj en la jam sendependa Pollando. Kvankam 

konforme al la polaj leĝoj perdis la duan antaŭnomon Lazareviĉ aŭ Lazarovna, ili restis rusaj 

judoj. Adam Lazareviĉ Zamenhof  ricevis la du-elementan, polan nomon Adam Zamenhof. 

Same Sofia Lazarovna Zamenhof kaj Lidia Lazarovna Zamenhof perdis sian duan 

antaŭnomon. Jen „altrudo” de la polaj nomformoj, same kiel en Rusio la rusaj nomformoj. Ni 

sci devas pri tio, kaj ne aprobi aŭ malaprobi ilin. 

Sed la bibliotekistoj en Poznan kaj en Kraków post la morto de Lazar Markoviĉ