Ólshew qateligi ólshew nátiyjesin anıq (haqıyqıy ) bahadan shetlesiwin (iyiliwin) ańlatiwshı ólshewdiń sapa kriteryası. Qadaǵalaw sorawları

Shamalar eki túrge bólinedi: real hám ideal.
Ideal shamalar tiykarınan matematika tarawına tiyisli hám metrologiya pán retinde bunıń menen shuǵıllanbasada, ámelde ólshew nátiyjelerin qayta islewde matematikalıq nızamlarǵa shaqırıq etiledi. Ideal shamalar ol yamasa bul ólshew usılları járdeminde anıqlanıwı hám málim sharayatlarda hátteki qátelikde bolmawi múmkin, lekin real shamalar ushın bul gáp kerek emes.
Real shamalar, óz gezeginde, fizikaliq hám fizikaliq emes shamalarǵa bólinedi. Fizikaliq shamalar material ob'yektlarge, fizik qubılıslar hám processlerge tán shama retinde anıqlanıwı múmkin.
Shamalardıń túrleri
Fizikalıq shamalar tiykarınan tábiy hám texnikalıq pánler sheńberinde úyreniledi hám olar muǵdar tárepinen ólshenedi. Ayırım fizikalıq shamalar bolsa baxalaniwi da múmkin. Fizikalıq emes shamalar bolsa gumanitar pánler (filosofiya, sosiologiya, ekonomika, psixologiya hám basqa.) ámeliyatında qollanıladı. Fizikalıq emes shamalar ballı sistema, testler kompleksin, ekspert bahalaw, esaplaw koeffisientlarinen paydalanıp bahalaniwi múmkin.
Sol sebepli fizikaliq shamalar ólshenerlik hám baxalanatuǵin shamalarǵa bólinedi.
Ólshenerlik fizikaliq shamanıń ma`nisi onı ólshew birliginiń ólshemi [Q] hám sanlı ma`nisi q menen ańlatiladı, bul ólshewlerdiń tiykarǵı teńlemesi dep júritiledi.
Q = q · [Q].
bul jerde: Q - ólshew nátiyjesi;
q - ólshenerlik shamanıń sanlı ma`nisi;
[Q]- ólshew birliginiń ólshemi.
Geyde, ol yamasa bul sebeplerge qaray fizikaliq shamanıń ólshemin anıqlaw múmkinshiligi bolmaydı, sol sebepli onıń ólshemi tek baxalaniwi múmkin. Shamanıń baxalaniwi degende arnawlı bir fizikaliq shamaǵa onıń ólshemin xarakterlewshi ma`nisiniń jazılıwı túsiniledi.
Fizikaliq shamanıń shkalası - arnawlı bir shamanı ólshew ushın baslanǵısh tiykar bolıp xızmet etetuǵın fizikaviy shamanıń tártiplestirilgen baxalarınıń kompleksi bolıp tabıladı.
2. 2. 1 Fizikaliq shamanı ólshew procesi
Qanday da fizikalıq shama tuwrısında informasiya alıw ushın barinen burın onı ańǵarıw, bayqaw, identifikasiyalaw zárúr, keyin bolsa tekserilip atırǵan ob'yekt ózgesheliklerin esapqa alǵan halda onı ólshew máselesi belgilenedi.
Ilimiy izertlew ótkeriwde yamasa óndiriste qandayda bir fizikaliq shamanı ólshew ushın áwele: