M a t m u r o d o V f. M

2.3. Vertikal ma’muriy tuzilmalar va ularning gorizontal tarmog‘ini
mustaqil tuzilmalarning shartnomaviy boshqaruviga yoki tartibga
solishiga almashtirish jarayoni
0 ‘zb ekiston da so ‘nggi o ‘n yil davom ida yuz bergan keng k o 'lam li 
o ‘zgarishlar iqtisodiy m unosabatlarga mos yangi davlat boshqaruvi tizimini 
yaratishni taqozo etdi. Bu jarayon ham on davom etm oqda, ko'pgina soha- 
lar b o 'y ic h a davlat boshqaruvi tizim ini zam onaviylashtirishning asosiy 
yo‘nalishlarini belgilab beruvchi qonunlar ishlab chiqildi va qabul qilindi. 
M asalan, keng ko'lam li xususiylashtirish davlat m ulkining salmoqli qismini 
xususiy sektorga ushbu mulkni boshqarish yoki unga egalik qilish uchun 
berish im konini yaratdi.
45

---

Jahon tajribasi shundan dalolat beradiki, har qanday m am lakatning ijti- 
moiy-iqtisodiy taraqqiyoti m a’muriy apparat ishining nechog'liq samaradorligi- 
ga bog'liq. Ulkan byurokratik apparat rivojlanishga to ‘sqinlik qiladi ham da 
davlatnnng bozor islohotlari, ijtimoiy vazifalami bajarishga doir sa’y-harakat- 
lariga xalaqit beradi. Bunday holat ro‘y bermasligi uchun davlat m a’m uriy 
tizimini isloh qilishga ham da uni zamoy talablariga moslashtirishga majbur.
Iqtisodiyotni boshqarishda davlat rolining qisqarishi. 
B o‘lajak tu b
o ‘zg a rish la rn in g m o h iiy a ti n im ad a? B irin c h id a n , b u — iq tiso d iy o tn i 
boshqarishda davlat rolining keskin qisqarishi, davlat tuzilm alarining xo‘jalik 
yurituvchi subyektlar faoliyatiga asossiz aralashuviga barham berishdir. Davlat 
zim m asida davlatning faol ishtirokisiz am alga oshm aydigan vazifalargina 
qoladi. Bular, eng aw alo , um um davlat miqyosidagi strategik m asalalar, 
xususan, m akroiqtisodiy barqarorlik, islohotlar dasturlarini ham da iqtisodi- 
yotning tarkibiy qayta ko ‘rilishini ijtimoiy sohada, kom m unikatsiyalar ti- 
zim ida ustuvor dasturlarni am alga oshirish, tabiiy resurslardan o qilona foy­
dalanish va hokazo.
Ikkinchidan, bu — respublika darajasidagi vakolatlar bir qismining m ahal­
liy boshqaruv organlariga o ‘tkazilishi demakdir. Vazifalaming bu tarzda taqsim - 
lanishi, bir tom ondan, mahalliy organlarning belgilangan vazifalami bajarish- 
da m as’uliyatini oshiradi (aw alo, bandlik, ijtimoiy rivojlanish va aholi turm ush 
farovonligini yuksaltirishga taalluqlidir), ikkinchi tom ondan, ularning samara- 
dorligini kuchaytiradi, hududam ing o ‘ziga xos jihatlarini e ’tiborga oladi.